Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Сүйелжазар немесе Гелиотроп (лат. Heliotropium) – айлауыктар тұқымдасына жататын бір және көп жылдық шөптесін өсімдіктер не жертылай бұталардың тегі.
| Гелиотроп | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
L. | ||||||||||||||||
| [түрлері | ||||||||||||||||
| 250-300 түрі белгілі | ||||||||||||||||
| Beruniella Zakirov & Nabiev |
Таралуы
Қазақстанның шөлейтті , сортаңды жерлерінде, өзендер мен жылғалардың бойында өсетін 7 түрі бар. Биіктігі 10 – 50 см аралығында. Сыртын түк жапқан сабағы бұтақталып өседі. Жай жапырақтарының жиегі тегіс, өркен бойынша кезектксіп орналасады.
Ботаникалық сипаттамасы
Жеке гүліндегі тостағанша жапырақшаларының саны – бесеу, жәпшесі өте қысқа, аналығы екі жеміс жапырағынан тұрады, жатыны қысқа, аналықтың аузы біз тәрізді үшкір. Ұсақ гүлдері ирек гүлшоғырына жиналып, бір жағына қарай бұрылып, иіліп тұрады. Гүлшоғырының төменгі бөлігіне бекіген гүлдерінің сағағы өте қысқа, ал ұшына жақындаған сайые сағақсыз орналасады. Мамыр – маусым айларында гүлдеп, жеміс береді. Жемісі – құрғақ төрт жаңғақша. Олар екі-екіден бірігіп немесе әрқайсысы жеке-жеке орналасады.
Түрлері
Сүйелжазардың бір түрі – кішкентай Сүйелжазар (Heliotropium parvulum), ол тек Іле Алатауда ғана кездесетін эндемик. Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілген . Сүйелжазардың гүлдерінен аралар бал жинайды.
- Vahl – Clasping Heliotrope, Summer Heliotrope, Blue Heliotrope
- Hook. & Arn. – Polynesian Heliotrope, Pacific Heliotrope (Pacific Islands)
- Heliotropium anomalum var. argenteum – Hinahina kū kahakai ()
- – Garden Heliotrope, Common Heliotrope, ""
- R.Br.
- R.Br.
- F.Muell. ex
- F.Muell. ex Benth.
- F.Muell. ex Benth.
- (A.DC.) Clos.
- DC.
- – Sweet-scented Heliotrope, Showy Heliotrope
- L. – Seaside Heliotrope, Salt Heliotrope, Monkey Tail, Quail Plant, "Chinese Parsley"; Cola de Mico ()
- F.Muell. ex Benth.
- L. – European Heliotrope, European Turnsole (Europe, Asia, and North Africa)
- R.Br.
- F.Muell. ex A.S.Mitch.
- & – Tree Heliotrope, Velvet Soldierbush, Octopus Bush (, , , western , northern )
- R.Br.
- R.Br.
- (F.Muell.) Ewart & O.B.Davies
- L. – Indian Turnsole
- Loefg.
- Phil.
- I.M.Johnst.
- R.Br.
- – St. Helena Heliotrope () (, c.1820)
- – Кіші сүйелжазар
- R.Br.
- F.Muell.
- R.Br.
- (Miers) I.M.Johnst.
- Willd.
- R.Br.
- R.Br.
- (, )
Дереккөздер
- Heliotropium L. TROPICOS. Missouri Botanical Garden. Тексерілді, 12 қаңтар 2010.
- Genus: Heliotropium L. Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture (2 сәуір 2006). Тексерілді, 12 қаңтар 2010.
- Б.Ө. Жақып "Қазақстанның табиғаты"
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Sүjelzhazar nemese Geliotrop lat Heliotropium ajlauyktar tukymdasyna zhatatyn bir zhәne kop zhyldyk shoptesin osimdikter ne zhertylaj butalardyn tegi GeliotropDүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Қos zharnaktylar unranked AsteridsSaby Tukymdasy BoraginaceaeKishi tukymdasy Tegi Heliotropium Karl LinnejL tүrleri250 300 tүri belgiliBeruniella Zakirov amp Nabiev Bourjotia Pomel Bucanion Steven Cochranea Miers Euploca Nutt Lithococca Small ex Rydb Meladendron Molina Parabouchetia Baill Valentina Speg TaraluyҚazakstannyn sholejtti sortandy zherlerinde ozender men zhylgalardyn bojynda osetin 7 tүri bar Biiktigi 10 50 sm aralygynda Syrtyn tүk zhapkan sabagy butaktalyp osedi Zhaj zhapyraktarynyn zhiegi tegis orken bojynsha kezektksip ornalasady Botanikalyk sipattamasyZheke gүlindegi tostagansha zhapyrakshalarynyn sany beseu zhәpshesi ote kyska analygy eki zhemis zhapyragynan turady zhatyny kyska analyktyn auzy biz tәrizdi үshkir Ұsak gүlderi irek gүlshogyryna zhinalyp bir zhagyna karaj burylyp iilip turady Gүlshogyrynyn tomengi boligine bekigen gүlderinin sagagy ote kyska al ushyna zhakyndagan sajye sagaksyz ornalasady Mamyr mausym ajlarynda gүldep zhemis beredi Zhemisi kurgak tort zhangaksha Olar eki ekiden birigip nemese әrkajsysy zheke zheke ornalasady Tүrlerivar argenteumEuropean Heliotrope Indian Turnsole inflorescencein Sүjelzhazardyn bir tүri kishkentaj Sүjelzhazar Heliotropium parvulum ol tek Ile Alatauda gana kezdesetin endemik Қazakstannyn Қyzyl kitabyna engizilgen Sүjelzhazardyn gүlderinen aralar bal zhinajdy Vahl Clasping Heliotrope Summer Heliotrope Blue Heliotrope Hook amp Arn Polynesian Heliotrope Pacific Heliotrope Pacific Islands Heliotropium anomalum var argenteum Hinahina ku kahakai Garden Heliotrope Common Heliotrope R Br R Br F Muell ex F Muell ex Benth F Muell ex Benth A DC Clos DC Sweet scented Heliotrope Showy Heliotrope L Seaside Heliotrope Salt Heliotrope Monkey Tail Quail Plant Chinese Parsley Cola de Mico F Muell ex Benth L European Heliotrope European Turnsole Europe Asia and North Africa R Br F Muell ex A S Mitch amp Tree Heliotrope Velvet Soldierbush Octopus Bush western northern R Br R Br F Muell Ewart amp O B Davies L Indian Turnsole Loefg Phil I M Johnst R Br St Helena Heliotrope c 1820 Kishi sүjelzhazar R Br F Muell R Br Miers I M Johnst Willd R Br R Br DerekkozderHeliotropium L TROPICOS Missouri Botanical Garden Tekserildi 12 kantar 2010 Genus Heliotropium L Germplasm Resources Information Network United States Department of Agriculture 2 sәuir 2006 Tekserildi 12 kantar 2010 B Ө Zhakyp Қazakstannyn tabigaty