Кеңтанаулы маймылдар, Америка маймылдары (Platyrrhіna) – адам тәрізді маймылдардың жеке бір тобы. Кеңтанаулы маймылдар эволюциялық даму кезінде тартанаулы маймылдардан бөлек өз алдына жеке дамыған. Кеңтанаулы маймылдар палеоген және кезеңдерінде Еуропа мен кеңінен таралған, ал қазіргі кезде олар Оңт. және Орт. Америкада, кездеседі. Ағаш басында тіршілік етуге бейімделген. Кеңтанаулы маймылдардың танау тесіктерін бөліп тұратын перде жалпақ, ал танау тесіктері кең әрі екі бүйіріне қарай ашылған. Құйрықтары денесінен едәуір ұзын, әрі ағаш бұтақтарын орап ұстауға бейімделген. Оларда ұрт қалтасы, мықын сүйегіндегі сүйелді мүшелері болмайды. Денесінің ұзындығы 24 – 90 см. Кеңтанаулы маймылдар ағаштан ағашқа секіруге және ағаш басында жылдам өрмелеп жүруге бейімделген. Құлақ қалқандарының пішіні бір-біріне ұқсас, дөңгеленіп келген беттерінде түктері онша қалың емес, бас сүйегі едәуір үлкен болады. Кеңтанаулы маймылдар көбіне өсімдік текті қоректі пайдаланады, кейде жәндіктерді де, ұсақ омыртқалы жануарларды да қорек ете береді. Саусақтарындағы тырнақтары жақсы жетілген және 36 тісі болады. Кеңтанаулы маймылдардың 60-қа жуық түрі екі тұқымдасқа (оралмақұйрықты кеңтанаулы маймылдар м. және ойыншыл кеңтанаулы маймылдар.) жіктелген. Олардың 18 түрі Халықаралық табиғат қорғау одағының “” енгізілген.
Дереккөздер
- Қазақ энциклопедиясы
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Kentanauly majmyldar Amerika majmyldary Platyrrhina adam tәrizdi majmyldardyn zheke bir toby Kentanauly majmyldar evolyuciyalyk damu kezinde tartanauly majmyldardan bolek oz aldyna zheke damygan Kentanauly majmyldar paleogen zhәne kezenderinde Europa men keninen taralgan al kazirgi kezde olar Ont zhәne Ort Amerikada kezdesedi Agash basynda tirshilik etuge bejimdelgen Kentanauly majmyldardyn tanau tesikterin bolip turatyn perde zhalpak al tanau tesikteri ken әri eki bүjirine karaj ashylgan Қujryktary denesinen edәuir uzyn әri agash butaktaryn orap ustauga bejimdelgen Olarda urt kaltasy mykyn sүjegindegi sүjeldi mүsheleri bolmajdy Denesinin uzyndygy 24 90 sm Kentanauly majmyldar agashtan agashka sekiruge zhәne agash basynda zhyldam ormelep zhүruge bejimdelgen Қulak kalkandarynyn pishini bir birine uksas dongelenip kelgen betterinde tүkteri onsha kalyn emes bas sүjegi edәuir үlken bolady Kentanauly majmyldar kobine osimdik tekti korekti pajdalanady kejde zhәndikterdi de usak omyrtkaly zhanuarlardy da korek ete beredi Sausaktaryndagy tyrnaktary zhaksy zhetilgen zhәne 36 tisi bolady Kentanauly majmyldardyn 60 ka zhuyk tүri eki tukymdaska oralmakujrykty kentanauly majmyldar m zhәne ojynshyl kentanauly majmyldar zhiktelgen Olardyn 18 tүri Halykaralyk tabigat korgau odagynyn engizilgen Kentanauly majmyldarDerekkozderҚazak enciklopediyasyBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet