Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
«Молотов коктейлі» (бастапқы атауы «Молотовқа арналған коктейль») — финляндиялық әскерилер Кеңес Одағына қарсы қолданған ең қарапайым сұйық тұтандырғыш гранаталардың жалпы атауы (Молотов коктейлінің атауы ағылшын тілінде кең тарап, кейіннен орыс тіліне 20 ғасырдың аяғында енген). Дизайны өте қарапайым - ол тұтанғыш сұйықтық пен тұтандырғышы бар шыны бөтелкеден тұрады (ең қарабайыр нұсқасында тұтанғыш материалға малынған шүберек бөтелке мойынына бекітіледі).
| Молотов коктейлі | |
|---|---|
 | |
| Түрі | әуесқой қарулар |
| Қызмет тарихы | |
| Пайдаланған жақтары | Финляндия, КСРО, Үшінші Рейх |
| Соғыстар мен жанжалдар | Екінші Дүниежүзілік соғыс, Ресей-Украина соғысы |
| Өндіріс тарихы | |
| Жасаушысы | Куиттинен |
| Өндіру кезі | 1939 |
Атауы
Молотов коктейлінің атауы ағылшын тілінде кең тарап, кейіннен орыс тіліне 20 ғасырдың аяғында енген. Ең алғашқы атауы «Молотовқа арналған коктейль». Кеңес Одағы алғаш кезде Финляндияға шабуыл жасағанын мойындамады. Оны Молотов мәлімдеді. Финляндия аумағында тасталған бомбаларды әлеуметтік көмек, азық-түлік деп атады. Финдіктер бұл сөздерді әжуалап, тасталған бомбаларды Молотовтың нан себеті деп атап кетті. Сондықтан олар жанғыш сұйықтық жасағанда, оны Молотовқа арнап, «Молотовқа арналған коктейль» деген ат қойды. Батыс БАҚ өкілдері мән жайға ден қоймастан жанғыш затты «Молотов коктейлі» деп атап кетті. Бұл атау кейіннен орыс тіліне енді.
Қолдану тарихы
Жанғыш қоспасы бар ыдыстарды қару ретінде пайдалану принципі ежелгі дәуірден бастау алады (грек оты). Жанғыш коктейльдері Кубада Тәуелсіздік үшін күрес кезінде қолданылды. Бұл қарудың пайда болуының нақты күні тіпті белгілі: 1895 жылы 20 шілдеде Куба көтерілісшілері мамби отрядтары Байре ауылындағы испан гарнизонын қоршауға алды. Кубалықтар «жаңа құпия қаруды» қолданамын деп қорқытып, берілуді талап етті.
1915 жылы 31 мамырда Бірінші дүниежүзілік соғыс басталғаннан кейін генерал-лейтенант П. К. Кондзеровский ГВТУ бастығына хат жолдап, онда ұшақтардан «жандырғыш снарядтарды» тастауды ұсынды. 1915 жылы маусымда Мәскеу императорлық техникалық училищесінде прапорщик Б. Н. Юрьевтің конструкциясымен мазут, бензин және керосин қоспасы құйылған пиротехникалық тұтандырғышы бар шыны бөтелке түрінде жасалды. 1915 жылдың 1 тамызына дейін 1-ші авиациялық ротаға 3035 бірлік, 2-ге 7000, 4-ке 9000, 5-ке 7380, 6-ға 7000 бірлік берілді. Осы мәліметтерді ескере отырып, 1939-40 жылдардағы Молотов коктейльін ойлап табу және алғашқы сериялық өндірісте капитан Куйттиненнің және фин әскери өнеркәсібінің басымдығы туралы әдебиеттерде келтірілген мәлімдеме шындыққа жанаспайды. Дегенмен, тұтандырғыш снарядтарды қолдану үмітті ақтамады. 8-ші армияның қолбасшысы, кавалериялық генерал А.А. Брусилов олардың құлауының нашар нәтижелері туралы баяндады. Көбінесе бөтелкелер жерге терең қазылған, нәтижесінде тұтанғыш қоспасы пайда болған шұңқырда жанып, шашырамады. Бұдан басқа, көптеген ұшқыштар бір қызық жағдайға тап болды: тұтандырғыш қоспаға арналған корпус қызметін атқарған шарап пен сыра бөтелкелері жұмсақ жерге құлаған кезде сынбады.
1939 жылғы қыркүйекте Польшада болған ұрыс кезінде жанармай бөтелкелері поляк жаяу әскерінің негізгі танкке қарсы қаруы болды.
Финдік «Молотов коктейлін» (фин. polttopullo «отты бөтелке») 1939 жылдың көктемінде Кория гарнизонының капитаны Куиттинен ойлап тапты.
Қолдану әдістері
Молотов коктейльдері негізінен көліктер мен броньды машиналарға қарсы қолданылады. Лақтырған кезде негізгі мақсат жанып тұрған сұйықтықты қозғалтқыш бөлігіне жеткізу болып табылады. Қолдану нысанаға лақтыратындай қашықтыққа жету қажеттілігіне байланысты өмірге қауіп төндіреді. Жалпы алғанда, бронетранспортерлерге қарсы бөтелкелердің шабуылдарының тиімділігі төмен: қозғалтқышты құрту үшін мұнараның артындағы желдеткіш торларға лақтыру керек және бұл үшін әдетте танктің бір қыры жағында немесе артында болу керек. Ал бұл тек қалалық партизан жағдайында ғана мүмкін немесе танк кесіп өтіп бара жатқан траншеядан бөтелкені лақтыру керек. Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде желдеткіш торлары рабицамен жабыла бастады. Осының арқасында бөтелкелер серіппелі болды және сынбай танктен домалап кететінін. Қазіргі заманғы танктер жанғыш бөтелкелерден сенімді қорғаныс құралдарымен жабдықталған, бірақ танктің сыртқы бөліктерінің өрттен зақымдануы оның қорғанысының төмендеуіне әкелуі мүмкін.
Дереккөздер
- История применения Коктейль Молотова
- Бахурин Ю. А. Бестиарий Великой войны: Неизвестные военно-технические проекты Российской империи // Родина. 2014. № 8. С. 42-46
- Феликс Леонидов. «Танки от бутылок горят!» // журнал «Оружие», № 4, 2000. стр.10-12
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Molotov koktejli bastapky atauy Molotovka arnalgan koktejl finlyandiyalyk әskeriler Kenes Odagyna karsy koldangan en karapajym sujyk tutandyrgysh granatalardyn zhalpy atauy Molotov koktejlinin atauy agylshyn tilinde ken tarap kejinnen orys tiline 20 gasyrdyn ayagynda engen Dizajny ote karapajym ol tutangysh sujyktyk pen tutandyrgyshy bar shyny botelkeden turady en karabajyr nuskasynda tutangysh materialga malyngan shүberek botelke mojynyna bekitiledi Molotov koktejliTүri әueskoj karularҚyzmet tarihyPajdalangan zhaktary Finlyandiya KSRO Үshinshi RejhSogystar men zhanzhaldar Ekinshi Dүniezhүzilik sogys Resej Ukraina sogysyӨndiris tarihyZhasaushysy KuittinenӨndiru kezi 1939AtauyMolotov koktejlinin atauy agylshyn tilinde ken tarap kejinnen orys tiline 20 gasyrdyn ayagynda engen En algashky atauy Molotovka arnalgan koktejl Kenes Odagy algash kezde Finlyandiyaga shabuyl zhasaganyn mojyndamady Ony Molotov mәlimdedi Finlyandiya aumagynda tastalgan bombalardy әleumettik komek azyk tүlik dep atady Findikter bul sozderdi әzhualap tastalgan bombalardy Molotovtyn nan sebeti dep atap ketti Sondyktan olar zhangysh sujyktyk zhasaganda ony Molotovka arnap Molotovka arnalgan koktejl degen at kojdy Batys BAҚ okilderi mәn zhajga den kojmastan zhangysh zatty Molotov koktejli dep atap ketti Bul atau kejinnen orys tiline endi Қoldanu tarihyZhangysh kospasy bar ydystardy karu retinde pajdalanu principi ezhelgi dәuirden bastau alady grek oty Zhangysh koktejlderi Kubada Tәuelsizdik үshin kүres kezinde koldanyldy Bul karudyn pajda boluynyn nakty kүni tipti belgili 1895 zhyly 20 shildede Kuba koterilisshileri mambi otryadtary Bajre auylyndagy ispan garnizonyn korshauga aldy Kubalyktar zhana kupiya karudy koldanamyn dep korkytyp beriludi talap etti 1915 zhyly 31 mamyrda Birinshi dүniezhүzilik sogys bastalgannan kejin general lejtenant P K Kondzerovskij GVTU bastygyna hat zholdap onda ushaktardan zhandyrgysh snaryadtardy tastaudy usyndy 1915 zhyly mausymda Mәskeu imperatorlyk tehnikalyk uchilishesinde praporshik B N Yurevtin konstrukciyasymen mazut benzin zhәne kerosin kospasy kujylgan pirotehnikalyk tutandyrgyshy bar shyny botelke tүrinde zhasaldy 1915 zhyldyn 1 tamyzyna dejin 1 shi aviaciyalyk rotaga 3035 birlik 2 ge 7000 4 ke 9000 5 ke 7380 6 ga 7000 birlik berildi Osy mәlimetterdi eskere otyryp 1939 40 zhyldardagy Molotov koktejlin ojlap tabu zhәne algashky seriyalyk ondiriste kapitan Kujttinennin zhәne fin әskeri onerkәsibinin basymdygy turaly әdebietterde keltirilgen mәlimdeme shyndykka zhanaspajdy Degenmen tutandyrgysh snaryadtardy koldanu үmitti aktamady 8 shi armiyanyn kolbasshysy kavaleriyalyk general A A Brusilov olardyn kulauynyn nashar nәtizheleri turaly bayandady Kobinese botelkeler zherge teren kazylgan nәtizhesinde tutangysh kospasy pajda bolgan shunkyrda zhanyp shashyramady Budan baska koptegen ushkyshtar bir kyzyk zhagdajga tap boldy tutandyrgysh kospaga arnalgan korpus kyzmetin atkargan sharap pen syra botelkeleri zhumsak zherge kulagan kezde synbady 1939 zhylgy kyrkүjekte Polshada bolgan urys kezinde zhanarmaj botelkeleri polyak zhayau әskerinin negizgi tankke karsy karuy boldy Findik Molotov koktejlin fin polttopullo otty botelke 1939 zhyldyn kokteminde Koriya garnizonynyn kapitany Kuittinen ojlap tapty Қoldanu әdisteriMolotov koktejlderi negizinen kolikter men brondy mashinalarga karsy koldanylady Laktyrgan kezde negizgi maksat zhanyp turgan sujyktykty kozgaltkysh boligine zhetkizu bolyp tabylady Қoldanu nysanaga laktyratyndaj kashyktykka zhetu kazhettiligine bajlanysty omirge kauip tondiredi Zhalpy alganda bronetransporterlerge karsy botelkelerdin shabuyldarynyn tiimdiligi tomen kozgaltkyshty kurtu үshin munaranyn artyndagy zheldetkish torlarga laktyru kerek zhәne bul үshin әdette tanktin bir kyry zhagynda nemese artynda bolu kerek Al bul tek kalalyk partizan zhagdajynda gana mүmkin nemese tank kesip otip bara zhatkan transheyadan botelkeni laktyru kerek Ekinshi dүniezhүzilik sogys kezinde zheldetkish torlary rabicamen zhabyla bastady Osynyn arkasynda botelkeler serippeli boldy zhәne synbaj tankten domalap ketetinin Қazirgi zamangy tankter zhangysh botelkelerden senimdi korganys kuraldarymen zhabdyktalgan birak tanktin syrtky bolikterinin ortten zakymdanuy onyn korganysynyn tomendeuine әkelui mүmkin DerekkozderIstoriya primeneniya Koktejl Molotova Bahurin Yu A Bestiarij Velikoj vojny Neizvestnye voenno tehnicheskie proekty Rossijskoj imperii Rodina 2014 8 S 42 46 Feliks Leonidov Tanki ot butylok goryat zhurnal Oruzhie 4 2000 str 10 12