Шоқай датқа кесенесі – Жамбыл облысының республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің қала құрылысы және сәулет түріне жататын тарихи нысан
Шоқай датқа кесенесі | |
Жалпы мәлімет | |
---|---|
Статусы | Республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіші |
Түрі | киелі нысан |
Сәулет стилі | қала қүрылысы және сәулет |
Орналасуы | |
Ғимараттың маңыздылығы | Республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіші |
Жөнделген уақыты | 2017 жыл |
Техникалық сипаттамасы | |
Басқа да өлшемдері | 7,4х8,1 м. |
Орналасқан жері
Сарысу ауданы, Саудакент ауылының оңтүстік шетіндегі ескі мұсылман зиратының солтүстік бөлігі.
Орнатылған кезең
XVIII-XIX ғғ., Шоқай Датқа.
Тарихи дерек
Ескерткіш XIX ғасырда Саудакент қаласында тұрған белгілі тарихи қайраткер – Шоқай Датқаның құрметіне тұрғызылған. "Датқа" дәрежесі Қоқан және Бұхар хандықтарында жоғары әкімшілік лауазымдағы адамдарға тағайындалған. Халық әңгімелеріне сүйенсек, өз мазарын Шоқай өзінің тірі кезінде 1850 жылы тұрғызып, 1860 жылы дүниеден өткен.
Ескерткіш 1946 жылы археолог Г.И. Пацевич, 70-80 жылдары ҚазКСР мәдениет министрлігінің және "Қазжобареставрация" институтының экспедицияларымен зерттелген.
Сипаты
Кесененің негізгі қабырғалары шикі кірпіштен қаланған, бірақ күйдірілген кірпішпен қапталған. Аумағы 7,4х8,1 м. Кесененің өзі үштөрттік бағаналары мен үстіңгі жағында аяқтаушы кіші мұнаралары бар порталды-центрлік құрылыс болып табылады. Кесене бөлмесінде тас табыт тұр. Кіру қуысы бағыттамалы аркалы тікбұрышты пішінді болып келеді. Кіру қуысының аркасының бүйір жақтары бойынша тереңдетілген декоративтік текшелері орналасқан.
Кесене Шу-Талас аймағында қалыптасқан монументалдық діни құрылыстарына тән типті болып келеді.
Қалпына келтірілуі
Өткен ғасырдың 90 жылдарында кейбір жерлерінде бұзылған қабырғалардың сыртқы қаптамасы, аяқталмаған қалқандары қалпына келтірілді. 2005-2006 жылдары "Казреставрация" АМК Жамбыл филиалының мамандары реставрациялық жұмыстарын жүргізді. 2017 жылы да "Казреставрация" бірқатар реставрациялық жұмыстар жүргізді: едендік плиткалары, ішінара ішкі және сыртқы кірпіштері ауыстырылды, кесененің сыртқы кірпіштері толығымен ауыстырылды, ішкі қабырғалары сыланды.
1982 жылдан бастап Шоқай Датқа кесенесі республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің тізіміне қосылған және мемлекет қорғауына алынған.
Дереккөздер
- Қазақстанның тарихи-мәдени нысандарының және жаппай зиярат ету орындарының альбомы/ ; ҚР Мәдениет және спорт министрлігі, Қазақ ғылыми-зерттеу мәдениет институты ; [жоба авторы Т. Бекбергенов ; бас ред. А. Р. Хазбулатов]... – Астана : [б. ж.], 2018. - 495 б., суретті; . – Библиогр.: 490 б. . – 100 дана – ISBN 978-9961-23-485-9
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Shokaj datka kesenesi Zhambyl oblysynyn respublikalyk manyzy bar tarih zhәne mәdeniet eskertkishterinin kala kurylysy zhәne sәulet tүrine zhatatyn tarihi nysanShokaj datka kesenesiZhalpy mәlimetStatusyRespublikalyk manyzy bar tarih zhәne mәdeniet eskertkishiTүrikieli nysanSәulet stilikala kүrylysy zhәne sәuletOrnalasuyZhambyl oblysy Sarysu audanyҒimarattyn manyzdylygyRespublikalyk manyzy bar tarih zhәne mәdeniet eskertkishiZhondelgen uakyty2017 zhylTehnikalyk sipattamasyBaska da olshemderi7 4h8 1 m Shokaj datka kesenesi kazirgi kelbeti Shokaj Datka kesenesi eski nuskasy Sarysu audandyk murazhajyOrnalaskan zheriSarysu audany Saudakent auylynyn ontүstik shetindegi eski musylman ziratynyn soltүstik boligi Ornatylgan kezenXVIII XIX gg Shokaj Datka Tarihi derekEskertkish XIX gasyrda Saudakent kalasynda turgan belgili tarihi kajratker Shokaj Datkanyn kurmetine turgyzylgan Datka dәrezhesi Қokan zhәne Buhar handyktarynda zhogary әkimshilik lauazymdagy adamdarga tagajyndalgan Halyk әngimelerine sүjensek oz mazaryn Shokaj ozinin tiri kezinde 1850 zhyly turgyzyp 1860 zhyly dүnieden otken Eskertkish 1946 zhyly arheolog G I Pacevich 70 80 zhyldary ҚazKSR mәdeniet ministrliginin zhәne Қazzhobarestavraciya institutynyn ekspediciyalarymen zerttelgen SipatyKesenenin negizgi kabyrgalary shiki kirpishten kalangan birak kүjdirilgen kirpishpen kaptalgan Aumagy 7 4h8 1 m Kesenenin ozi үshtorttik baganalary men үstingi zhagynda ayaktaushy kishi munaralary bar portaldy centrlik kurylys bolyp tabylady Kesene bolmesinde tas tabyt tur Kiru kuysy bagyttamaly arkaly tikburyshty pishindi bolyp keledi Kiru kuysynyn arkasynyn bүjir zhaktary bojynsha terendetilgen dekorativtik teksheleri ornalaskan Kesene Shu Talas ajmagynda kalyptaskan monumentaldyk dini kurylystaryna tәn tipti bolyp keledi Қalpyna keltiriluiӨtken gasyrdyn 90 zhyldarynda kejbir zherlerinde buzylgan kabyrgalardyn syrtky kaptamasy ayaktalmagan kalkandary kalpyna keltirildi 2005 2006 zhyldary Kazrestavraciya AMK Zhambyl filialynyn mamandary restavraciyalyk zhumystaryn zhүrgizdi 2017 zhyly da Kazrestavraciya birkatar restavraciyalyk zhumystar zhүrgizdi edendik plitkalary ishinara ishki zhәne syrtky kirpishteri auystyryldy kesenenin syrtky kirpishteri tolygymen auystyryldy ishki kabyrgalary sylandy 1982 zhyldan bastap Shokaj Datka kesenesi respublikalyk manyzy bar tarih zhәne mәdeniet eskertkishterinin tizimine kosylgan zhәne memleket korgauyna alyngan DerekkozderҚazakstannyn tarihi mәdeni nysandarynyn zhәne zhappaj ziyarat etu oryndarynyn albomy ҚR Mәdeniet zhәne sport ministrligi Қazak gylymi zertteu mәdeniet instituty zhoba avtory T Bekbergenov bas red A R Hazbulatov Astana b zh 2018 495 b suretti Bibliogr 490 b 100 dana ISBN 978 9961 23 485 9