Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Инсоляция(латынша: insolatio, insolo - Күнге қоямын) — Жер бетінің Күннің тура немесе жиынтық (тура және шашыраған) радиациясымен сәулеленуі. Уақыт бірлігінің ішінде алаң бірлігіне келетін калориямен өлшенеді.
Инсоляцияның шамасы Куннің биіктігіне, өңірдің теңіз деңгейінен биіктігіне, сондай-ақ Жердің ендігіне жоне т.б. байланысты. Инсоляция жер бетіндегі, атмосферадағы жылудың жайын және Жердің табиғи жарықтығын анықтайды.
Инсоляция — жерге түсетін күн сәулесі мен жер бетіне келіп жететін күн энергиясының мөлшері. Кіші калориямен өрнектелетін ол, атмосфераның шегінде, жерге түсетін күн сәулесіне перпендикуляр орналасқан 1 см2 арқылы минутына өтетін 1,94 кіші калорияға тең (күн тұрақтысы).
Жер бетінде инсоляция:
- күннің горизонттан биіктігіне,
- атмосфераның жағдайына,
- сондай-ақ күн дақтарына байланысты жыл және күні бойы өзгеріп тұрады.
Инсоляция барлық өсімдік пен жануарлар дүниесінің өмірінде өте үлкен роль атқарады. Инсоляция актинометр, сияқты арнаулы аспаптармен өлшенеді. Күннің жерге жіберіп тұратын жылуының шамамен 40% атмосферада ұсталып қалады.
Дереккөздер
- Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: География және геодезия. — Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007 жыл. — 264 бет. ISBN 9965-36-367-6
- Русско-казахский толковый географический словарь. Под общей редакцией академика АН КазССР, проф. С. К. Кенесбаева и кандидата филол. наук А. А. Абдрахманова. Алма-Ата, Изд-во «Наука», 1966, стр. 204. (Академия наук Казахской ССР. Институт языкознания. Сектор физической географии). Составители: Ж. Аубакиров, С. Абдрахманов, К. Базарбаев.
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Insolyaciya latynsha insolatio insolo Kүnge koyamyn Zher betinin Kүnnin tura nemese zhiyntyk tura zhәne shashyragan radiaciyasymen sәulelenui Uakyt birliginin ishinde alan birligine keletin kaloriyamen olshenedi Insolyaciyanyn shamasy Kunnin biiktigine onirdin teniz dengejinen biiktigine sondaj ak Zherdin endigine zhone t b bajlanysty Insolyaciya zher betindegi atmosferadagy zhyludyn zhajyn zhәne Zherdin tabigi zharyktygyn anyktajdy Insolyaciya zherge tүsetin kүn sәulesi men zher betine kelip zhetetin kүn energiyasynyn molsheri Kishi kaloriyamen ornekteletin ol atmosferanyn sheginde zherge tүsetin kүn sәulesine perpendikulyar ornalaskan 1 sm2 arkyly minutyna otetin 1 94 kishi kaloriyaga ten kүn turaktysy Zher betinde insolyaciya kүnnin gorizonttan biiktigine atmosferanyn zhagdajyna sondaj ak kүn daktaryna bajlanysty zhyl zhәne kүni bojy ozgerip turady Insolyaciya barlyk osimdik pen zhanuarlar dүniesinin omirinde ote үlken rol atkarady Insolyaciya aktinometr siyakty arnauly aspaptarmen olshenedi Kүnnin zherge zhiberip turatyn zhyluynyn shamamen 40 atmosferada ustalyp kalady DerekkozderҚazak tili terminderinin salalyk gylymi tүsindirme sozdigi Geografiya zhәne geodeziya Almaty Mektep baspasy 2007 zhyl 264 bet ISBN 9965 36 367 6 Russko kazahskij tolkovyj geograficheskij slovar Pod obshej redakciej akademika AN KazSSR prof S K Kenesbaeva i kandidata filol nauk A A Abdrahmanova Alma Ata Izd vo Nauka 1966 str 204 Akademiya nauk Kazahskoj SSR Institut yazykoznaniya Sektor fizicheskoj geografii Sostaviteli Zh Aubakirov S Abdrahmanov K Bazarbaev Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet