Мүше тарту

Мүше Тарту – туыс-туғанға, жекжат-жұрағатқа, құрметті қонаққа арнайы берілетін кәделі ас. Оны кәделі мүше деп те атайды. Мүше Тарту тиісті адамға арнап пісірілгенде кімнің қандай мүшені ұнататынын немесе қандай тамақты ұнататынын ескеруден гөрі қалыптасқан дәстүрді қатаң сақтауға көбірек мән беріледі. Мәселен, ең сыйлы деген адамға қойдың басы немесе ірі қара малдың шекесі тартылады. Қазақта туыс-туғанға, жекжат-жұрағатқа, құрметті қонаққа берілетін сыбағалы тамақты сый табақ, құда табақ, құдағи табақ, құрдас табақ, жеңге табақ, күйеу табақ, келін табақ, қалжа табақ, бала табақ, беташар табақ, тағы басқа деп жіктеп атайтын және сол әрбір табаққа арнайы мүшелер салатын дәстүр бар. Мәселен, әрбір табақта адамдардың құрамына байланысты сыйлы адамға арналған бас, жамбас, құда-құдағиға арналған -бауыр, күйеу балаға арналған төс, дос-құрдасқа арналған жауырын, қыз-келіншекке арналған үлпершек, балаларға арналған бүйрек сияқты кәделі мүшелердің болуы шарт. Бұл мүшелердің әр қайсысы сыйлы адам үшін – “елге бас көз болып жүрсін”, құда-құдағи үшін – “бауырдай бауырмал, майдай сіңімді болсын”, дос-құрдас үшін – “құшағымыз жауырындай жазылмасын”, қыз-келіншек үшін – “үлпершектей жұғымды бол”, балалар үшін – “бүйректей сүйкімді бол”, тағы басқа деген емеурінді білдіреді.

Дереккөздер

1. "Қазақ энцклопедиясы - VI"