Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Азық-түлік өнеркәсібі — бұл дайын тамақ өнімдерін немесе жартылай фабрикаттарды, сондай-ақ сусындар мен темекі өнімдерін өндіретін салалардың жиынтығы. Кейбір жіктеулерде бұл салаға май өндірісі негізінде сабын мен жуғыш заттар да кіреді. Бұл өнеркәсіп халықтың негізгі қажеттілігі – азық-түлікпен қамтамасыз етуді мақсат етеді. Азық-түлік өнеркәсібінің кәсіпорындары шикізатты жинау, оны өңдеу және тұтынушыға жеткізуді ыңғайлы ету үшін дайын өнім түрінде шығарумен айналысады.
Агроөнеркәсіп кешенінде азық-түлік өнеркәсібі ауыл шаруашылығымен тығыз байланыста, себебі ауыл шаруашылығы – шикізат жеткізушісі, ал сауда – дайын өнімді тарату жүйесі. Өнеркәсіптің кейбір салалары шикізат көздеріне жақын орналасса, басқалары тұтынушылар көп шоғырланған аймақтарға жақындайды.
Азық-түлік өнеркәсібі адамдар өмір сүретін барлық жерлерде кездеседі. Бұл шикізаттың кең таралуына және азық-түліктің тұрақты тұтынылуына байланысты. Дегенмен, бұл салада өзіндік ерекшеліктер мен заңдылықтар бар. Өнеркәсіп орындарын орналастыруда осы ерекшеліктер ескеріледі. Елдің жетекші ғылыми-зерттеу институттарының мамандарының баяндамаларына сәйкес, бұл салаға ауыл шаруашылығының дамуы үлкен ықпал етеді. Ол өңірдегі өнеркәсіп салаларының құрылымдық ерекшеліктерін, өндірістік қуатын және басқа да маңызды қасиеттерін анықтайды.
Азық-түлік өнеркәсібінің негізгі бағыттары:
- Ауыл шаруашылығы: егін өсіру, мал және теңіз өнімдерін өндіру, ауыл шаруашылығы экономикасы
- Өндіріс: агрохимия, ауыл шаруашылығы құрылыс технологиялары, ферма техникасы мен жабдықтары, тұқым өндіру
- Азық-түлікті өңдеу: нарыққа арналған жаңа өнімдерді дайындау, дайын өнім шығару
- Маркетинг: жалпы өнімдерді (мысалы, сүт) ілгерілету, жарнама, қаптама, PR және маркетингтік кампаниялар
- Көтерме сауда және тарату: логистика, көлік, қоймалау
- Қоғамдық тамақтану: қоғамдық тамақтану қызметтері мен мейрамханалар
- Бөлшек сауда: супермаркеттер, фермерлік базарлар және қоғамдық нарықтар
- Реттеу: жергілікті, аймақтық, ұлттық және халықаралық деңгейдегі азық-түлік өндірісі мен сатылымына қатысты ережелер (тамақ сапасы, қауіпсіздігі және қауіпсіздігі, жарнама және т.б.)
- Білім беру: академиялық, кәсіби және консалтингтік білім
- Зерттеу және даму: азық-түлік ғылымы, микробиология, технология, химия және инженерия
- Қаржылық қызметтер: несие, сақтандыру
- Азық-түліктің сапасын және оны сақтау әдістерін зерттейтін бағыттар (азық-түлікті сұрыптау, сақтау, реология) жоғарыда аталған процестермен тығыз байланысты.
Тек өз қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін азық-түлік өсіретін шаруалар мен аңшылыққа негізделген қауымдастықтар ғана заманауи азық-түлік өнеркәсібінен тыс деп есептеледі.
Азық-түлік өнеркәсібінің негізгі ойыншылары кейде "Big Food" деп аталады. Бұл терминді жазушы Нил Гамильтон енгізген.
Дереккөздер
- Food Democracy: From consumer to food citizen — Springer. — P. 3–. — ISBN 978-981-287-423-8.
- A Handbook of Food Crime: Immoral and Illegal Practices in the Food Industry and What to Do About Them — Policy Press. — P. 371–. — ISBN 978-1-4473-5628-8.
- Booth, Sue; Coveney, John (2015), Booth, Sue; Coveney, John, eds., 'Big Food'—The Industrial Food System, SpringerBriefs in Public Health, Singapore: Springer, pp. 3–11, :10.1007/978-981-287-423-8_2, ISBN 978-981-287-423-8, https://doi.org/10.1007/978-981-287-423-8_2, retrieved 26 November 2020
- Stuckler, David; Nestle, Marion (19 June 2012). "Big Food, Food Systems, and Global Health" (in en). PLOS Medicine 9 (6): e1001242. :10.1371/journal.pmed.1001242. 1549-1676. 3378592. 22723746.
Сыртқы сілтемелер
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Azyk tүlik onerkәsibi bul dajyn tamak onimderin nemese zhartylaj fabrikattardy sondaj ak susyndar men temeki onimderin ondiretin salalardyn zhiyntygy Kejbir zhikteulerde bul salaga maj ondirisi negizinde sabyn men zhugysh zattar da kiredi Bul onerkәsip halyktyn negizgi kazhettiligi azyk tүlikpen kamtamasyz etudi maksat etedi Azyk tүlik onerkәsibinin kәsiporyndary shikizatty zhinau ony ondeu zhәne tutynushyga zhetkizudi yngajly etu үshin dajyn onim tүrinde shygarumen ajnalysady Amerikalyk azyk tүlik dүkenindegi kaptalgan tagamdar bolimiZamanaui zauytta ondirilgen Parmigiano Reggiano irimshigiBraziliyada karkyndy mal sharuashylygynyn mysaly retinde torly batareyalar koldanyladyArgentinadagy soya alkaby Agroonerkәsip kesheninde azyk tүlik onerkәsibi auyl sharuashylygymen tygyz bajlanysta sebebi auyl sharuashylygy shikizat zhetkizushisi al sauda dajyn onimdi taratu zhүjesi Өnerkәsiptin kejbir salalary shikizat kozderine zhakyn ornalassa baskalary tutynushylar kop shogyrlangan ajmaktarga zhakyndajdy Azyk tүlik onerkәsibi adamdar omir sүretin barlyk zherlerde kezdesedi Bul shikizattyn ken taraluyna zhәne azyk tүliktin turakty tutynyluyna bajlanysty Degenmen bul salada ozindik erekshelikter men zandylyktar bar Өnerkәsip oryndaryn ornalastyruda osy erekshelikter eskeriledi Eldin zhetekshi gylymi zertteu instituttarynyn mamandarynyn bayandamalaryna sәjkes bul salaga auyl sharuashylygynyn damuy үlken ykpal etedi Ol onirdegi onerkәsip salalarynyn kurylymdyk erekshelikterin ondiristik kuatyn zhәne baska da manyzdy kasietterin anyktajdy Azyk tүlik onerkәsibinin negizgi bagyttary Auyl sharuashylygy egin osiru mal zhәne teniz onimderin ondiru auyl sharuashylygy ekonomikasy Өndiris agrohimiya auyl sharuashylygy kurylys tehnologiyalary ferma tehnikasy men zhabdyktary tukym ondiru Azyk tүlikti ondeu narykka arnalgan zhana onimderdi dajyndau dajyn onim shygaru Marketing zhalpy onimderdi mysaly sүt ilgeriletu zharnama kaptama PR zhәne marketingtik kampaniyalar Koterme sauda zhәne taratu logistika kolik kojmalau Қogamdyk tamaktanu kogamdyk tamaktanu kyzmetteri men mejramhanalar Bolshek sauda supermarketter fermerlik bazarlar zhәne kogamdyk naryktar Retteu zhergilikti ajmaktyk ulttyk zhәne halykaralyk dengejdegi azyk tүlik ondirisi men satylymyna katysty erezheler tamak sapasy kauipsizdigi zhәne kauipsizdigi zharnama zhәne t b Bilim beru akademiyalyk kәsibi zhәne konsaltingtik bilim Zertteu zhәne damu azyk tүlik gylymy mikrobiologiya tehnologiya himiya zhәne inzheneriya Қarzhylyk kyzmetter nesie saktandyru Azyk tүliktin sapasyn zhәne ony saktau әdisterin zerttejtin bagyttar azyk tүlikti suryptau saktau reologiya zhogaryda atalgan procestermen tygyz bajlanysty Tek oz kazhettilikterin kanagattandyru үshin azyk tүlik osiretin sharualar men anshylykka negizdelgen kauymdastyktar gana zamanaui azyk tүlik onerkәsibinen tys dep esepteledi Azyk tүlik onerkәsibinin negizgi ojynshylary kejde Big Food dep atalady Bul termindi zhazushy Nil Gamilton engizgen DerekkozderFood Democracy From consumer to food citizen Springer P 3 ISBN 978 981 287 423 8 A Handbook of Food Crime Immoral and Illegal Practices in the Food Industry and What to Do About Them Policy Press P 371 ISBN 978 1 4473 5628 8 Booth Sue Coveney John 2015 Booth Sue Coveney John eds Big Food The Industrial Food System SpringerBriefs in Public Health Singapore Springer pp 3 11 10 1007 978 981 287 423 8 2 ISBN 978 981 287 423 8 https doi org 10 1007 978 981 287 423 8 2 retrieved 26 November 2020 Stuckler David Nestle Marion 19 June 2012 Big Food Food Systems and Global Health in en PLOS Medicine 9 6 e1001242 10 1371 journal pmed 1001242 1549 1676 3378592 22723746 Syrtky siltemeler