Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Хуан Себастьян дель Кано (ис. Juan Sebastián Elcano; 1486/1487, Кастилия корольдігі (қазіргі Испания), Гипускоа аймағы, Бакстар елі, Гетариа — 1526 ж. 4-тамыз, Тынық мұхиты) — испандық теңізші.
| Хуан Себастьян Элькано | |
| ис. Juan Sebastián Elcano | |
 | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Туған жері | Кастилия, Гетариа |
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері | |
| Қызметі | теңізші |
| Балалары | Доминго Элькано |
Өмірбаяны
Жас кезінде қылмыскер болып, Италияда соғысқан. Қаржы тапқаннан кейін Севильеде отырықтап, сауда кемесінің капитаны болды. Кедейленіп, түрмеге түсе жаздайды; өзін құтқару үшін Магеллан экспедициясына жазылады.
Магеллан дүниеден өткеннен кейін экспедицияны бастап, 1522 жылдың 8-қыркүйегінде оны аяқтағандығымен белгілі. Ол «Виктория» кемесін Оңтүстік-батыс Азиядан Испанияға əкелді. Қайтар жол Элькано үшін өте қауіһпті болды, себебі, португалдармен қақтығыстың алдын алу үшін «Викторияны» Үнді мұхитының оңтүстік сулары жəне Африка жағалауы арқылы арқылы əкелді. 1522 жылдың 18-наурызында Элькано Амстердам аралын ашады, бірақ оған атау бермейді. Одан бөлек Испанияға 17 адам жетеді (кейінірек Жасыл Мүйіс аралындағы португалдардың тұтқындауында болған теңізшілер мен «Тринидад» кемесінің 4 адамнан тұратын командасы Испания жағалауына шығады). Магеллан «дəмдеуіштер аралында» қалуды жоспарласа, Элькано бүкіл əлемдік сапарды өзі таңдап алды.
Осы экспедициясы үшін Карлос І (император Карл V) Эльканоға өзінің ерекше таңбасын тапсырады. Бұл таңбада Жер шары мен оның астында латын тіліндегі «Primus circumdedisti me» (лат. Сен мені бірінші болып айналып өттің) жазуы жазылған. Патша оған жылдық пенсияны белгілейді. Оның əңгімелерінің негізінде патша хатшысы Максимилиан Трансильван саяхат жайлы алғашқы жазбаларды жазады. Бұл жазба Еуропада үлкен танымалдылыққа ие болды.
Элькано «дəмдеуіштер аралына» Магеллан салған жолмен шыққан Лоайсаның экспедициясының капитаны ретінде қатысты. Бұл саяхат өте ауыр болып, адамдардың өлуі жоғары дəрежеде көрініс тапты. 1526 жылы 30-шілдеде адмирал Лоайса дүниеден өтеді, өз орнына сол кезде ауырып жүрген Эльканоны қояды. Бірақ оған ұзақ уақыт адмирал болу жазылмаған болатын. Осы жылдың 6 - тамызында Урданеттің көмекшісі өз дəптерінде жазады:
 | «Айбынды азамат Хуан Себастьян дель Элькано дүниеден өтті.» |  |
Сол күні-ақ оның денесі мұхитқа жіберілді.
Теңізшінің Отанында, Гетариада оның есімі тас тақташада мəңгілікке жазылған. Бұл тақташада төменгідей жазба жазылған:
| | «... абыройлы капитан Хуан Себастьян дель Кано, Гетариада туып өскен, «Виктория» кемесінде Жер шарын алғаш айналып өткен теңізші. Бұл тақтаны оның есімін мəңгілікке сақтау үшін 1661 жылы Калатрава орденінің иегері дон Педро де Этаве-и-Ази қойған. Бүкіл əлемді алғаш айналып өткен адам жанының тыныштығы үшін дұға етіңдер.» | |
Мария Эрнандес Дерниальдеден некесіз туған Доминго Элькано атты ұлы болды.
Дереккөздер
- Элькано, Хуан-Себастиан // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
- Мэйрин Митчелл. Эль-Кано — первый европейский кругосветный мореплаватель. В книге: Антонио Пигафетта. Путешествие Магеллана; Мэйрин Митчелл. Эль-Кано — первый европейский кругосветный мореплаватель. М. Мысль. 2000
- Primer viaje alrededor del globo, Antonio Pigafetta. Spanish language translation by J.T. Medina, 1988, of the original Primo viaggio in torno al Globo Terracqueo, edition of 1800. ISBN 84-402-0630-5
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Huan Sebastyan del Kano is Juan Sebastian Elcano 1486 1487 Kastiliya koroldigi kazirgi Ispaniya Gipuskoa ajmagy Bakstar eli Getaria 1526 zh 4 tamyz Tynyk muhity ispandyk tenizshi Huan Sebastyan Elkanois Juan Sebastian ElcanoTugan kүni1486 1486 Tugan zheriKastiliya GetariaҚajtys bolgan kүni6 tamyz 1526 1526 08 06 Қajtys bolgan zheriTynyk muhityҚyzmetitenizshiBalalaryDomingo ElkanoӨmirbayanyElkanonyn tugan kalasy Getariadagy eskertkishi Zhas kezinde kylmysker bolyp Italiyada sogyskan Қarzhy tapkannan kejin Sevilede otyryktap sauda kemesinin kapitany boldy Kedejlenip tүrmege tүse zhazdajdy ozin kutkaru үshin Magellan ekspediciyasyna zhazylady Magellan dүnieden otkennen kejin ekspediciyany bastap 1522 zhyldyn 8 kyrkүjeginde ony ayaktagandygymen belgili Ol Viktoriya kemesin Ontүstik batys Aziyadan Ispaniyaga ekeldi Қajtar zhol Elkano үshin ote kauiһpti boldy sebebi portugaldarmen kaktygystyn aldyn alu үshin Viktoriyany Үndi muhitynyn ontүstik sulary zhene Afrika zhagalauy arkyly arkyly ekeldi 1522 zhyldyn 18 nauryzynda Elkano Amsterdam aralyn ashady birak ogan atau bermejdi Odan bolek Ispaniyaga 17 adam zhetedi kejinirek Zhasyl Mүjis aralyndagy portugaldardyn tutkyndauynda bolgan tenizshiler men Trinidad kemesinin 4 adamnan turatyn komandasy Ispaniya zhagalauyna shygady Magellan demdeuishter aralynda kaludy zhosparlasa Elkano bүkil elemdik sapardy ozi tandap aldy zhol bagyty Osy ekspediciyasy үshin Karlos I imperator Karl V Elkanoga ozinin erekshe tanbasyn tapsyrady Bul tanbada Zher shary men onyn astynda latyn tilindegi Primus circumdedisti me lat Sen meni birinshi bolyp ajnalyp ottin zhazuy zhazylgan Patsha ogan zhyldyk pensiyany belgilejdi Onyn engimelerinin negizinde patsha hatshysy Maksimilian Transilvan sayahat zhajly algashky zhazbalardy zhazady Bul zhazba Europada үlken tanymaldylykka ie boldy Elkano demdeuishter aralyna Magellan salgan zholmen shykkan Loajsanyn ekspediciyasynyn kapitany retinde katysty Bul sayahat ote auyr bolyp adamdardyn olui zhogary derezhede korinis tapty 1526 zhyly 30 shildede admiral Loajsa dүnieden otedi oz ornyna sol kezde auyryp zhүrgen Elkanony koyady Birak ogan uzak uakyt admiral bolu zhazylmagan bolatyn Osy zhyldyn 6 tamyzynda Urdanettin komekshisi oz depterinde zhazady Ajbyndy azamat Huan Sebastyan del Elkano dүnieden otti Sol kүni ak onyn denesi muhitka zhiberildi Tenizshinin Otanynda Getariada onyn esimi tas taktashada mengilikke zhazylgan Bul taktashada tomengidej zhazba zhazylgan abyrojly kapitan Huan Sebastyan del Kano Getariada tuyp osken Viktoriya kemesinde Zher sharyn algash ajnalyp otken tenizshi Bul taktany onyn esimin mengilikke saktau үshin 1661 zhyly Kalatrava ordeninin iegeri don Pedro de Etave i Azi kojgan Bүkil elemdi algash ajnalyp otken adam zhanynyn tynyshtygy үshin duga etinder Mariya Ernandes Dernialdeden nekesiz tugan Domingo Elkano atty uly boldy DerekkozderElkano Huan Sebastian Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Mejrin Mitchell El Kano pervyj evropejskij krugosvetnyj moreplavatel V knige Antonio Pigafetta Puteshestvie Magellana Mejrin Mitchell El Kano pervyj evropejskij krugosvetnyj moreplavatel M Mysl 2000 Primer viaje alrededor del globo Antonio Pigafetta Spanish language translation by J T Medina 1988 of the original Primo viaggio in torno al Globo Terracqueo edition of 1800 ISBN 84 402 0630 5