Ку-клукс-клан, ККК (ағыл. Ku Klux Klan, KKK) – АҚШ-тағы нәсілшіл астыртын ұйым. Ұйымның атауы грек сөзі « κύκλος» — дөңгелек және ағылшын сөзі «clan» — рулық қауым деген сөздерде құралған.
Алғашқы рет 1865 жылы Теннесси штатындағы қаласында құрылды. Ұйымның мақсаты: «негрлердің басқыншылығынан отанды құтқару, негрлер мен ақ расаның теңдігіне тыйым салу». Жылдар өте ККК-ның «жауларының» тізімі өсе берді, олардың арасында еврейлер, католиктар, коммунисттер, иммигранттар (әсіресе қытайлықтар), гомосексуалисттер.
1868 жылы Ұйымның бөлімшелері 11 штатта белсенді болып, оның қатарларын 600 мыңдай адам құраған. Көбінесе олар – бұрынғы солдаттар мен офицерлер. Әртүрлі мәлімет бойынша 1922 жылдың басында ұйымда 45 штатта 1500 бөлімше болған.
Прогресшіл ұйымдардың қысымымен американ үкіметі ХІХ ғасырдың 70-ші жылдарының басында бұл ұйымға тыйым салуға мәжбүр болды. Ку-клукс-клан астыртын жұмысқа көшті. Бірінші дүниежүзілік соғыстан кейін, 1914-18 жылдары қара нәсілділердің азаттық қозғалысы өрлеген кезеңде, 1929-33 жылдары дүниежүзілік экономикалық дағдарыс кезінде, Екінші дүниежүзілік соғыс (1939-1945) аяқталғаннан кейінгі алғашқы жылдары белсенділігі арттырды. 1960 жылдың аяқ кезінде – 1970 жылдардың басында іс-әрекетін қауырт күшейтті.
Ку-клукс-клан | |
ағылш. Ku Klux Klan | |
KKK | |
Құрылған жылы |
|
---|---|
Идеологиясы | нәсілшілдік, антисемитизм, , антикоммунизм, антииммиграция, , исламофобия, терроризм |
Мүшелер саны |
|
Дереккөздер
- “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Ku kluks klan KKK agyl Ku Klux Klan KKK AҚSh tagy nәsilshil astyrtyn ujym Ұjymnyn atauy grek sozi kyklos dongelek zhәne agylshyn sozi clan rulyk kauym degen sozderde kuralgan Algashky ret 1865 zhyly Tennessi shtatyndagy kalasynda kuryldy Ұjymnyn maksaty negrlerdin baskynshylygynan otandy kutkaru negrler men ak rasanyn tendigine tyjym salu Zhyldar ote KKK nyn zhaularynyn tizimi ose berdi olardyn arasynda evrejler katoliktar kommunistter immigranttar әsirese kytajlyktar gomoseksualistter 1868 zhyly Ұjymnyn bolimsheleri 11 shtatta belsendi bolyp onyn katarlaryn 600 myndaj adam kuragan Kobinese olar buryngy soldattar men oficerler Әrtүrli mәlimet bojynsha 1922 zhyldyn basynda ujymda 45 shtatta 1500 bolimshe bolgan Progresshil ujymdardyn kysymymen amerikan үkimeti HIH gasyrdyn 70 shi zhyldarynyn basynda bul ujymga tyjym saluga mәzhbүr boldy Ku kluks klan astyrtyn zhumyska koshti Birinshi dүniezhүzilik sogystan kejin 1914 18 zhyldary kara nәsildilerdin azattyk kozgalysy orlegen kezende 1929 33 zhyldary dүniezhүzilik ekonomikalyk dagdarys kezinde Ekinshi dүniezhүzilik sogys 1939 1945 ayaktalgannan kejingi algashky zhyldary belsendiligi arttyrdy 1960 zhyldyn ayak kezinde 1970 zhyldardyn basynda is әreketin kauyrt kүshejtti Ku kluks klanagylsh Ku Klux KlanKKKҚurylgan zhyly1 inshi klan 1865 1870 2 nshi klan 1915 1944 3 inshi klan 1946 zhyl kazirgi kүnderIdeologiyasynәsilshildik antisemitizm antikommunizm antiimmigraciya islamofobiya terrorizmMүsheler sany1 inshi klan 550 myn 2 nshi klan 3 6 mln 3 inshi klan 8 mynnan astam emesKukluksklanshylar sherui 1922Derekkozder Қazakstan Ұlttyk enciklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998