Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| Мына мақаланы не бөлімін Таймыр автономды округы дегенмен біріктіруге ұсынылған. () |
Таймыр (Долган-Ненец) Ұлт округы
Өлке жайлы жалпы ақпарат
Таймыр (Долган-Ненец) Ұлт округы - РКФСР-дің Красноярск өлкесі құрамында. 1930жылдың 10декабрьде құрылған. Кара және Лаптевтер теңіздері шаяды. Жері 862,1 мың км². Халқы 42 мың (1975). 3 ауданға бөлінеді. Орталығы - Дудинка қаласы.
Табиғаты
Округ негізінен Таймыр түбегінде орналасқан. Солтүстігін Орта Сібір таулы үстірті және Солтүстік Жер архипелагы алып жатыр. Пайдалы қазындылары-тас көмір, мұнай, газ. Климаты артикалық және субартикалық. Январьдың ораша температурасы- 30градус, июльде 2-13градус. Жылдық жауын-шашыны 110-350мм. Көп жылдық тоң тараған. Басты өзені-Енисей(округ шегіндегі ұзындығы 600км). Шағын көлдері көп.Тундраның шымтезекті глейлі топырағы басым. Солтүстік бұғысы, арқар, ақ түлкі, ақ аю; құстардан үйрек, қаз т.б. мекендейді.Теңіздері балыққа бай. Кәсіптік бағалы балықтары -лосось пен бекіре болып табылады.
Халқы
Округта орыстар (80%),долгандар (12%),ненецтер (6%), нганасандар, энецтер тұрады. Орташа тығыздығы 1км²-ге 0,05 адамнан. Қала халқы 64%. 1қаласы (Дудинка), қ.т. поселкесі (Диксон) бар. Шаруашылығының негізі- тау-кен өнеркәсібі, бұғы өсіру және балық, қымбат бағалы аң аулау. 1973жылы 44млн.квт/сағ электр энергиясы, 38мың т көмір, 746млн м³ газ өндірілді. 1973 жылы 7 калхоз және 5 совхоз болды. Жылына 35мың ц балық ауланады. 1975ж. 106мың бұғы болды. Басты транспорт саласы-су жолы. Порттары-Дудинка, Диксон, Хатанга. Мессояха-Норильск газ құбыры тартылған. 1974-75жылы 28 мектеп, мал дәрігерлік техникум, өлке тану музейі, 37 клуб, 63 кино қондырғы болды. «Советский Таймыр» (1932 жылдан) округ газеті шығады.
Дереккөздер
- Қазақ Совет Энциклопедиясы. Алматы қаласы,1977 ж. 10-том, Самал Жел-Тегене. 525-бет
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Myna makalany ne bolimin Tajmyr avtonomdy okrugy degenmen biriktiruge usynylgan Tajmyr Dolgan Nenec Ұlt okrugyӨlke zhajly zhalpy akparat Tajmyr Dolgan Nenec Ұlt okrugy RKFSR din Krasnoyarsk olkesi kuramynda 1930zhyldyn 10dekabrde kurylgan Kara zhәne Laptevter tenizderi shayady Zheri 862 1 myn km Halky 42 myn 1975 3 audanga bolinedi Ortalygy Dudinka kalasy Tabigaty Okrug negizinen Tajmyr tүbeginde ornalaskan Soltүstigin Orta Sibir tauly үstirti zhәne Soltүstik Zher arhipelagy alyp zhatyr Pajdaly kazyndylary tas komir munaj gaz Klimaty artikalyk zhәne subartikalyk Yanvardyn orasha temperaturasy 30gradus iyulde 2 13gradus Zhyldyk zhauyn shashyny 110 350mm Kop zhyldyk ton taragan Basty ozeni Enisej okrug shegindegi uzyndygy 600km Shagyn kolderi kop Tundranyn shymtezekti glejli topyragy basym Soltүstik bugysy arkar ak tүlki ak ayu kustardan үjrek kaz t b mekendejdi Tenizderi balykka baj Kәsiptik bagaly balyktary losos pen bekire bolyp tabylady Halky Okrugta orystar 80 dolgandar 12 nenecter 6 nganasandar enecter turady Ortasha tygyzdygy 1km ge 0 05 adamnan Қala halky 64 1kalasy Dudinka k t poselkesi Dikson bar Sharuashylygynyn negizi tau ken onerkәsibi bugy osiru zhәne balyk kymbat bagaly an aulau 1973zhyly 44mln kvt sag elektr energiyasy 38myn t komir 746mln m gaz ondirildi 1973 zhyly 7 kalhoz zhәne 5 sovhoz boldy Zhylyna 35myn c balyk aulanady 1975zh 106myn bugy boldy Basty transport salasy su zholy Porttary Dudinka Dikson Hatanga Messoyaha Norilsk gaz kubyry tartylgan 1974 75zhyly 28 mektep mal dәrigerlik tehnikum olke tanu muzeji 37 klub 63 kino kondyrgy boldy Sovetskij Tajmyr 1932 zhyldan okrug gazeti shygady DerekkozderҚazak Sovet Enciklopediyasy Almaty kalasy 1977 zh 10 tom Samal Zhel Tegene 525 bet