Географиялық полюс географиялық үйек лат polus көне грекше πόλος үйек Жердің айналу өсінің жер бетімен қиылысатын нүктел

Географиялық полюс, географиялық үйек (лат. polus, көне грекше: πόλος — үйек) — Жердің айналу өсінің жер бетімен қиылысатын нүктелері, яғни жердің барлық меридиандарының қиылысуы.

Солт. полюс Солт. Мұзды мұхитта орналасқан. Солт. Географиялық полюсте алғаш рет 1909 ж. 6 сәуірде америкалық теңіз саяхатшысы Р. Пири болған. Оңт. Географиялық полюс Антарктида құрлығында жатыр. Оған норвегиялық полюс зерттеушісі Р. Амундсен 1911 ж. 14 желтоқсанда жеткен. Географиялық полюстерде дүние жақтары болмайды, тәуліктік уақыт (24 сағат) күн мен түнге бөлінбейді. Себебі Географиялық Полюстерде 6 ай (179 тәулік) күн, 6 ай түн (полюс түндері мен полюс күндері) болып тұрады, яғни Күн көкжиектен 6 ай шықпайды не 6 ай көкжиектен төмен түспейді. Жердің ішкі құрылысының күрделілігіне байланысты Географиялық полюстер бір нүктеде тұрақтамай, ауытқып отырады.

Дереккөздер

“Қазақ Энциклопедиясы”, 2-том

Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Category:Geographical poles

Бұл — мақаланың бастамасы.
Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.

[1] “Қазақ Энциклопедиясы”, 2-том