Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Теология (гр. theos — Құдай және гр. logos — ілім, сөз) — Құдай жайлы дін ілімі. Теология ұғымын зерттеушілердің дені теистік діни ілімдермен байланыстырады. Теология ұғым ретінде христиан діні келгенге дейінгі Платон еңбектерінде де кездеседі. Платон бұл ұғымды өзінің Құдай жайлы ілімінде қолданбаса да, филос. тұрғыдан талданатын мифологияға байланысты қолданған. Кейіннен теология термині Гомер, Гесиод, Орфейдің поэмаларына қатысты қолданылып, оларды теолог деп атады. Аристотель теология терминімен «Бірінші философиясы» атап, оны Құдайлық мәңгілік заңдылықтарды зерттейтін жоғары дәрежедегі теориялық ілім деп таниды. Стоиктер теологияның үш тегін бөліп көрсетті: ақындықпен байланысты мифологиялық теология, философиямен байланысты физикалық теология, ресми дін өкілдері мен заңгерлерге қатысты саяси теология христиандықтың әртүрлі ағымдарының догматтарында да бұл терминді жиі қолданды. Бірқатар христиан апологеттері антик. философия мен теология арасында қарама-қайшылық жоқ деген пікірде болды. Теология жайлы аристотельдік түсінікті және нанымға негізделген діни сенімді үйлестіруге болады деп білді және сенді. Ал қайсыбір апологеттер бұған қарсы болып, осы тақырыптағы пікірталас ұзаққа созылды. XIII ғасырда теология - Құдай және оған сенім жайлы жүйелі ілім деген ұғым қалыптаса бастады. Теологияның негізінде метафизикалық күшке, құдіретте сенім жатқандықтан ол априорилы, яғни тәжірибе жасамай сенетін мәселе. Жалпы монотеистік діни кағидалармен сәйкестігіне орай теология терминін қазіргі Исламтануда иллахиат ұғымының баламасы ретінде қолданады. Теология аянға яғни Құдай сөзіне (қалам) негізделіп, Жаратушы болмысын материалдық дүниедегі заттар мен кұбьшыстарды талдау арқылы дәлелдейтін физикалық теология, Құдайлық бұйрық және ерік тұрғысынан адамгершілік моральдық принциптерді таңдап, Аллаһтың болмысын дәлелдейтін догмат. теология, Аллаһтың барлығы мен сипаттарын таяуда адам мүмкіңдігінің шектеулілігін, қолданатын ұғымдарының шарттылығын дәлелдеу арқылы Құдайдан барлығы мен шексіз құдіретін дәлелдеуге тырысатын негативтік теология болып методол. тұрғыда жіктеледі.
Дереккөздер
- Ислам. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС,2010 ISBN 9965-26-322-1
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Teologiya gr theos Қudaj zhәne gr logos ilim soz Қudaj zhajly din ilimi Teologiya ugymyn zertteushilerdin deni teistik dini ilimdermen bajlanystyrady Teologiya ugym retinde hristian dini kelgenge dejingi Platon enbekterinde de kezdesedi Platon bul ugymdy ozinin Қudaj zhajly iliminde koldanbasa da filos turgydan taldanatyn mifologiyaga bajlanysty koldangan Kejinnen teologiya termini Gomer Gesiod Orfejdin poemalaryna katysty koldanylyp olardy teolog dep atady Aristotel teologiya terminimen Birinshi filosofiyasy atap ony Қudajlyk mәngilik zandylyktardy zerttejtin zhogary dәrezhedegi teoriyalyk ilim dep tanidy Stoikter teologiyanyn үsh tegin bolip korsetti akyndykpen bajlanysty mifologiyalyk teologiya filosofiyamen bajlanysty fizikalyk teologiya resmi din okilderi men zangerlerge katysty sayasi teologiya hristiandyktyn әrtүrli agymdarynyn dogmattarynda da bul termindi zhii koldandy Birkatar hristian apologetteri antik filosofiya men teologiya arasynda karama kajshylyk zhok degen pikirde boldy Teologiya zhajly aristoteldik tүsinikti zhәne nanymga negizdelgen dini senimdi үjlestiruge bolady dep bildi zhәne sendi Al kajsybir apologetter bugan karsy bolyp osy takyryptagy pikirtalas uzakka sozyldy XIII gasyrda teologiya Қudaj zhәne ogan senim zhajly zhүjeli ilim degen ugym kalyptasa bastady Teologiyanyn negizinde metafizikalyk kүshke kudirette senim zhatkandyktan ol apriorily yagni tәzhiribe zhasamaj senetin mәsele Zhalpy monoteistik dini kagidalarmen sәjkestigine oraj teologiya terminin kazirgi Islamtanuda illahiat ugymynyn balamasy retinde koldanady Teologiya ayanga yagni Қudaj sozine kalam negizdelip Zharatushy bolmysyn materialdyk dүniedegi zattar men kubshystardy taldau arkyly dәleldejtin fizikalyk teologiya Қudajlyk bujryk zhәne erik turgysynan adamgershilik moraldyk principterdi tandap Allaһtyn bolmysyn dәleldejtin dogmat teologiya Allaһtyn barlygy men sipattaryn tayauda adam mүmkindiginin shekteuliligin koldanatyn ugymdarynyn sharttylygyn dәleldeu arkyly Қudajdan barlygy men sheksiz kudiretin dәleldeuge tyrysatyn negativtik teologiya bolyp metodol turgyda zhikteledi DerekkozderIslam Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna Ltd ZhShS 2010 ISBN 9965 26 322 1 Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz