Ubuntu қаз Убунту зулу ubuntu адамшылық Linux ядросын қолданатын және Debian ға негізделген операциялық жүйе Негізгі жас

Ubuntu (қаз. Убунту; зулу ubuntu-адамшылық) — Linux ядросын қолданатын және Debian-ға негізделген операциялық жүйе. Негізгі жасаушысы және демеушісі Canonical компаниясы болып табылады. Қазіргі уақытта жоба белсенді түрде дамуда және ашық бірлестік тарапынан қолдау көруде.

Ubuntu
Логотип Ubuntu
Ubuntu 12.04 (Precise Pangolin)
Жасаушы
ОЖ отбасысы	Linux
Негізінен құрылды
Соңғы нұсқасы	14.04.1 LTS (Trusty Tahr) — 25 шілде 2014
Қолдайтын тілдері	көптілді, орыс тілі
Операциялық жүйенің ядросы
Интерфейсі	қабықшасы
Лицензиясы	әртүрлі (негізгілері;-сыйымды)
Жағдайы	Активті
Сайты	ubuntu.com

Ubuntu-ды 20 миллионнан астам қолданушы пайдаланады, бұл оны Openstat санақ ғылымы бойынша десктоптарға арналған Linux-тың ең танымал таратушысы етеді. Веб-серверлерге арналған ең танымал ОЖ-дің тізімінде ол 4-орында тұр.

Әдетте дистрибутивтің жаңа нұсқасы әрбір жарты жыл сайын шығады және оған бір жарым жыл бойы қауіпсіздік жаңаруларымен қолдау көрсетіледі, ал 2 жылда бір рет шығатын LTS нұсқасына 3 жыл бойы көмек көрсетіледі (серверлік нұсқасы-5 жыл бойы). Сонымен қатар енді LTS -тың келесі шығарылымдарына нұсқаға тәуелсіз 5 жыл бойы қолдау көрсетілетіні туралы хабарланды.

Ubuntu серверлер және жұмыс станцияларына арналған бағдарламалық қамтамасыз етуді іріктеу арқылы қойылады. Ол устелге қоятын дербестендірілген компьютерлерге LiveCD, LiveUSB немесе мәтіндік орнатушы көмегімен орнатылады. LiveDVD нұсқасында бірнеше үлкен мүмкіндіктер бар - тек қана графикалық ғана емес, сонымен қатар мәтіндік тәртіпте орнатудан бастап, жүйенің қайта қалпына келу тәртібіндегі жүктеулер, толық оқшаулаумен және дискідегі пакеттердің көп мөлшерімен аяқталады. i386, amd64, ARM сияқты ресми түрде қолдау көретін құрылымдарға арналған нұсқалары бар.

Тарихы және жасалуы

Ubuntu жобасының бастапқы аты No-Name-Yet болған (қаз.әлі аты жоқ).

Әуел баста Ubuntu 2004 жылы 20 қазанда әрбір алты ай сайын операциялық жүйенің жаңа нұсқасын жүйелі түрде шығарып тұру мақсатында Debian-нан уақытша тармақ ретінде құрылған болатын. Debian-ның жалпыға тағайындалған Xandros, Linspire и Libranet (ағылшынша) сияқты тармақтардан айырмашылығы, Canonical Debian-ның философиясына жақын болып, ашық емес қосылуларға біртіндеп сүйену орнына, негізінен Ubuntu-ға ашық бағдарламалық қамтамасыз етуді қосады.

Негізінен Ubuntu-дың пакеттері Debian пакеттер тобының тұрақты емес пакеттеріне(unstable) негізделеді. Ubuntu-да орнатылған пакеттерді басқару үшін Debian-ның Advanced Packaging Tool қолданылады. Дегенмен Ubuntu және Debian-ға арналған пакеттер міндетті түрде бір-бірімен сәйкес келмейді. Ubuntu-дың кейбір жасаушылары Debian-ның негізгі пакеттерімен айналысады, егер жиналған бағдарламаларға өзгерту енгізсе, олар екі жобаға да енгізіледі. Алайда 2005 жылдың сәуір айында Debian-ның негізін қалаушы Ян Мёрдок Ubuntu-дың сәйкес болу үшін Debian Sarge-тан өте қатты алыстағанын айтып, Ubuntu-ды Debian пакеттеріне сай келмейтінін сынаған болатын.

Қазіргі уақытта Ubuntu Марк Шаттлвортпен және ол негізін қалаған Canonical компаниясымен қаржыландырылады. 2005 жылы 8 шілдеде Canonical Ubuntu Foundation-ның құрылғанын жариялады және 10 миллион доллар көлемінде алғашқы капитал салуды қамтамасыз етті. Қордың мақсаты - Ubuntu-дың барлық келешектегі нұсқаларының қолдау көруіне және дамуына кепіл болу, бірақ 2009 жыл үшін қор іске қосылмаған болып табылады. Шаттлворт оны төтенше жағдайдағы "қара күнге" арналған қор деп сипаттайды. 2011 жылы 28 сәуірде шыққан 11.04 «Natty Narwhal» нұсқасынан бастап Ubuntu Desktop Edition-ға арналған стандартты GNOME жұмыс үстелінің ортасы Canonical компаниясы жасаған Unity-ға ауыстырылды, X.Org Server-дің келесі нұсқаларында Wayland-қа ауыстырылатын болады. 2011 жылы 13 қазанда Ubuntu-дың 11.10 «Oneiric Ocelot» нұсқасы шығарылды. Ubuntu Software Center жаңа, әдемілеу интерфейсте ұсынылған, әрбір қолданба 5 жұлдыздан тұратын жалпылама рейтингті қамтиды, ал Software Center GTK 3-ке портталған. Жаңалықтардан LightDM жүйесіне кіретін экран бар. Бұрынғы GDM басқарушысымен салыстырғанда, жаңа нұсқа HTML және Java-ға негізделген, тезірек жұмыс істейді. 2012 жылы 26 сәуірде Ubuntu-дың жаңа нұсқасы - 12.04 LTS «Precise Pangolin» шықты. Жұмыс үстелінің стандартты ортасы әлі Unity, бірақ HUD жұмысқа кіріскен қолданбалардың мәзір жолындағы пункттерді іздеуге өте дамытылған. Плеер ретінде Banshee орнына Rhythmbox орнатылған. Осы нұсқаның құрамына келесі компоненттер қосылған: GNOME 3.4.1, Firefox 11, LibreOffice 3.5.2, Thunderbird 11 және т.б. «Grumpy Groundhog» кодталған аты бар Ubuntu тармағына қатысты жоспарлар бар. Бұл тәжірибелі қолданушылар мен жасаушыларды өздері пакет құру қажеттілігінен босатып, жеке бағдарламалардың нұсқаларын өте үлкен дәлдікте тексеруге мүмкіндік береді және әр түрлі құрылымдардағы жинау қателіктерін алдын ала хабарлау жоспарланған.

Ubuntu Netbook Edition

10.10 нұсқасы шықпай тұрып нетбуктарға арналған бейімделгіш интерфейсі бар Ubuntu Netbook Edition таратушы нұсқасы болды, сонымен қатар, мысалы ,Cheese сияқты арнаулы қолданбалар болды. 10.10 нұсқаға дейін GNOME панеліне және Metacity терезелік менеджеріне негізделген арнайы интерфейс қолданылды, 10.10 шығарылымында алғашқы рет Unity қабықшасы енгізілді.

Ubuntu Desktop Edition да 11.04 нұсқасынан бастап Unity қабықшасын қолданатындықтан екі нұсқаны біріктіру туралы шешім шығарылды.

Сілтемелер

Официальный сайт (ағыл.)
Ubuntu Wiki (ағыл.)
Официальный форум (ағыл.)
Сайт русскоязычного сообщества Ubuntu (орыс.)
Русскоязычный форум (орыс.)
Информация об Ubuntu на DistroWatch.com (ағыл.)
ubuntuguide.org Мұрағатталған 7 қаңтардың 2009 жылы. (ағыл.)

Русское руководство по версии Ubuntu 10.04 (Lucid Lynx) с длительной поддержкой Мұрағатталған 20 маусымның 2012 жылы.
Русское руководство по ~~актуальной~~ версии Ubuntu 10.10 (Maverick Meerkat) Мұрағатталған 20 маусымның 2012 жылы.