Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pioneer 10 (Pioneer-F) — 1972 жылғы шілденің 15-інде еніп, оны кесіп өтіп, одан кейін Есекқырған (Юпитер) ғаламшарының қасынан 1973 жылғы желтоқсанның 3-інде ұшып өтіп, оның алғашқы тікелей фотосуреттерін жасаған алғашқы ғарыш аппараты. Ол 1972 жылғы наурыздың 2-сінде Канаверал мүйісіндегі 36А зымыран ұшыру кешенінен ұшырылған. Pioneer 10 аппараты қазіргі таңда Сұлусары («Альдебаран») жұлдызына қарай бағыт алып бара жатыр.
| Pioneer 10 | |
|---|---|
 Аппараттың Есекқырғанға жақындауы (суретшінің қиялы бойынша) | |
| Ұйымы | Еймс зерттеу орталығы — NASA |
| Тапсырысы | Қасынан ұшып өту, терең ғарышқа бет алу |
| Ұшып өтуі | Есекқырған, |
| Ұшыру күн-айы | 1972 ж. наурыздың 3 01:49:00 (бүкілдүниежүзілік уақыт) |
| Сөре көлігі | Atlas/Centaur/TE364-4 |
| Массасы | 258 kg |
Кейбір анықтамалар бойынша Pioneer 10 аппараты Күн жүйесін тастап шыққан алғашқы жасанды зат болып табылады. Күн жүйесінің сыртына қарай бағыт алған ең алғашқы жасанды зат та сол. Бірақ ол әлі де немесе әлі кесіп өткен жоқ.
Оны мақсаттары мыналарды зерттеу болатын: ғаламшараралық және ғаламшарлық магниттік өрістерді, «Күн желінің» сипаттамаларын, ғарыш сәулелерін, гелиосферадағы өтпелі аймақты, бейтарап сутегі молшылығын, шаң-тозаң бөлшектерінің таралымын, өлшемдерін, салмағын, ағындарын және жылдамдықтарын, Есекқырғанның шұғылаларын, Есекқырғанның радиотолқындарын, атмосферасын және оның кейбір серіктерін, әсіресе , Есекқырғанды және оның серіктерінің фотосуреттерін жасап, Жерге жіберу.
Құрылысы
1969 жылы бекітілген Pioneer 10 және оның егізі мен Есекқырғанның төңірегіндегі ғарыш кеңістігін алғаш рет зерттеуге арналған аппараттар болатын. Олардың жұмысының сәтті-сәтсіз болуы болашақ осындай экспедицияларды жоспарлап, ұйымдастыруға әсер етуге тиіс болатын.
Pioneer 10 НАСА-ның «Амес зерттеу орталығы» жобалаған құрамдас бөлігі болды. Аппараттың салмағы небары 260 килограмм болатын, соның 30-ы аспаптар, 27-сі зымырандық отын болатын. аппараттары сияқты, оның қуат көзі ретінде -дің негізінде жұмыс істейтін SNAP-19 (РТГ) таңдалған болатын. Ұшырылған кезде оның өндіретін қуаты 155 ватт болатын, Есекқырғанға жақындағанда ол 140 ватт болды. РТГ-ның радиациясы аппараттың аспаптарына кері әсер етпеуі үшін оны бөлектеп, ол ұзын ферманың ұшына орналастырылды.
Егер болашақта өзге ғаламшарлық сана иелері аппаратты тауып алған жағдайда Жер өркениеті туралы мәлімет беретін арнайы тақтайша салынды.
Аспаптары
Pioneer 10 аппаратында мынадай ғылыми аспаптар болды:
- Гелий вектор
- Плазма талдауышы
- аспабы
- ғарыш сәулелері телескопы
- Ұсталған радиация анықтағышы
- Метеороид анықтағышы
- Астероид-метеороид эксперименті
- фотометрі
- Бейнелеуші
- Ультрақызыл радиометр
Атқарған жұмысы
Pioneer 10 Есекқырғанға ұшып барған ең алғашқы ғарыш аппараты болды. Содан соң жұмысының соңы — 1997 жылғы наурыздың 31-іне дейін Жерге Күн жүйесінің сыртқы аймақтары туралы құнды мәліметтерді жіберумен болды.
Аппартпен одан кейінгі хабарласу
Pioneer 10-ның әлсіз сигналдары 1997 жылдан кейін де қабылданып отырды. Ол сигналдар ғарыштан келген радиосигналдар бағыт-бағдар табу жүйесін дамытуда қолданылды.
Аппараттың жұмыс барысы туралы соңғы рет телеметриялық мәлімет 2002 жылғы сәуірдің 27-сінде қабылданды. Одан кейінгі сигналдары өте әлсіз болып, олардың ажыратымдылығы тым төмен болды. Бұның себебі аппараттың істен шығуы емес, оның тым үлкен қашықтыққа ұзауы және РТГ қуат көзінің әлсіреуі болып отыр деген жорамал жасалды.
Pioneer 10 жіберген өте әлсіз сигнал ең соңғы рет 2003 жылғы қаңтардың 23-інде қабылданды. Ол кезде аппарат Жерден 12 миллиард шақырым қашықтықта кетіп бара жатқан болатын.
2003жылғы ақпанның 7-сінде аппаратпен тағы бір рет байланыуға талпыныс жасалды, бірақ ол сәтсіз аяқталды.
2006 жылғы наурыздың 4-інде аппараттың антенналары Жерге қарай бағытталып тұратын соңғы ретті пайдаланып, аппаратты шақыратын арнайы сигнал жіберілді. Pioneer 10-нан жауап келмеді.
Қазіргі кезде Pioneer 10 ғарыш аппараты Сұлусары жұлдызына (яғни Торпақ шоқжұлдызындағы Альдебаран жұлдызы) қарай жылына 2 астрономиялық бірлік жылдамдықпен ұшып бара датыр. Егер Сұлусарының өзіндік жылдамдығы болмағанда, Pioneer 10 оған 2 миллион жылда жетер еді.
Уақытнамасы
- 1972 жылғы наурыздың 3-і — Аппараттың ұшырылуы.
- 1972 жылғы шілденің 15 — Астероидтар белдеуіне енді.
- 1973 жылғы желтоқсанның 3-і — Есекқырғанның жақыннан түсірілген суреттерін Жерге жіберді.
- 1983 жылғы маусымның 13-і — Нептун ғаламшарының орбитасын кесіп өтті. (Ол кезде Плутон ғаламшар болып саналса да, дәл сол мезетте ол Күнге Нептуннан жақынырақ орналасқан еді.)
- 1997 жылғы наурыздың 31-і — Жұмысының соңы.
- 1998 жылғы ақпанның 17-сі — Біраз уақыт бойы Pioneer 10 аппараты адам қолымен жасалған ең ұзақта орналасқан объект болып саналып келді. Соңғы байланыстың кезінде ол Жерден шамамен 14 миллиард шақырым қашықтықта еді. 1998 жылдың ақпанның 17-сіне дейін Pioneer 10 ең алыста орналасқан жасанды объект болатын. Бірақ сол күні -дің Күннен қашықтығы Pioneerдікінен асып түсті. Сол күннен бастап Вояджердің Жерден қашықтығы Pioneerдікінен жылына 1,016 астрономиялық бірлікке көбейе бастады.
- 2002 жылғы наурыздың 2-сі — телеметриялық мәліметтер табысты қабылданды. 79,83 астрономиялық бірлік қашықтықтан 39 минут бойы ақпарат алынып отырылды.
- 2002 жылғы сәуірдің 27-сі — Телеметриялық мәліметтердің соңғы рет табысты қабылдануы. 33 минут бойы 80.22 астрономиялық бірлік қашықтықтан ақпарат алынып отырылды.
- 2003 жылғы қаңтардың 23-і — Pioneer 10-нан соңғы рет өте әлсіз сигналдар қабылданды. Одан кейінгілерін қабылдауға техникалық жабдықтың сезімталдылығы тым төмен болды.
- 2003 жылғы ақпанның 7-сі — Байланыс жасау сәтсіз аяқталды.
- 2005 жылғы желтоқсанның 30-ы — Pioneer 10 Күннен қашықтығы 89.7 астрономиялық бірлікті құрады.
- 2006 жылғы наурыздың 4-і — Байланыс орнатылып көрілді. Pioneerден жауап келмеді.
Суреттер
-
![image]()
Pioneer 10 жиналып жатқан кезде -
![image]()
Pioneer 10 ұшырылуы -
![image]()
Pioneer 10 жіберген Есекқырғанның бейнесі (Image A28) -
![image]()
Pioneer 10 аппаратындағы тақтайша
Дереккөздер
- William E. Burrows, Exploring Space, (New York: Random House, 1990), p. 266-8.
- NASA mission profile Мұрағатталған 6 қарашаның 2015 жылы.
- Ibid., p. 271.
- Ibid., pp. 271-2.
- «This Month in History», Smithsonian magazine, маусым, 2003.
- The final attempt to contact Pioneer 10
- Spacecraft escaping the Solar System Мұрағатталған 27 сәуірдің 2007 жылы.
Сыртқы сілтемелер
- Pioneer бағдарламасының мұрағат беті Мұрағатталған 15 тамыздың 2011 жылы.
- NSSDC Pioneer 10 беті Мұрағатталған 16 желтоқсанның 2005 жылы.
- Pioneer Odyssey, NASA SP-396, 1977 Мұрағатталған 13 тамыздың 2006 жылы. — Pioneer 10 және 11-ге бағышталған кітап, суреттері, кестелері бар. Егжей-тегжейлі мәлімет береді!
- PIONEER 10 «Pioneer 10» деп аталатын канадалық рок-тобы.
- Mark Wolverton's The Depths of Space online Мұрағатталған 9 желтоқсанның 2006 жылы.
- «Алыстағы Pioneerдің Жерге деген сыбыры» — CNN мақаласы, 2002 жылғы желтоқсанның 19.
- 2005 Pioneer Anomaly Conference — 2006 жылғы наурыздың 4-індегі байланыс жасауға әрекет туралы айтылады.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Pioneer 10 Pioneer F 1972 zhylgy shildenin 15 inde enip ony kesip otip odan kejin Esekkyrgan Yupiter galamsharynyn kasynan 1973 zhylgy zheltoksannyn 3 inde ushyp otip onyn algashky tikelej fotosuretterin zhasagan algashky garysh apparaty Ol 1972 zhylgy nauryzdyn 2 sinde Kanaveral mүjisindegi 36A zymyran ushyru kesheninen ushyrylgan Pioneer 10 apparaty kazirgi tanda Sulusary Aldebaran zhuldyzyna karaj bagyt alyp bara zhatyr Pioneer 10Apparattyn Esekkyrganga zhakyndauy suretshinin kiyaly bojynsha Ұjymy Ejms zertteu ortalygy NASATapsyrysy Қasynan ushyp otu teren garyshka bet aluҰshyp otui Esekkyrgan Ұshyru kүn ajy 1972 zh nauryzdyn 3 01 49 00 bүkildүniezhүzilik uakyt Sore koligi Atlas Centaur TE364 4Massasy 258 kg Kejbir anyktamalar bojynsha Pioneer 10 apparaty Kүn zhүjesin tastap shykkan algashky zhasandy zat bolyp tabylady Kүn zhүjesinin syrtyna karaj bagyt algan en algashky zhasandy zat ta sol Birak ol әli de nemese әli kesip otken zhok Ony maksattary mynalardy zertteu bolatyn galamshararalyk zhәne galamsharlyk magnittik oristerdi Kүn zhelinin sipattamalaryn garysh sәulelerin geliosferadagy otpeli ajmakty bejtarap sutegi molshylygyn shan tozan bolshekterinin taralymyn olshemderin salmagyn agyndaryn zhәne zhyldamdyktaryn Esekkyrgannyn shugylalaryn Esekkyrgannyn radiotolkyndaryn atmosferasyn zhәne onyn kejbir serikterin әsirese Esekkyrgandy zhәne onyn serikterinin fotosuretterin zhasap Zherge zhiberu ҚurylysyPioneer apparatynyn kurylysy 1969 zhyly bekitilgen Pioneer 10 zhәne onyn egizi men Esekkyrgannyn toniregindegi garysh kenistigin algash ret zertteuge arnalgan apparattar bolatyn Olardyn zhumysynyn sәtti sәtsiz boluy bolashak osyndaj ekspediciyalardy zhosparlap ujymdastyruga әser etuge tiis bolatyn Pioneer 10 NASA nyn Ames zertteu ortalygy zhobalagan kuramdas boligi boldy Apparattyn salmagy nebary 260 kilogramm bolatyn sonyn 30 y aspaptar 27 si zymyrandyk otyn bolatyn apparattary siyakty onyn kuat kozi retinde din negizinde zhumys istejtin SNAP 19 RTG tandalgan bolatyn Ұshyrylgan kezde onyn ondiretin kuaty 155 vatt bolatyn Esekkyrganga zhakyndaganda ol 140 vatt boldy RTG nyn radiaciyasy apparattyn aspaptaryna keri әser etpeui үshin ony bolektep ol uzyn fermanyn ushyna ornalastyryldy Eger bolashakta ozge galamsharlyk sana ieleri apparatty tauyp algan zhagdajda Zher orkenieti turaly mәlimet beretin arnajy taktajsha salyndy Aspaptary Pioneer 10 apparatynda mynadaj gylymi aspaptar boldy Gelij vektor Plazma taldauyshy aspaby garysh sәuleleri teleskopy Ұstalgan radiaciya anyktagyshy Meteoroid anyktagyshy Asteroid meteoroid eksperimenti fotometri Bejneleushi Ultrakyzyl radiometrAtkargan zhumysyPioneer 10 Esekkyrganga ushyp bargan en algashky garysh apparaty boldy Sodan son zhumysynyn sony 1997 zhylgy nauryzdyn 31 ine dejin Zherge Kүn zhүjesinin syrtky ajmaktary turaly kundy mәlimetterdi zhiberumen boldy Appartpen odan kejingi habarlasuPioneer 10 nyn әlsiz signaldary 1997 zhyldan kejin de kabyldanyp otyrdy Ol signaldar garyshtan kelgen radiosignaldar bagyt bagdar tabu zhүjesin damytuda koldanyldy Apparattyn zhumys barysy turaly songy ret telemetriyalyk mәlimet 2002 zhylgy sәuirdin 27 sinde kabyldandy Odan kejingi signaldary ote әlsiz bolyp olardyn azhyratymdylygy tym tomen boldy Bunyn sebebi apparattyn isten shyguy emes onyn tym үlken kashyktykka uzauy zhәne RTG kuat kozinin әlsireui bolyp otyr degen zhoramal zhasaldy Pioneer 10 zhibergen ote әlsiz signal en songy ret 2003 zhylgy kantardyn 23 inde kabyldandy Ol kezde apparat Zherden 12 milliard shakyrym kashyktykta ketip bara zhatkan bolatyn 2003zhylgy akpannyn 7 sinde apparatpen tagy bir ret bajlanyuga talpynys zhasaldy birak ol sәtsiz ayaktaldy 2006 zhylgy nauryzdyn 4 inde apparattyn antennalary Zherge karaj bagyttalyp turatyn songy retti pajdalanyp apparatty shakyratyn arnajy signal zhiberildi Pioneer 10 nan zhauap kelmedi Қazirgi kezde Pioneer 10 garysh apparaty Sulusary zhuldyzyna yagni Torpak shokzhuldyzyndagy Aldebaran zhuldyzy karaj zhylyna 2 astronomiyalyk birlik zhyldamdykpen ushyp bara datyr Eger Sulusarynyn ozindik zhyldamdygy bolmaganda Pioneer 10 ogan 2 million zhylda zheter edi UakytnamasyPioneer 10 ekspediciyasyPioneer 10 nyn Esekkyrgan galamsharymen kezdesui1972 zhylgy nauryzdyn 3 i Apparattyn ushyryluy 1972 zhylgy shildenin 15 Asteroidtar beldeuine endi 1973 zhylgy zheltoksannyn 3 i Esekkyrgannyn zhakynnan tүsirilgen suretterin Zherge zhiberdi 1983 zhylgy mausymnyn 13 i Neptun galamsharynyn orbitasyn kesip otti Ol kezde Pluton galamshar bolyp sanalsa da dәl sol mezette ol Kүnge Neptunnan zhakynyrak ornalaskan edi 1997 zhylgy nauryzdyn 31 i Zhumysynyn sony 1998 zhylgy akpannyn 17 si Biraz uakyt bojy Pioneer 10 apparaty adam kolymen zhasalgan en uzakta ornalaskan obekt bolyp sanalyp keldi Songy bajlanystyn kezinde ol Zherden shamamen 14 milliard shakyrym kashyktykta edi 1998 zhyldyn akpannyn 17 sine dejin Pioneer 10 en alysta ornalaskan zhasandy obekt bolatyn Birak sol kүni din Kүnnen kashyktygy Pioneerdikinen asyp tүsti Sol kүnnen bastap Voyadzherdin Zherden kashyktygy Pioneerdikinen zhylyna 1 016 astronomiyalyk birlikke kobeje bastady 2002 zhylgy nauryzdyn 2 si telemetriyalyk mәlimetter tabysty kabyldandy 79 83 astronomiyalyk birlik kashyktyktan 39 minut bojy akparat alynyp otyryldy 2002 zhylgy sәuirdin 27 si Telemetriyalyk mәlimetterdin songy ret tabysty kabyldanuy 33 minut bojy 80 22 astronomiyalyk birlik kashyktyktan akparat alynyp otyryldy 2003 zhylgy kantardyn 23 i Pioneer 10 nan songy ret ote әlsiz signaldar kabyldandy Odan kejingilerin kabyldauga tehnikalyk zhabdyktyn sezimtaldylygy tym tomen boldy 2003 zhylgy akpannyn 7 si Bajlanys zhasau sәtsiz ayaktaldy 2005 zhylgy zheltoksannyn 30 y Pioneer 10 Kүnnen kashyktygy 89 7 astronomiyalyk birlikti kurady Pioneer zhәne Voyadzher garysh apparattarynyn kazirgi oryndary men bagyttary 2006 zhylgy nauryzdyn 4 i Bajlanys ornatylyp korildi Pioneerden zhauap kelmedi SuretterPioneer 10 zhinalyp zhatkan kezde Pioneer 10 ushyryluy Pioneer 10 zhibergen Esekkyrgannyn bejnesi Image A28 Pioneer 10 apparatyndagy taktajshaDerekkozderWilliam E Burrows Exploring Space New York Random House 1990 p 266 8 NASA mission profile Muragattalgan 6 karashanyn 2015 zhyly Ibid p 271 Ibid pp 271 2 This Month in History Smithsonian magazine mausym 2003 The final attempt to contact Pioneer 10 Spacecraft escaping the Solar System Muragattalgan 27 sәuirdin 2007 zhyly Syrtky siltemelerPioneer bagdarlamasynyn muragat beti Muragattalgan 15 tamyzdyn 2011 zhyly NSSDC Pioneer 10 beti Muragattalgan 16 zheltoksannyn 2005 zhyly Pioneer Odyssey NASA SP 396 1977 Muragattalgan 13 tamyzdyn 2006 zhyly Pioneer 10 zhәne 11 ge bagyshtalgan kitap suretteri kesteleri bar Egzhej tegzhejli mәlimet beredi PIONEER 10 Pioneer 10 dep atalatyn kanadalyk rok toby Mark Wolverton s The Depths of Space online Muragattalgan 9 zheltoksannyn 2006 zhyly Alystagy Pioneerdin Zherge degen sybyry CNN makalasy 2002 zhylgy zheltoksannyn 19 2005 Pioneer Anomaly Conference 2006 zhylgy nauryzdyn 4 indegi bajlanys zhasauga әreket turaly ajtylady