Әбдеш Тәшкенұлы Төлеубаев

Әбдеш Тәшкенұлы Төлеубаев (15 қараша 1953, Шәуешек, ҚХР — 10 шілде 2023) — қазақстандық ғалым, профессор, тарих ғылымдарының кандидаты (1979), докторы (1992).

Әбдеш Төлеубаев
Туған күні	15 қараша 1953 (1953-11-15)
Туған жері	Шәуешек
Қайтыс болған күні	10 шілде 2023 (2023-07-10) (69 жас)
Ғылыми аясы	тарих
Ғылыми атағы	тарих ғылымдарынң докторы

Әбдеш Төлеубаев 10 шілде күні қайтыс болды.

Білімі

• С.М. Киров атындағы Қазақ мемлекеттік университетінің тарих факультетін бітірген (1975), мамандығы — Археология, этнография, тарихшы.

Ғылыми атақтары

Докторлық диссертациясының тақырыбы: «Қазақтардың мұсылмандық сенімге дейінгі белгі-бұйымдары». Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің профессоры (1993 жылдан). ҚР Көркемөнер академиясының академигі (2007 жылдан).

Ғылыми еңбектері

«Қазақтардың отбасылық ғұрыптарындағы мұсылмандық сенімге дейінгі белгі-бұйымдары» (1991) кітабының авторы; «Орынбор қазақтары (тарихи этнографиялық зерттеу)» (2003), «Қазақстанның археологиясы» (2007) кітаптарының; «Дала көсемдерінің қазыналары» (2004), «Қазақтың әдет-ғұрып, салт-дәстүрлері» (2002) кітап-альбомдардың; «Ежелгі Қазақстан тарихы» (2006), «Қазақстан тарихы» (2006, 2007) 6-шы, 10-шы және 11-ші сыныптарға арналған оқулықтардың; археология және этнология бойынша 100 астам ғылыми мақалалардың біріккен авторы. Шілікті өңірінде (Зайсан ауданы, ШҚО) алғашқы сақ мәдениетіне жататын Қазақстандағы үшінші «Алтын адамды» тапқан (2003–2004). Шілікті «Алтын адамының» салтанатты-салттық киімінің ғылыми реконструкциясы бойынша авторлық куәліктің ізденушісі.

Еңбек жолы

• 1975–1978 жылдары — КСРО ҒА Этнография институтының аспиранты.
• 1979 жылдан — С.М. Киров атындағы Қазақ мемлекеттік университетінің аға оқытушысы.
• 1981 жылдан — археология және этнология кафедрасының доценті.
• 1989–2005 жылдары, 2008 жылдан бері — әл-Фараби атындағы Қазақ улттық университетінің археология және этнология кафедрасының меңгерушісі;
• 2009 жылдан бері — қосарлау бойынша археология және этнология Ғылыми-зерттеу орталығының директоры.
• Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Археология және этнология институтының Диссертациялық кеңесінің (1995–2007); Жұмыс кеңесінің (2001–2005; 2008 жылдан); әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің тарих факультетінің Жұмыс кеңесінің мүшесі (1989 жылдан).

Марапаттары

• Ш. Уәлиханов атындағы бірінші сыйлығының лауреаты (2006).
• ҚР Үздік оқытушысы (2008).
• «Қазақстан ғылымының дамуына қосқан үлесі үшін» белгісімен марапатталған (2005).

Отбасы

Найман тайпасының Мәметек руынан.

• Әкесі — Бейсембаев Тәшкен, марқұм. Анасы — Бейсембина Зейнекеш, зейнеткер, пошташы болған.
• Үйленген. Жұбайы — Жексембекова Гүлнәр Бемырзақызы, тарих пәнінің оқытушысы.
• Балалары — Талғат, Әсел, Мақпал, Мағжан.

Дереккөздер

1. Белгілі ғалым Әбдеш Төлеубаев дүние салды. kaz.zakon.kz (11 шілде 2023). Тексерілді, 16 қараша 2023.
2. Қазақстан Республикасында кімнің кім екені. Екі томдық анықтамалық. Алматы, 2011 жыл. ISBN 978-601-278-473-2