Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Басқа мағыналар үшін Ұлы Гэтсби (айрық) деген бетті қараңыз.| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына сәйкес болу үшін жетілдіру қажет. Осы мақаланы әрі қарай дамытуға көмектесіңіз. |
Ұлы Гэтсби (ағылш. The Great Gatsby) — америкалық жазушы Фрэнсис Скотт Фицджеральдтың романы. Роман 1925 жылдың 10 сәуірінде жарық көрді. Америка әдебиетіндегі Джаз дәуірінің өкілі ретінде саналады. Роман Фицджеральдтың Еуропадағы саяхатының барысында, Парижде аяқталып жарияланған болатын.
| Ұлы Гэтсби | |
| ағылш. The Great Gatsby | |
 "Ұлы Гэстби" кітабының алғашқы мұқабасы | |
| Авторы | |
|---|---|
| Түпнұсқа тілі | |
| Жазылған жыл | 1923 – 1925 жж. |
| Жариялануы | |
| Баспагер |
|
| Алдыңғысы |
|
| Келесі |
|
Оқиға Нью-Йорктен алшақтау орналасқан Лонг-Айлендтің "алтын жағалауында" көрініс табады. 1920 жылдары Бірінші дүниежүзілік соғыстан кейін АҚШ-та гүлдену басталады.
"Құрғақ заң" кезінде көптеген бутлегерлер миллионерлерге айналып, қысмыстың өрлеуіне түрткі болады. Фицджеральд олардың байлығына таңдана отырып, шексіз материализм бен Америкада моральдың болмауын бетке басады.
Роман автордың өмірінде атаққа ие бола алмады. және Екінші дүниежүзілік соғыс жылдары тіпті ұмытылып кеткен болатын, 1950 жылдары жақсы сатыла бастады. Кейбір ағылшын тілдес елдерде орта мектеп пен ЖООдағы әдебиет бағдарламасына енгізілген болатын. 1998 жылы роман Modern Library баспасының нұсқасы бойынша 20 ғасырдың 100 ең жақсы кітаптарының рейтингінде 2 орында тұр.
Сюжеті
Роман бірінші жақтан жазылған. Ник Каррауэй өзінің әңгімесін ауқатты әкесінің кеңесінен бастайды: оның артықшылығына ие емес адамдарды пайымдамауды сұрайды. Оқиға Никтің Лонг-Айлендтегі Уэст-Эггте пәтер жалдауынан басталады. Онда ол Тома және Дэйзи Бьюкенендермен танысады. Бірде сол үйде Ник Джордан Бейкермен танысады. Джордан Никке Томның Нью-Йоркте көңілдесі бар екендігі жайлы айтады.
Бірде Ник өте бай Гэтсби есімді кісімен көрші екенін біледі. Гэтсби апта сайын сауық кештерін ұйымдастырып тұрады. Ол Никті өзінің бір кешіне шақырады. Гэстбиді ешкім көрмеген. Кеш барысында бір ер кісі Никті таниды, олар майданда бірге соғысған. Бейтаныс Джей Гэтсби болып шығады. Ник мен Джей арасында достық орнайды. Бірде Джордан Никке Гэтсбидің неге кештерге көп адамдарды шақыратынын айтады. Гэтсбидің басты мақсаты Дейзимен кездесу болып табылады, Дейзи - Гэтсбидің бұрыңғы ғашығы. Джей Джордан арқылы Никті Дейзимен кездесу ұйымдастыруын сұрайды. Ник уәде береді. Сол уақытта Ник пен Джордан арасында роман басталады.
"Плаза" отеліндегі кездесуде Том Джейдің Дейзиге деген махаббаты туралы біліп қояды, Том Гэтсбидің бутлегер екендігін айтады. Джей Дейзидің шындықты айтуды, Том сүймегенің айтуды сұрайды, бірақ Дейзи не айтарын білмей тұрып қалады. Том өзінің жеңісін сезініп, Джей мен Дейзи бір машинада, ал өзі, Ник және Джордан басқа көлікте қайтатының айтады.
Сол уақытта Джордж Вильсон өзінің әйелімен ұрысып, әйелінің оның көзіне шөп салып жүр деп айыптайды. Әйелі жылап, далаға жүгіріп шығады, сонда оны Гэтсбидің көлігі қағып кетеді. Артта келе жатқан Ник, Джордан және Том қаза тапқан әйелді көреді. Ол Томның көңілдесі болып шығады. Джордж Вильсон Гэтсби өлтіреді. Ник Гэстбидің барлық таныстарын және туысқандарын жерлеуге шақырады, бірақ ешкім келмейді. Том мен Дейзи ешқандай хабар қалдырмай, кетіп қалады. Джорданмен қатынастарын бұзғаннан кейін, Ник Томды кездейсоқ кездестіріп қалады. Ник Томның Уилсонды Гэтсбиді өлтіруге мәжбүрлегенің біледі. Кейін Ник Орта Батысқа көшіп кетеді.
Басты кейіпкерлер
- Ник Каррауэй (ағылш: Nick Carraway) — Йель университетінің түлегі, бірінші дүниежүзілік соғыстың ардагері және жақында келген Уест-Эгга тұрғыны, 29 жаста (кейінірек 30 жаста), ол бірінші адам баяндаушысы ретінде әрекет етеді. Ол Гэтсбидің көршісі және облигация сатушысы. Каррауэй жеңіл-желпі және оптимистік, дегенмен роман дамыған сайын соңғы сапа жоғалады. Ақыр соңында, ол Америка Құрама Штаттарының шығысының құлдырауы мен немқұрайдылығынан үміт үзіп, ортаңғы батысқа оралады.
- Джей Гэтсби (ағылш: Jay Gatsby; Джеймс "Джимми" Гэтц) — көлеңкелі іскерлік байланысы бар жас жұмбақ миллионер (кейінірек ол бутлегер екендігі белгілі болды), бастапқыда Солтүстік Дакотадан шыққан. Бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде, ол Кентукки штатындағы Луисвиллдегі АҚШ-тың Тейлор армия лагерінде орналасқан Жас әскери адам болған кезде, Гэтсби өзінің дебютанты Дейзи Бухананмен өмір бойы махаббатпен кездесті. Соғыстан кейін ол Англиядағы Оксфордтағы Тринити колледжінде қысқа уақыт оқыды. Фрэнсис Фицджеральдың әйелі Зелда айтуынша, ол ішінара Лонг-Айлендтің жұмбақ көршісі Макс Герлахта Гэтсбиді құрған. Әскери істің ардагері Герлах өзінің жүктемелік қызметінің арқасында өзін-өзі тапқан миллионер болды және Фицджералдқа жазған хаттарында "ескі спорт" сөзін қолданғанды ұнататын.
- Дэйзи Фэй Бьюкенен (ағылш: Daisy Fay Buchanan) — кішкентай, эгоцентристік, жас дебютант және Луисвилл, Кентуккидегі зайырлы Арыстан. Ол Никтің үшінші немере әпкесі және Том Бьюкененның әйелі. Томға үйленгенге дейін Дейзи Гэтсбимен романтикалық қарым-қатынаста болған. Оның Гэтсби мен Том арасындағы таңдауы романның басты қақтығыстарының бірі болып табылады. Фрэнсис Фицджералдтың романтикасы және оның Джиневра Кингке деген құштарлығы Фрэнсисті кейіпкер жасауға шабыттандырды.
- Томас «Том» Бьюкенен (ағылш: Thomas "Tom" Buchanan) — Шығыс Эггте тұратын миллионер және Дэйзидің күйеуі. Том-бұлшықет физикасы бар, дауысы төмен және менмен мінезді адам. Ол Йель футбол жұлдызы және ақ үстемдіктің жақтаушысы болды. Басқа әдеби модельдердің ішінде Бьюкенен Джиневра Кингке үйленген Чикаго кәсіпкері Уильям "Билл" Митчеллмен белгілі бір ұқсастықтары бар. Бьюкенен мен Митчелл полоға қызығушылық танытқан чикагалықтар болды.
- Джордан Бейкер (ағылш: Jordan Baker) — әуесқой гольфшы, саркастикалық тамырымен және жеке көзқарасымен, Дейзидің бұрыннан келе жатқан досы. Романның көп бөлігі үшін ол Ник Каррауэйдің досы, бірақ олар соңына қарай алшақтайды. Ол турнирде алдау туралы қауесеттерге байланысты күмәнді беделге ие, бұл оның әлеуметтік жағынан да, гольф ойыншысы ретінде де беделіне нұқсан келтірді. Джиневраның досы Эдит Каммингс, әуесқой гольфшы, баспасөзде "the Fairway Flapper"деген атпен танымал. Джордан Бейкерден айырмашылығы, Каммингс ешқашан алаяқтық жасады деп күдіктенбеген. Кейіпкердің аты-екі танымал автомобиль брендтерінің атылар, Jordan Motor Car Company және Baker Motor Vehicle, екеуі де Кливленд, Огайо, Джорданың "жылдам" беделіне және американдық әйелдерге берілген жаңа бостандыққа, әсіресе 1920 жылдары.
- Джордж Уилсон (ағылш: George B. Wilson) — механик, көліктерге арналған шеберхананың иесі. Оны әйелі Миртл Уилсон да, Том Бьюкенен да ұнатпайды, ол оны "мылқау, ол өзінің тірі екенін білмейді"деп сипаттайды. Романның соңында Джордж Гэтсбиді өлтіреді, ол Миртлді өлтіріп, содан кейін өзін өлтіреді деп қателеседі. Романның соңында Джордж Гэтсбиді өлтіреді, Миртлді өлтірген көлікті басқарды деп қателесіп өлтіріп, сосын өзін-өзінді өлтіреді.
- Миртл Уилсон (ағылш: Myrtle Wilson) — Джордждың әйелі және Том Бьюкененның әуесқойі. Миртл күйеуінен кетуге тырысады, некеден көңілі қалады. Оны Гэтсбидің көлігі кездейсоқ өлтіреді, өйткені ол Томды көлік жүргізіп жатыр деп қате ойлайды және оның артынан жүгіреді.
Жетістігі
Жарияланғаннан кейін көп ұзамай" Ұлы Гэтсби " Бродвейде сахналанып, Голливудтегі көрсетілімде болса да, кітап бестселлерге айналмады (алғашқы басылым — шамамен 24000 дана). Фицджералдтың өмірінде роман үлкен атаққа ие болмады. Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде ол қайта басылып, 150 000 дана кітап американдық сарбаздарға майданға жіберілді.
Бұл романның оқырмандарға деген қызығушылығының көбеюін тудырды. Содан бері бүкіл әлем бойынша 25 миллионнан астам көшірме сатылды. Келесі онжылдықтарда роман әлемнің көптеген ағылшын тілді елдеріндегі орта мектептерде және университеттік әдебиет курстарында оқуға міндетті болған шығармаларының бірі болды.
1998 жылы роман Modern Library баспасының нұсқасы бойынша XX ғасырдың 100 үздік ағылшын тілді романдар тізіміндегі № 2 нөмірмен белгіленді, тек Джойстың "Улиссінен" кейін. "Le Monde нұсқасы бойынша ғасырдың 100 кітабы" тізімінде роман 46-орынды иеленді.
Тағы қараңыз
Дереккөздер
- "Гутенберг" проектіндегі романның толық нұсқасы
- Романның индексі Мұрағатталған 23 мамырдың 2016 жылы.
- "Ең қызықты кітаптардағы" романның орыс тіліне аудармасы
- "Ұлы Гэстби" романының параллель аудармасы ( орысша және ағылшынша)
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Baska magynalar үshin Ұly Getsbi ajryk degen betti karanyz Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna sәjkes bolu үshin zhetildiru kazhet Osy makalany әri karaj damytuga komektesiniz Ұly Getsbi agylsh The Great Gatsby amerikalyk zhazushy Frensis Skott Ficdzheraldtyn romany Roman 1925 zhyldyn 10 sәuirinde zharyk kordi Amerika әdebietindegi Dzhaz dәuirinin okili retinde sanalady Roman Ficdzheraldtyn Europadagy sayahatynyn barysynda Parizhde ayaktalyp zhariyalangan bolatyn Ұly Getsbiagylsh The Great Gatsby Ұly Gestbi kitabynyn algashky mukabasyAvtoryFrensis Skott FicdzheraldTүpnuska tiliAgylshyn tiliZhazylgan zhyl1923 1925 zhzh Zhariyalanuy10 sәuir 1925 zhylBaspagerAldyngysyKelesi Okiga Nyu Jorkten alshaktau ornalaskan Long Ajlendtin altyn zhagalauynda korinis tabady 1920 zhyldary Birinshi dүniezhүzilik sogystan kejin AҚSh ta gүldenu bastalady Қurgak zan kezinde koptegen butlegerler millionerlerge ajnalyp kysmystyn orleuine tүrtki bolady Ficdzherald olardyn bajlygyna tandana otyryp sheksiz materializm ben Amerikada moraldyn bolmauyn betke basady Roman avtordyn omirinde atakka ie bola almady zhәne Ekinshi dүniezhүzilik sogys zhyldary tipti umytylyp ketken bolatyn 1950 zhyldary zhaksy satyla bastady Kejbir agylshyn tildes elderde orta mektep pen ZhOOdagy әdebiet bagdarlamasyna engizilgen bolatyn 1998 zhyly roman Modern Library baspasynyn nuskasy bojynsha 20 gasyrdyn 100 en zhaksy kitaptarynyn rejtinginde 2 orynda tur SyuzhetiRoman birinshi zhaktan zhazylgan Nik Karrauej ozinin әngimesin aukatty әkesinin kenesinen bastajdy onyn artykshylygyna ie emes adamdardy pajymdamaudy surajdy Okiga Niktin Long Ajlendtegi Uest Eggte pәter zhaldauynan bastalady Onda ol Toma zhәne Dejzi Byukenendermen tanysady Birde sol үjde Nik Dzhordan Bejkermen tanysady Dzhordan Nikke Tomnyn Nyu Jorkte konildesi bar ekendigi zhajly ajtady Birde Nik ote baj Getsbi esimdi kisimen korshi ekenin biledi Getsbi apta sajyn sauyk keshterin ujymdastyryp turady Ol Nikti ozinin bir keshine shakyrady Gestbidi eshkim kormegen Kesh barysynda bir er kisi Nikti tanidy olar majdanda birge sogysgan Bejtanys Dzhej Getsbi bolyp shygady Nik men Dzhej arasynda dostyk ornajdy Birde Dzhordan Nikke Getsbidin nege keshterge kop adamdardy shakyratynyn ajtady Getsbidin basty maksaty Dejzimen kezdesu bolyp tabylady Dejzi Getsbidin buryngy gashygy Dzhej Dzhordan arkyly Nikti Dejzimen kezdesu ujymdastyruyn surajdy Nik uәde beredi Sol uakytta Nik pen Dzhordan arasynda roman bastalady Plaza otelindegi kezdesude Tom Dzhejdin Dejzige degen mahabbaty turaly bilip koyady Tom Getsbidin butleger ekendigin ajtady Dzhej Dejzidin shyndykty ajtudy Tom sүjmegenin ajtudy surajdy birak Dejzi ne ajtaryn bilmej turyp kalady Tom ozinin zhenisin sezinip Dzhej men Dejzi bir mashinada al ozi Nik zhәne Dzhordan baska kolikte kajtatynyn ajtady Sol uakytta Dzhordzh Vilson ozinin әjelimen urysyp әjelinin onyn kozine shop salyp zhүr dep ajyptajdy Әjeli zhylap dalaga zhүgirip shygady sonda ony Getsbidin koligi kagyp ketedi Artta kele zhatkan Nik Dzhordan zhәne Tom kaza tapkan әjeldi koredi Ol Tomnyn konildesi bolyp shygady Dzhordzh Vilson Getsbi oltiredi Nik Gestbidin barlyk tanystaryn zhәne tuyskandaryn zherleuge shakyrady birak eshkim kelmejdi Tom men Dejzi eshkandaj habar kaldyrmaj ketip kalady Dzhordanmen katynastaryn buzgannan kejin Nik Tomdy kezdejsok kezdestirip kalady Nik Tomnyn Uilsondy Getsbidi oltiruge mәzhbүrlegenin biledi Kejin Nik Orta Batyska koship ketedi Basty kejipkerlerNik Karrauej agylsh Nick Carraway Jel universitetinin tүlegi birinshi dүniezhүzilik sogystyn ardageri zhәne zhakynda kelgen Uest Egga turgyny 29 zhasta kejinirek 30 zhasta ol birinshi adam bayandaushysy retinde әreket etedi Ol Getsbidin korshisi zhәne obligaciya satushysy Karrauej zhenil zhelpi zhәne optimistik degenmen roman damygan sajyn songy sapa zhogalady Akyr sonynda ol Amerika Қurama Shtattarynyn shygysynyn kuldyrauy men nemkurajdylygynan үmit үzip ortangy batyska oralady Dzhej Getsbi agylsh Jay Gatsby Dzhejms Dzhimmi Getc kolenkeli iskerlik bajlanysy bar zhas zhumbak millioner kejinirek ol butleger ekendigi belgili boldy bastapkyda Soltүstik Dakotadan shykkan Birinshi dүniezhүzilik sogys kezinde ol Kentukki shtatyndagy Luisvilldegi AҚSh tyn Tejlor armiya lagerinde ornalaskan Zhas әskeri adam bolgan kezde Getsbi ozinin debyutanty Dejzi Buhananmen omir bojy mahabbatpen kezdesti Sogystan kejin ol Angliyadagy Oksfordtagy Triniti kolledzhinde kyska uakyt okydy Frensis Ficdzheraldyn әjeli Zelda ajtuynsha ol ishinara Long Ajlendtin zhumbak korshisi Maks Gerlahta Getsbidi kurgan Әskeri istin ardageri Gerlah ozinin zhүktemelik kyzmetinin arkasynda ozin ozi tapkan millioner boldy zhәne Ficdzheraldka zhazgan hattarynda eski sport sozin koldangandy unatatyn Dejzi Fej Byukenen agylsh Daisy Fay Buchanan kishkentaj egocentristik zhas debyutant zhәne Luisvill Kentukkidegi zajyrly Arystan Ol Niktin үshinshi nemere әpkesi zhәne Tom Byukenennyn әjeli Tomga үjlengenge dejin Dejzi Getsbimen romantikalyk karym katynasta bolgan Onyn Getsbi men Tom arasyndagy tandauy romannyn basty kaktygystarynyn biri bolyp tabylady Frensis Ficdzheraldtyn romantikasy zhәne onyn Dzhinevra Kingke degen kushtarlygy Frensisti kejipker zhasauga shabyttandyrdy Tomas Tom Byukenen agylsh Thomas Tom Buchanan Shygys Eggte turatyn millioner zhәne Dejzidin kүjeui Tom bulshyket fizikasy bar dauysy tomen zhәne menmen minezdi adam Ol Jel futbol zhuldyzy zhәne ak үstemdiktin zhaktaushysy boldy Baska әdebi modelderdin ishinde Byukenen Dzhinevra Kingke үjlengen Chikago kәsipkeri Uilyam Bill Mitchellmen belgili bir uksastyktary bar Byukenen men Mitchell pologa kyzygushylyk tanytkan chikagalyktar boldy Dzhordan Bejker agylsh Jordan Baker әueskoj golfshy sarkastikalyk tamyrymen zhәne zheke kozkarasymen Dejzidin burynnan kele zhatkan dosy Romannyn kop boligi үshin ol Nik Karrauejdin dosy birak olar sonyna karaj alshaktajdy Ol turnirde aldau turaly kauesetterge bajlanysty kүmәndi bedelge ie bul onyn әleumettik zhagynan da golf ojynshysy retinde de bedeline nuksan keltirdi Dzhinevranyn dosy Edit Kammings әueskoj golfshy baspasozde the Fairway Flapper degen atpen tanymal Dzhordan Bejkerden ajyrmashylygy Kammings eshkashan alayaktyk zhasady dep kүdiktenbegen Kejipkerdin aty eki tanymal avtomobil brendterinin atylar Jordan Motor Car Company zhәne Baker Motor Vehicle ekeui de Klivlend Ogajo Dzhordanyn zhyldam bedeline zhәne amerikandyk әjelderge berilgen zhana bostandykka әsirese 1920 zhyldary Dzhordzh Uilson agylsh George B Wilson mehanik kolikterge arnalgan sheberhananyn iesi Ony әjeli Mirtl Uilson da Tom Byukenen da unatpajdy ol ony mylkau ol ozinin tiri ekenin bilmejdi dep sipattajdy Romannyn sonynda Dzhordzh Getsbidi oltiredi ol Mirtldi oltirip sodan kejin ozin oltiredi dep katelesedi Romannyn sonynda Dzhordzh Getsbidi oltiredi Mirtldi oltirgen kolikti baskardy dep katelesip oltirip sosyn ozin ozindi oltiredi Mirtl Uilson agylsh Myrtle Wilson Dzhordzhdyn әjeli zhәne Tom Byukenennyn әueskoji Mirtl kүjeuinen ketuge tyrysady nekeden konili kalady Ony Getsbidin koligi kezdejsok oltiredi ojtkeni ol Tomdy kolik zhүrgizip zhatyr dep kate ojlajdy zhәne onyn artynan zhүgiredi ZhetistigiZhariyalangannan kejin kop uzamaj Ұly Getsbi Brodvejde sahnalanyp Gollivudtegi korsetilimde bolsa da kitap bestsellerge ajnalmady algashky basylym shamamen 24000 dana Ficdzheraldtyn omirinde roman үlken atakka ie bolmady Ekinshi dүniezhүzilik sogys kezinde ol kajta basylyp 150 000 dana kitap amerikandyk sarbazdarga majdanga zhiberildi Bul romannyn okyrmandarga degen kyzygushylygynyn kobeyuin tudyrdy Sodan beri bүkil әlem bojynsha 25 millionnan astam koshirme satyldy Kelesi onzhyldyktarda roman әlemnin koptegen agylshyn tildi elderindegi orta mektepterde zhәne universitettik әdebiet kurstarynda okuga mindetti bolgan shygarmalarynyn biri boldy 1998 zhyly roman Modern Library baspasynyn nuskasy bojynsha XX gasyrdyn 100 үzdik agylshyn tildi romandar tizimindegi 2 nomirmen belgilendi tek Dzhojstyn Ulissinen kejin Le Monde nuskasy bojynsha gasyrdyn 100 kitaby tiziminde roman 46 oryndy ielendi Tagy karanyzҰly Getsbi film 2013 Derekkozder Gutenberg proektindegi romannyn tolyk nuskasy Romannyn indeksi Muragattalgan 23 mamyrdyn 2016 zhyly En kyzykty kitaptardagy romannyn orys tiline audarmasy Ұly Gestbi romanynyn parallel audarmasy oryssha zhәne agylshynsha