Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Қазақстан халқы Ассамблеясы — 1995 жылғы 1 наурызда Қазақстан Республикасының Президентінің Жарлығымен құрылған Мемлекет басшысы жанындағы консультативті-кеңесші орган. Ел Президенті Н.Ә. Назарбаев Қазақстан халқы Ассамблеясын құру идеясын алғаш рет 1992 жылы Тәуелсіздіктің бірінші жылына арналған Қазақстан халқының бірінші форумында жариялады. Мұндай институтты құру қажеттілігі саяси тұрғыдан, сондай-ақ жаңадан құрылған, тәуелсіз, полиэтносты, поликонфессиялық мемлекеттің тұрақты дамуы тұрғысынан туындаған еді. Аталған бастама мәдениет аралық диалогты нығайтудың жаңа кезеңінің негізін қалап, этносаралық қатынастарды дамыту мәселелерін жоғары деңгейде шешуге мүмкіндік жасайтын әлемдік тәжірибедегі тың бағыт болып табылды. Жиырма жылдық тарихында Ассамблея қарқынды дамып, елеулі өзгерістерді бастан кешірді. Оның дамуы барысында Н.Назарбаевтың этносаралық толеранттылық және қоғамдық келісімнің қазақстандық үлгісі қалыптасты. Осы жылдар ішінде Қазақстан халқы Ассамблеясының институционалдық құрылымы нығайып, қоғамды ұйыстырушы әлеуеті толысты, ол халық дипломатиясының маңызды күретамырына айналды. Бүгінде Ассамблея ел Президенті Төрағалық ететін конституциялық орган болып табылады. Бұл оның ерекше мәртебесін айқындайды.
Ассамблеяның қызметі
Бұл бірегей институт еліміздегі барлық этнос өкілдерін ортақ мақсатқа ұйыстыра отырып, республикадағы тұрақтылықты сақтау мен ел дамуының мақсатына айтулы үлес қосып келеді.
Ассамблея қызметінің арқасында Қазақстанда этностық немесе діни ерекшелігіне қарамастан әрбір азаматтың Конституциямен кепілдік берілген азаматтық құқықтары мен еркіндігі толығымен қолданылатын этносаралық және конфессияаралық келісімнің айрықша үлгісі қалыптасты. Қазақстанның көпэтностық бай кеңістігінде сенім, келісім мен өзара түсіністік үлгісі орнады.
Бүгінде республикада Қазақстан этностарының мәдениеттері, тілдері, дәстүрлерінің дамуына қажетті барлық жағдай жасалған. Этномәдени бірлестіктердің өзінің саны тұрақты өсуде, қазір олар 800-ден асады, оның ішінде 28-і республикалық. 15 тілде газет-журнал, 8 тілде радиобағдарламалар 7 тілде телебағдарламалар шығады. Білім беру толықтай өзбек, тәжік, ұйғыр және украин тілдерінде жүргізілетін 88 мектеп жұмыс істейді. 108 мектепте 22 этностың тілі жеке пән ретінде жүргізіледі. Осымен қатар, балалардан басқа үлкендер де 30 этнос тілдерін оқуға мүмкіндік алған 195 этно-білім беру кешендері, жексенбілік және лингвистикалық мектептер ашылды. Қазақ және орыс театрларын қоспағанда елімізде тағы төрт ұлттық – өзбек, ұйғыр, корей және неміс театрлары жұмыс істейді. Әр жыл сайын Қазақстан этностарының тілдерінде бірнеше ондаған жаңа кітаптар жарық көреді. Жыл сайынға халықтық мерекелер Наурыз, 1 мамыр – Қазақстан халқының бірлігі мерекесі, масленица, сабантой дәстүрге айналды. Егер мемлекеттің қалыптасу кезеңінде басты міндет этносаралық төзімділік пен қоғамдық келісім негізінде қоғамды ұйыстыру болса, ел дамуының жаңа кезеңінде, стратегиялық басымдық ретінде, қоғамның барлық азаматтары мойындаған ортақ құндылықтар мен қағидаттар жүйесіне негізделген Ұлт Бірлігіне жету болып табылады. Сондықтан 2010 жылы сәуірде азаматтық қоғам мен мемлекеттік институттардың, азаматтардың сындарлы ұсыныстарын жинақтаған Қазақстанның Ел Бірлігі Доктринасы қабылданды. Қазақстанның Ел Бірлігі Доктринасы – халықтың, уақыт талабына сәйкес, бірігу қажеттігін түсінуіне негіз. Бұл – бізді қандай күш біріктіреді және біртұтас етеді - соны түсінудің тәсілі. Бұл – болашаққа бірігіп ұмтылудың серпіні.
Ел Президенті еліміздегі тіл мәселесіне ерекше көңіл бөліп келеді. Этносаралық қатынастар жүйесінде мемлекеттік тіл ел бірлігін қалыптастырудың маңызды факторы болып танылған. Сондықтан да Ассамблея қызметінде мемлекеттік тілдің қолданыс аясын кеңейту маңызды орынға ие.
Ассамблея қызметі этносаралық қатынастар мәселелерін тиімді шешіп келе жатқан ел ретінде Қазақстан Республикасының халықаралық беделінің өсуіне ықпал етуде. Бүгінде Н.Назарбаевтың этносаралық толеранттылық пен қоғамдық келісім үлгісі әлем назарын аударып отыр.
Қазақстандық үлгі Біріккен ұлттар ұйымында, ЕҚЫҰ-ға қатысушы елдерде, Копенгагенде, Венада, Женевада, Нью-Йоркте өткен халықаралық форумдарда таныстырылып оң бағаға ие болды, ЕҚЫҰ-ға қатысушы 56 мемлекет тіліне аударылды.
БҰҰ-ның Бас хатшысы Пан Ги Мун елімізге сапары барысында Қазақстан халқы Ассамблеясының қызметімен танысып Ассамблея принципі БҰҰ-ның жұмыс принципімен толық сәйкес келеді деп атап өтті.
Қазақстандық үлгі Қазақстан халқы Ассамблеясы мен ЕҚЫҰ-ның ұлттық азшылықтар ісі жөніндегі Жоғары комиссары арасындағы өзара іс қимылдың негізгі бағыттарының біріне айналды. Қазақстандағы қоғамдық келісім үлгісіне қызығушылық танытушы мемлекеттер мен халықаралық ұйымдар саны күн санап артып келеді.
Ассамблея туралы Заң
2008 жылғы 20 қазанда Қазақстан Республикасының «Қазақстан халқы Ассамблеясы туралы» Заңына қол қойылды. Осы заң этносаралық қатынастар саласындағы негізгі принциптерді айқындай отырып, Қазақстан халқы Ассамблеясы мен оның құрылымдарының мәртебесін заң деңгейінде бекітті. Этносаралық қатынастар субъектілерінің жұмысының елімізде жүргізіліп келе жатқан саяси бағытпен үндес жаңа жүйесін қалыптастырды.
Заң Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік ұлттық саясатты іске асыруға, қоғамдық-саяси тұрақтылықты қамтамасыз етуге, мемлекеттік және қоғамның азаматтық институттарының этносаралық қатынастар саласындағы өзара іс-қимылының тиімділігін арттыруға бағытталған Қазақстан халқы Ассамблеясының жұмысын ұйымдастыру тәртібін айқындайды.
Заңға сәйкес Қазақстан халқы Ассамблеясы ол – заңды тұлға құрылмай, Қазақстан Республикасының Президенті құратын, мемлекеттік ұлттық саясатты әзірлеуге және іске асыруға ықпал ететін мекеме.
Ассамблеяның мақсаты қазақ халқының топтастырушы рөлін арқау ете отырып, қазақстандық патриотизм, Қазақстан халқының азаматтық және рухани-мәдени ортақтығы негізінде қазақстандық азаматтық бірегейлікті және бәсекеге қабілетті ұлтты қалыптастыру процесінде Қазақстан Республикасында этносаралық келісімді қамтамасыз ету болып табылады.
Ассамблеяның негізгі міндеттері
- этносаралық қатынастар саласында мемлекеттік органдармен және азаматтық қоғам институттарымен тиімді өзара іс-қимылды қамтамасыз ету, қоғамда этносаралық келісімді және толеранттықты одан әрі нығайту үшін қолайлы жағдайлар жасау;
- халық бірлігін нығайту, қазақстандық қоғамның негіз қалаушы құндылықтары бойынша қоғамдық келісімді қолдау және дамыту;
- қоғамдағы экстремизмнің және радикализмнің көріністері мен адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарына қысым жасауға бағытталған әрекеттерге қарсы тұруда мемлекеттік органдарға жәрдемдесу;
- азаматтардың демократиялық нормаларға сүйенетін саяси-құқықтық мәдениетін қалыптастыру;
- Ассамблеяның мақсаты мен міндеттеріне қол жеткізу үшін этномәдени және өзге де қоғамдық бірлестіктердің күш-жігерін біріктіруді қамтамасыз ету;
- Қазақстан халқының ұлттық мәдениетін, тілдері мен дәстүрлерін өркендету, сақтау және дамыту болып табылады.
Ассамблея құрылымы
Қазақстан Республикасының Президенті Ассамблеяны құрады және қайта ұйымдастырады, Ассамблея қызметінің бағыттарын айқындайды, Ассамблея басшылығының лауазымды адамдарын қызметке тағайындайды.
Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентіне — Елбасына Қазақстан халқы Ассамблеясын өмір бойы басқару құқығы тиесілі. Ассамблеяның құрылымын Ассамблея Сессиясы, Ассамблея Кеңесі, Ассамблея Хатшылығы, облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) ассамблеялары құрайды.
Ассамблея Сессиясы – Ассамблея мүшелерінің жиналысы Ассамблеяның жоғары басқарушы органы болып табылады. Сессияны Қазақстан Республикасының Президенті қажеттілігіне қарай, бірақ жылына кемінде бір рет шақырады. Кезекті Сессияны шақыру туралы өкім кезекті Сессияның еткізілетін күні, орны жене күн тәртібі көрсетіліп, ол басталғанға дейін отыз күннен кешіктірілмей қабылданады, бұл туралы ресми бұқаралық ақпарат құралдарында хабарланады. Кезектен тыс Сессия Ассамблея Төрағасының, Ассамблея Кеңесінің бастамасы бойынша немесе Ассамблея мүшелері жалпы санының кемінде үштен бірінің өтініші бойынша шақырылады жене оны өткізу туралы шешім қабылданған күннен бастап бір ай мерзімде өткізіледі.
Ассамблея тарихында 18 сессия өткізіліп, онда қоғам өмірінің маңызды мәселелері мен мемлекет дамуының негізгі бағыттар талқыланды. Сессиялар аралығындағы кезеңде Ассамблеяны басқаруды Қазақстан Республикасы Президентінің шешімімен құрылатын Ассамблея Кеңесі жүзеге асырады. Кеңестің құрамын Қазақстан Республикасының Президенті бекітеді. Қазақстан халқы Ассамблеясының жұмыс органы оның Хатшылығы дербес құрылымдық бөлім ретінде Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігінің құрамына кіреді. Ассамблеяның және облыстар (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) ассамблеяларының құрамы - этномәдени және өзге де қоғамдық бірлестік өкілдерінің, мемлекеттік органдар өкілдерінің және олардың қоғамдағы беделі ескеріле отырып Қазақстан Республикасы азаматтарының қатарынан қалыптастырылады. Қазіргі уақытта Ассамблеясының құрамында 390 мүше бар. Ассамблеяға мүшелікке кандидатуралар облыстардың этномәдени және өзге де қоғамдық бірлестіктерінің ұсыныстары негізінде облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) ассамблеялары сессияларының шешімі бойынша, сондай ақ республикалық, өңірлік этномәдени және өзге де қоғамдық бірлестіктердің жоғары органдарының шешімі бойынша ұсынылады. Ассамблея қызметін ғылыми сүйемелдеу үшін Ғылыми-сарапшылық кеңес құрылып, қызмет атқаруда. Ғылыми-сарапшылық кеңестің құрамына Қазақстан Республикасы Парламентінің депутаттары, этномәдени бірлестіктердің, ғылыми және білім беру ұйымдарының өкілдері, сондай-ақ ғалымдар, тәуелсіз сарапшылар мен мамандар кіреді. Этносаралық мәселені жариялаудың ерекшелігі ескеріле отырып Қазақстан халқы Ассамблеясы жанынан Журналистер мен сарапшылар клубы құрылған. Клуб жұмысының басты бағыты журналистер мен сарапшылар үшін этносаралық тақырыпты жариялаудың лайықты дәстүрін қалыптастыру, сондай-ақ Ассамблея мен БАҚ арасындағы байланысты тереңдету болып табылады. Барлық аймақтарда Достық үйлері өз жұмысын тиімді атқарып келеді, Мемлекет басшысының тапсырмасымен Астана қаласында – Бейбітшілік және келісім сарайы салынды. Мұнда жыл сайын Қазақстан халқы Ассамблеясының сессиялары, әлемдік дәстүрлі діндер съездері, өзге де маңызды іс-шаралар өтеді.
Ассамблеяның жұмыс органы Ассамблея Хатшылығы Президент Әкiмшiлiгiнiң құрылымында дербес құрылымдық бөлiм болып табылады. Хатшылықты бiр мезгiлде Ассамблея Төрағасының орынбасары болып табылатын Хатшылық меңгерушiсi басқарады. Осы тетіктер Ассамблеяның мемлекеттік басқару мен қоғамдық қатынастардағы нақты әрекет етуі мен тиімділігінің негізі.
Ассамблеяның және облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың ассамблеяларының құрамы Қазақстан Республикасы азаматтарын - этномәдени және өзге де қоғамдық бірлестік өкілдерін, мемлекеттік органдар өкілдерін және қоғамда өзіндік орны, абырой-беделі бар тұлғаларды қамтиды.
Қазіргі уақытта Ассамблея құрамында 394 мүше бар.
Ассамблеяның басты ерекшеліктерінің бірі оның еліміздің жоғары заң шығару органында - Парламентте этностық топтар мүдделерінің кепілді өкілдік етуін қамтамасыз етуі болып табылады.
Парламент Мәжілісіне Қазақстан халқы Ассамблеясынан сайланған 9 депутат еліміздің барлық этностары атынан өкілдік етеді. Бұдан басқа қазақстандық этностық қоғамдастық өкілдері Парламенттегі өкілдігі өкілді органдарға саяси партиялар арқылы сайлауға тікелей қатысу негізінде жүзеге асырылады.
Қазақстан халқы ассамблеясы өзінің құрылған кезінен бастап орасан біріктірушілік және зияткерлік әлеует жинақтап және халықтық дипломатия институты үлгісіне бейімделе отырып, ұзақ даму жолынан өтті. Еліміздегі 100-ден аса этностың басын біріктіретін бірегей құрылым тұрақтылықты сақтап, республиканың ілгерілей дамуы үшін маңызды роль атқарды. Қазақстан халқы Ассамблеясы бүкіл әлемге Қазақстанның этносаралық қатынастар саласында жүргізіп отырған саясатының табысты екенін паш етіп келеді.
Жалпы алғанда негізінен Ассамблея жұмысының арқасында біздің елімізде этносаралық және конфессияаралық келісімнің бірегей моделі, әрбір азамат этникалық және діни ерекшелігіне қарамастан Конституцияда кепілдік берілген азаматтық құқықтары мен бостандықтарын толық пайдалана алатындай ерекше сенім, ынтымақ, өзара түсініктік ахуалы қалыптасты.
Республикада Қазақстанның барлық этностарының мәдениетін, тілін, дәстүрін дамыту үшін қажетті жағдайдың бәрі жасалған. Ассамблея қызметі Қазақстанның этносаралық қатынастар мәселелерін тиімді шешетін ел ретіндегі халықаралық беделін арттыруға ықпал етеді.
Ассамблеяның парламенттік өкілдігі
Ассамблеяның басты ерекшеліктерінің бірі этностық топ өкілдері мүдделерін жоғары заң шығару органында – ел Парламентінде білдіру болып табылады. Конституцияға 2007 жылы енгізілген өзгерістерге сәйкес Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің 9 депутатын Қазақстан халқы Ассамблеясы сайлайды. Қазақстан халқы Ассамблеясы сайлаған Парламент Мәжілісінің 9 депутаты, елдегі барлық этностардың мүддесін білдіреді. Ассамблеядан сайланған депутаттар заң шығарушылық процесіне белсенді қатысып, заң шығарушылық бастамашылық құқығын жиі пайдаланады. Этносаралық қатынастарға қатысты қабылданатын барлық заң жобалары депутаттардың тиісті сараптауынан өтеді.
Сыртқы сілтемелер
- Ассамблея ресми сайты Мұрағатталған 27 мамырдың 2008 жылы.
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл. ISBN 5-89800-123-9
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қazakstan halky Assambleyasy 1995 zhylgy 1 nauryzda Қazakstan Respublikasynyn Prezidentinin Zharlygymen kurylgan Memleket basshysy zhanyndagy konsultativti kenesshi organ El Prezidenti N Ә Nazarbaev Қazakstan halky Assambleyasyn kuru ideyasyn algash ret 1992 zhyly Tәuelsizdiktin birinshi zhylyna arnalgan Қazakstan halkynyn birinshi forumynda zhariyalady Mundaj institutty kuru kazhettiligi sayasi turgydan sondaj ak zhanadan kurylgan tәuelsiz polietnosty polikonfessiyalyk memlekettin turakty damuy turgysynan tuyndagan edi Atalgan bastama mәdeniet aralyk dialogty nygajtudyn zhana kezeninin negizin kalap etnosaralyk katynastardy damytu mәselelerin zhogary dengejde sheshuge mүmkindik zhasajtyn әlemdik tәzhiribedegi tyn bagyt bolyp tabyldy Zhiyrma zhyldyk tarihynda Assambleya karkyndy damyp eleuli ozgeristerdi bastan keshirdi Onyn damuy barysynda N Nazarbaevtyn etnosaralyk toleranttylyk zhәne kogamdyk kelisimnin kazakstandyk үlgisi kalyptasty Osy zhyldar ishinde Қazakstan halky Assambleyasynyn institucionaldyk kurylymy nygajyp kogamdy ujystyrushy әleueti tolysty ol halyk diplomatiyasynyn manyzdy kүretamyryna ajnaldy Bүginde Assambleya el Prezidenti Toragalyk etetin konstituciyalyk organ bolyp tabylady Bul onyn erekshe mәrtebesin ajkyndajdy Assambleyanyn kyzmetiҚazakstan tүrli halyk okilderinin әnuran shyrkau sәti Bul biregej institut elimizdegi barlyk etnos okilderin ortak maksatka ujystyra otyryp respublikadagy turaktylykty saktau men el damuynyn maksatyna ajtuly үles kosyp keledi Assambleya kyzmetinin arkasynda Қazakstanda etnostyk nemese dini ereksheligine karamastan әrbir azamattyn Konstituciyamen kepildik berilgen azamattyk kukyktary men erkindigi tolygymen koldanylatyn etnosaralyk zhәne konfessiyaaralyk kelisimnin ajryksha үlgisi kalyptasty Қazakstannyn kopetnostyk baj kenistiginde senim kelisim men ozara tүsinistik үlgisi ornady Bүginde respublikada Қazakstan etnostarynyn mәdenietteri tilderi dәstүrlerinin damuyna kazhetti barlyk zhagdaj zhasalgan Etnomәdeni birlestikterdin ozinin sany turakty osude kazir olar 800 den asady onyn ishinde 28 i respublikalyk 15 tilde gazet zhurnal 8 tilde radiobagdarlamalar 7 tilde telebagdarlamalar shygady Bilim beru tolyktaj ozbek tәzhik ujgyr zhәne ukrain tilderinde zhүrgiziletin 88 mektep zhumys istejdi 108 mektepte 22 etnostyn tili zheke pәn retinde zhүrgiziledi Osymen katar balalardan baska үlkender de 30 etnos tilderin okuga mүmkindik algan 195 etno bilim beru keshenderi zheksenbilik zhәne lingvistikalyk mektepter ashyldy Қazak zhәne orys teatrlaryn kospaganda elimizde tagy tort ulttyk ozbek ujgyr korej zhәne nemis teatrlary zhumys istejdi Әr zhyl sajyn Қazakstan etnostarynyn tilderinde birneshe ondagan zhana kitaptar zharyk koredi Zhyl sajynga halyktyk merekeler Nauryz 1 mamyr Қazakstan halkynyn birligi merekesi maslenica sabantoj dәstүrge ajnaldy Eger memlekettin kalyptasu kezeninde basty mindet etnosaralyk tozimdilik pen kogamdyk kelisim negizinde kogamdy ujystyru bolsa el damuynyn zhana kezeninde strategiyalyk basymdyk retinde kogamnyn barlyk azamattary mojyndagan ortak kundylyktar men kagidattar zhүjesine negizdelgen Ұlt Birligine zhetu bolyp tabylady Sondyktan 2010 zhyly sәuirde azamattyk kogam men memlekettik instituttardyn azamattardyn syndarly usynystaryn zhinaktagan Қazakstannyn El Birligi Doktrinasy kabyldandy Қazakstannyn El Birligi Doktrinasy halyktyn uakyt talabyna sәjkes birigu kazhettigin tүsinuine negiz Bul bizdi kandaj kүsh biriktiredi zhәne birtutas etedi sony tүsinudin tәsili Bul bolashakka birigip umtyludyn serpini El Prezidenti elimizdegi til mәselesine erekshe konil bolip keledi Etnosaralyk katynastar zhүjesinde memlekettik til el birligin kalyptastyrudyn manyzdy faktory bolyp tanylgan Sondyktan da Assambleya kyzmetinde memlekettik tildin koldanys ayasyn kenejtu manyzdy orynga ie Assambleya kyzmeti etnosaralyk katynastar mәselelerin tiimdi sheship kele zhatkan el retinde Қazakstan Respublikasynyn halykaralyk bedelinin osuine ykpal etude Bүginde N Nazarbaevtyn etnosaralyk toleranttylyk pen kogamdyk kelisim үlgisi әlem nazaryn audaryp otyr Қazakstandyk үlgi Birikken ulttar ujymynda EҚYҰ ga katysushy elderde Kopengagende Venada Zhenevada Nyu Jorkte otken halykaralyk forumdarda tanystyrylyp on bagaga ie boldy EҚYҰ ga katysushy 56 memleket tiline audaryldy BҰҰ nyn Bas hatshysy Pan Gi Mun elimizge sapary barysynda Қazakstan halky Assambleyasynyn kyzmetimen tanysyp Assambleya principi BҰҰ nyn zhumys principimen tolyk sәjkes keledi dep atap otti Қazakstandyk үlgi Қazakstan halky Assambleyasy men EҚYҰ nyn ulttyk azshylyktar isi zhonindegi Zhogary komissary arasyndagy ozara is kimyldyn negizgi bagyttarynyn birine ajnaldy Қazakstandagy kogamdyk kelisim үlgisine kyzygushylyk tanytushy memleketter men halykaralyk ujymdar sany kүn sanap artyp keledi Assambleya turaly Zan2008 zhylgy 20 kazanda Қazakstan Respublikasynyn Қazakstan halky Assambleyasy turaly Zanyna kol kojyldy Osy zan etnosaralyk katynastar salasyndagy negizgi principterdi ajkyndaj otyryp Қazakstan halky Assambleyasy men onyn kurylymdarynyn mәrtebesin zan dengejinde bekitti Etnosaralyk katynastar subektilerinin zhumysynyn elimizde zhүrgizilip kele zhatkan sayasi bagytpen үndes zhana zhүjesin kalyptastyrdy Zan Қazakstan Respublikasyndagy memlekettik ulttyk sayasatty iske asyruga kogamdyk sayasi turaktylykty kamtamasyz etuge memlekettik zhәne kogamnyn azamattyk instituttarynyn etnosaralyk katynastar salasyndagy ozara is kimylynyn tiimdiligin arttyruga bagyttalgan Қazakstan halky Assambleyasynyn zhumysyn ujymdastyru tәrtibin ajkyndajdy Zanga sәjkes Қazakstan halky Assambleyasy ol zandy tulga kurylmaj Қazakstan Respublikasynyn Prezidenti kuratyn memlekettik ulttyk sayasatty әzirleuge zhәne iske asyruga ykpal etetin mekeme Assambleyanyn maksaty kazak halkynyn toptastyrushy rolin arkau ete otyryp kazakstandyk patriotizm Қazakstan halkynyn azamattyk zhәne ruhani mәdeni ortaktygy negizinde kazakstandyk azamattyk biregejlikti zhәne bәsekege kabiletti ultty kalyptastyru procesinde Қazakstan Respublikasynda etnosaralyk kelisimdi kamtamasyz etu bolyp tabylady Assambleyanyn negizgi mindetteri etnosaralyk katynastar salasynda memlekettik organdarmen zhәne azamattyk kogam instituttarymen tiimdi ozara is kimyldy kamtamasyz etu kogamda etnosaralyk kelisimdi zhәne toleranttykty odan әri nygajtu үshin kolajly zhagdajlar zhasau halyk birligin nygajtu kazakstandyk kogamnyn negiz kalaushy kundylyktary bojynsha kogamdyk kelisimdi koldau zhәne damytu kogamdagy ekstremizmnin zhәne radikalizmnin korinisteri men adamnyn zhәne azamattyn kukyktary men bostandyktaryna kysym zhasauga bagyttalgan әreketterge karsy turuda memlekettik organdarga zhәrdemdesu azamattardyn demokratiyalyk normalarga sүjenetin sayasi kukyktyk mәdenietin kalyptastyru Assambleyanyn maksaty men mindetterine kol zhetkizu үshin etnomәdeni zhәne ozge de kogamdyk birlestikterdin kүsh zhigerin biriktirudi kamtamasyz etu Қazakstan halkynyn ulttyk mәdenietin tilderi men dәstүrlerin orkendetu saktau zhәne damytu bolyp tabylady Assambleya kurylymyҚazakstan Respublikasynyn Prezidenti Assambleyany kurady zhәne kajta ujymdastyrady Assambleya kyzmetinin bagyttaryn ajkyndajdy Assambleya basshylygynyn lauazymdy adamdaryn kyzmetke tagajyndajdy Қazakstan Respublikasynyn Tungysh Prezidentine Elbasyna Қazakstan halky Assambleyasyn omir bojy baskaru kukygy tiesili Assambleyanyn kurylymyn Assambleya Sessiyasy Assambleya Kenesi Assambleya Hatshylygy oblystardyn respublikalyk manyzy bar kalanyn astananyn assambleyalary kurajdy Assambleya Sessiyasy Assambleya mүshelerinin zhinalysy Assambleyanyn zhogary baskarushy organy bolyp tabylady Sessiyany Қazakstan Respublikasynyn Prezidenti kazhettiligine karaj birak zhylyna keminde bir ret shakyrady Kezekti Sessiyany shakyru turaly okim kezekti Sessiyanyn etkiziletin kүni orny zhene kүn tәrtibi korsetilip ol bastalganga dejin otyz kүnnen keshiktirilmej kabyldanady bul turaly resmi bukaralyk akparat kuraldarynda habarlanady Kezekten tys Sessiya Assambleya Toragasynyn Assambleya Kenesinin bastamasy bojynsha nemese Assambleya mүsheleri zhalpy sanynyn keminde үshten birinin otinishi bojynsha shakyrylady zhene ony otkizu turaly sheshim kabyldangan kүnnen bastap bir aj merzimde otkiziledi Assambleya tarihynda 18 sessiya otkizilip onda kogam omirinin manyzdy mәseleleri men memleket damuynyn negizgi bagyttar talkylandy Sessiyalar aralygyndagy kezende Assambleyany baskarudy Қazakstan Respublikasy Prezidentinin sheshimimen kurylatyn Assambleya Kenesi zhүzege asyrady Kenestin kuramyn Қazakstan Respublikasynyn Prezidenti bekitedi Қazakstan halky Assambleyasynyn zhumys organy onyn Hatshylygy derbes kurylymdyk bolim retinde Қazakstan Respublikasy Prezidenti Әkimshiliginin kuramyna kiredi Assambleyanyn zhәne oblystar respublikalyk manyzy bar kalanyn astananyn assambleyalarynyn kuramy etnomәdeni zhәne ozge de kogamdyk birlestik okilderinin memlekettik organdar okilderinin zhәne olardyn kogamdagy bedeli eskerile otyryp Қazakstan Respublikasy azamattarynyn katarynan kalyptastyrylady Қazirgi uakytta Assambleyasynyn kuramynda 390 mүshe bar Assambleyaga mүshelikke kandidaturalar oblystardyn etnomәdeni zhәne ozge de kogamdyk birlestikterinin usynystary negizinde oblystardyn respublikalyk manyzy bar kalanyn astananyn assambleyalary sessiyalarynyn sheshimi bojynsha sondaj ak respublikalyk onirlik etnomәdeni zhәne ozge de kogamdyk birlestikterdin zhogary organdarynyn sheshimi bojynsha usynylady Assambleya kyzmetin gylymi sүjemeldeu үshin Ғylymi sarapshylyk kenes kurylyp kyzmet atkaruda Ғylymi sarapshylyk kenestin kuramyna Қazakstan Respublikasy Parlamentinin deputattary etnomәdeni birlestikterdin gylymi zhәne bilim beru ujymdarynyn okilderi sondaj ak galymdar tәuelsiz sarapshylar men mamandar kiredi Etnosaralyk mәseleni zhariyalaudyn ereksheligi eskerile otyryp Қazakstan halky Assambleyasy zhanynan Zhurnalister men sarapshylar kluby kurylgan Klub zhumysynyn basty bagyty zhurnalister men sarapshylar үshin etnosaralyk takyrypty zhariyalaudyn lajykty dәstүrin kalyptastyru sondaj ak Assambleya men BAҚ arasyndagy bajlanysty terendetu bolyp tabylady Barlyk ajmaktarda Dostyk үjleri oz zhumysyn tiimdi atkaryp keledi Memleket basshysynyn tapsyrmasymen Astana kalasynda Bejbitshilik zhәne kelisim sarajy salyndy Munda zhyl sajyn Қazakstan halky Assambleyasynyn sessiyalary әlemdik dәstүrli dinder sezderi ozge de manyzdy is sharalar otedi Assambleyanyn zhumys organy Assambleya Hatshylygy Prezident Әkimshiliginin kurylymynda derbes kurylymdyk bolim bolyp tabylady Hatshylykty bir mezgilde Assambleya Toragasynyn orynbasary bolyp tabylatyn Hatshylyk mengerushisi baskarady Osy tetikter Assambleyanyn memlekettik baskaru men kogamdyk katynastardagy nakty әreket etui men tiimdiliginin negizi Assambleyanyn zhәne oblystardyn respublikalyk manyzy bar kalalardyn zhәne astananyn assambleyalarynyn kuramy Қazakstan Respublikasy azamattaryn etnomәdeni zhәne ozge de kogamdyk birlestik okilderin memlekettik organdar okilderin zhәne kogamda ozindik orny abyroj bedeli bar tulgalardy kamtidy Қazirgi uakytta Assambleya kuramynda 394 mүshe bar Assambleyanyn basty erekshelikterinin biri onyn elimizdin zhogary zan shygaru organynda Parlamentte etnostyk toptar mүddelerinin kepildi okildik etuin kamtamasyz etui bolyp tabylady Parlament Mәzhilisine Қazakstan halky Assambleyasynan sajlangan 9 deputat elimizdin barlyk etnostary atynan okildik etedi Budan baska kazakstandyk etnostyk kogamdastyk okilderi Parlamenttegi okildigi okildi organdarga sayasi partiyalar arkyly sajlauga tikelej katysu negizinde zhүzege asyrylady Қazakstan halky assambleyasy ozinin kurylgan kezinen bastap orasan biriktirushilik zhәne ziyatkerlik әleuet zhinaktap zhәne halyktyk diplomatiya instituty үlgisine bejimdele otyryp uzak damu zholynan otti Elimizdegi 100 den asa etnostyn basyn biriktiretin biregej kurylym turaktylykty saktap respublikanyn ilgerilej damuy үshin manyzdy rol atkardy Қazakstan halky Assambleyasy bүkil әlemge Қazakstannyn etnosaralyk katynastar salasynda zhүrgizip otyrgan sayasatynyn tabysty ekenin pash etip keledi Zhalpy alganda negizinen Assambleya zhumysynyn arkasynda bizdin elimizde etnosaralyk zhәne konfessiyaaralyk kelisimnin biregej modeli әrbir azamat etnikalyk zhәne dini ereksheligine karamastan Konstituciyada kepildik berilgen azamattyk kukyktary men bostandyktaryn tolyk pajdalana alatyndaj erekshe senim yntymak ozara tүsiniktik ahualy kalyptasty Respublikada Қazakstannyn barlyk etnostarynyn mәdenietin tilin dәstүrin damytu үshin kazhetti zhagdajdyn bәri zhasalgan Assambleya kyzmeti Қazakstannyn etnosaralyk katynastar mәselelerin tiimdi sheshetin el retindegi halykaralyk bedelin arttyruga ykpal etedi Assambleyanyn parlamenttik okildigiAssambleyanyn basty erekshelikterinin biri etnostyk top okilderi mүddelerin zhogary zan shygaru organynda el Parlamentinde bildiru bolyp tabylady Konstituciyaga 2007 zhyly engizilgen ozgeristerge sәjkes Қazakstan Respublikasy Parlamenti Mәzhilisinin 9 deputatyn Қazakstan halky Assambleyasy sajlajdy Қazakstan halky Assambleyasy sajlagan Parlament Mәzhilisinin 9 deputaty eldegi barlyk etnostardyn mүddesin bildiredi Assambleyadan sajlangan deputattar zan shygarushylyk procesine belsendi katysyp zan shygarushylyk bastamashylyk kukygyn zhii pajdalanady Etnosaralyk katynastarga katysty kabyldanatyn barlyk zan zhobalary deputattardyn tiisti saraptauynan otedi Syrtky siltemelerAssambleya resmi sajty Muragattalgan 27 mamyrdyn 2008 zhyly Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 zhyl ISBN 5 89800 123 9