Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Алғашқы газеттер — «Түркiстан уәлаятының газетi» (Ташкент, 1870 — 82), «Дала уәлаятының газетi» (Омбы, 1888 — 92). Бұдан кейiн Ордада және Оралда ағартушылық бағыттағы «Қазақстан» газетi (1911 — 13), Орынбор қаласында А.Байтұрсыновтың ұйымдастыруымен «Қазақ» газетi (1913 — 1918), ақын-демократ М.Сералин ұйымдастырған қазақ тiлiндегi тұңғыш журнал «Айқап» (1911 — 15) шықты. 1913 ж. 11 газет болса, 1975 ж. 407 газет, оның iшiнде 15 респ., 38 облысы, 271 ауданы, 8 қалалық, 69 көп тиражды және 1 ұжымшарлық газет болды. Қазан төңкерiсiнен бастап қазiргi кезеңге дейiнгi аралықтағы респ. газеттер: «Егемен Қазақстан» (бұрынғы «Социалистiк Қазақстан», 1919 жылдан), «Казахстанская правда» (1920 жылдан), «Жас Алаш» (бұрынғы «Лениншiл жас», 1921 жылдан), «Экспресс К» (бұрынғы «Ленинская смена», 1922 жылдан), «Ұлан» (бұрынғы «Қазақстан пионерi», 1930 жылдан), «Дружные ребята» (1933 жылдан), «Қазақ әдебиетi» (1934 жылдан), «Қазақстан мұғалiмi», «Учитель Казахстана» (1952 жылдан), «Спорт» (1959 жылдан), ұйғыр тiлiнде «Коммунизм туғи» (1957 жылдан), оның араб алфавитiмен шығатын «Йени һаят» («Жаңа өмiр», 1970 жылдан) қосымшасы және үш ауданы газет; корей тiлiнде «Ленин кичи» («Ленин туы», 1938 жылдан); немiс тiлiнде «Фройндшафт» («Достық», 1966 жылдан); өзбек тiлiнде екi ауданы газет шығады. Респ. журналдар: «Ақиқат» (бұрынғы «Қазақстан коммунисi», 1921 жылдан), «Здравоохранение Казахстана» (1923 жылдан), «Қазақстан әйелдерi» (1925 жылдан), «Народное хозяйство Казахстана» (1926 жылдан), «Жұлдыз» (бұрынғы «Әдебиет және искусство», 1928 жылдан), «Мысль» (бұрынғы «Партийная жизнь Казахстана», 1930 жылдан), «Простор» (1932 жылдан), «Қазақстанның ауыл шаруашылығы», «Сельское хозяйство Казахстана» (1936 жылдан), «Ара», «Шмель» (1956 жылдан), «Парасат» (бұрынғы «Мәдениет және тұрмыс»), «Балдырған», «Автомобильный транспорт Казахстана», «Кооператор Казахстана» (1958 жылдан), «Зерде» (бұрынғы «Бiлiм және еңбек», 1960 жылдан), «Жалын» (1969 жылдан), т.б.
1921 жылдан Қазақ телеграф агенттiгi (ҚазТАГ) жұмыс iстейдi. Респ. радио хабары 1931 ж. берiле бастады. 1974 ж. радио хабарларының орта тәулiктiк көлемi 5 респ., 19 облысы бағдарлама бойынша 70 сағ болып, 200 ауданы және 8 қалалық радио редакция жұмыс iстеген болса, қазiр 60-тан астам қоғамдық-танымдық бағдарлама, 20-ға жуық муз. ойын-сауық бағдарламасы бар (2003) (қ. Қазақ радиосы). 1958 ж. тұңғыш телехабар берiлсе, 1972 ж. 15 телевизия студиясы және 40-тан астам ретранслятор жұмыс iстедi (қ. Қазақстан телеарнасы). Респ. радио мен телевизия қазақ, орыс, корей, ұйғыр, немiс, Әзірбайжан, түрiк, татар тiлдерiнде хабар бередi.
Баспа iсi. Қазан төңкерiсiне дейiнгi кезеңде түркi тiлдес халықтардың iшiнде татар тiлiндегi кiтаптардан кейiн қазақ тiлiндегi кiтаптар саны мен көлемi жағынан екiншi орын алған. Бұл кiтаптар, негiзiнен, Қазан, Ташкент, Петербург, Уфа, Троицк, Астрахан баспаханаларынан шыққан. Қазақ тiлiндегi ең алғашқы басылым 1831 ж. «Қазақ халқына хабарлама» деген атпен Қазан ун-тi баспаханасынан жарық көрген. 1861 ж. Н.И. Ильминскийдiң құрастыруымен орыс-қазақ дала мектептерiне арналған «Қырғыздар үшiн өздiгiнен орысша сауат ашу» оқулығы шықты. 1862 ж. «Ер Тарғын» эпосы жұртшылықтың қолына тидi. Ол төрт рет қайта басылып, таралымы 33 800 данаға жеттi. 1908 жылға дейiн Едiл мен Жайық бойында 2 млн. 201 мың 105 дана 509 басылым (оның 461-i кiтап) жарияланған. Фольклорлық сипаттағы 25 басылым жарық көрген. Олардың iшiнде «Қыз Жiбек», «Айман — Шолпан», «Сал-сал», «Алпамыс», «Шах-Мұрат», «Қасым Жомарт», «Шәкiр-Шәкiрат» қиссалары мен «Құла мерген», «Сәтбек батыр», «Мәлiк Ажда», «Наурыз» жырлары бар. Суырып салма ақындық өнер iшiнде Бiржан мен Сараның айтысы халыққа кең тараған. Ол тоғыз рет қайта басылып, таралымы 57800 данаға жеткен. Қазақ ауыз әдебиетiнiң үлгiлерi де жеке кiтап болып шыққан. «Қазақ мақалдары», «Жұмбақтар мен мақалдар» (құраст. Г.Жәнiбеков), «Жұмбақ», «Шопан ата» (құраст. З.Әбдiқадыров), «Тоғыз құмалақ», т.б. Сонымен бiрге араб, парсы, Әзірбайжан, өзбек фольклорларының шығармалары қазақ тiлiне аударылған: «Ғашықтар кiтабы» (ауданы А.Сабасов), «Дарбұға туралы аңыз», «Өлеңмен жазылған махаббат хаты», түрiк тiлiнен «Қаһарман», «Зұлқарнай», «Сейфiлмәлiк», «Бахдам» аударылған. Орыс әдебиетiнен А.С. Пушкиннiң «Алтын балық туралы аңызы» (ауданы А.Сабасов), «Капитан қызы» (ауданы Молданияз Бекiмов), И.А. Крыловтың «Мысалдары» (ауданы Спандияр Көбеев) шықты. Елуге жуық қаламгердiң жаңа шығармалары жарық көрдi. Бұлардың iшiнде М.Сералин, С.Дөнентаев, Қ.Шопанов, Б.Өтемiсов, М.Қалтаев, М.Қашымов бар. Т.Жомартбаевтың «Қыз көрелiк», С.Көбеевтiң «Қалың мал» романдарын, Қ.Түгiсовтiң «Надандық құрбаны» атты драмасын атауға болады. Жалпы 1917 жылға дейiн қазақ тiлiнде 1000-нан аса кiтап жарық көрдi. 1920 ж. қарашада Мемл. кiтап баспасы құрылды. Егер 1920 ж. республикада жалпы таралымы 13 мың дана небары 6-ақ кiтап шығарылған болса, 1930 ж. 2 млн. 671 мың дана 420 кiтап, 1940 ж. 5 млн. 775 мың дана 762 кiтап, 1971 ж. таралымы 25 млн. данадан асатын 2096 кiтап пен кiтапша жарық көрдi. 1940 ж. Қазақстанда небары төрт баспа: Қазақ баспасы (1964 жылдан — «Қазақстан» баспасы), Қазақ партия баспасы (Қазпартиздат), Көркем әдебиет баспасы және жастар баспасы болды. 1963 ж. Қазақ КСР Мин. Кеңесi жанынан Баспа iстерi жөнiндегi мемл. к-т құрылды. Ол 1978 ж. Қазақ КСР Мемл. баспа, полиграфия және кiтап саудасы iстерi жөнiндегi мемл. к-т болып қайта құрылды. 1989 ж. бұл к-т ҚР Баспасөз және бұқаралық ақпарат мин. деп аталды. 1995 ж. оның негiзiнде ҚР Баспасөз және бұқаралық ақпарат жөнiндегi ұлттық агенттiк құрылды. Ол 1997 ж. таратылып, оның орнына ҚР Ақпарат және қоғамдық келiсiм мин. өмiрге келдi. Бұл мин. ҚР Президентiнiң 1999 ж. 22 қаңтардағы Жарлығымен ҚР Мәдениет, ақпарат және қоғамдық келiсiм мин. болып өзгердi. 2003 ж. 13 қыркүйекте ҚР-ның Ақпарат мин. болып қайта құрылды. Қазiр мемл. тапсырыспен жұмыс iстейтiн 38 баспа бар (2003).
1978 ж. құрылған Республика кiтап мұражайында ерте заманнан бүгiнге дейiнгi 60 мыңнан астам әр алуан кiтаптар, альбомдар, көне қолжазбалар сақталған.
Қазақстанда Интернет, кабельді теледидар серпінді дамып келеді. Қазіргі заманғы ақпараттық технологиялар ақпарат нарығында кеңінен қолданыс табуда. Ұлттық ТД мен радиостансалар ұлттық ғарыштық жүйе арқылы таратылуда. 2002 жылы CaspioNet (операторы Eutelsat) ғарыштық арнасы құрылды.Республиканың барлық аумағында кабельдік және ғарыштық арналар арқылы BBC, CNN, Deutsche Welle арналарының бағдарламалары, Азаттық радиосы, Польшаның Polonia арнасы, ресейлік және басқа да телерадио арналар көрсетіледі.
Қазақстан Республикасы Сыртқы істер миинстрлігінде әлемнің 20 елінен 80-нен астам шетелдік БАҚ-тардың өкілдері тіркелген. Олардың қатарында BBC, Associated Press, Интерфакс, France Press, Reuters, ITAR-TASS сияқты дүниежүзіне танымал аса ірі ақпараттар агенттіктері бар.
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Algashky gazetter Tүrkistan uәlayatynyn gazeti Tashkent 1870 82 Dala uәlayatynyn gazeti Omby 1888 92 Budan kejin Ordada zhәne Oralda agartushylyk bagyttagy Қazakstan gazeti 1911 13 Orynbor kalasynda A Bajtursynovtyn ujymdastyruymen Қazak gazeti 1913 1918 akyn demokrat M Seralin ujymdastyrgan kazak tilindegi tungysh zhurnal Ajkap 1911 15 shykty 1913 zh 11 gazet bolsa 1975 zh 407 gazet onyn ishinde 15 resp 38 oblysy 271 audany 8 kalalyk 69 kop tirazhdy zhәne 1 uzhymsharlyk gazet boldy Қazan tonkerisinen bastap kazirgi kezenge dejingi aralyktagy resp gazetter Egemen Қazakstan buryngy Socialistik Қazakstan 1919 zhyldan Kazahstanskaya pravda 1920 zhyldan Zhas Alash buryngy Leninshil zhas 1921 zhyldan Ekspress K buryngy Leninskaya smena 1922 zhyldan Ұlan buryngy Қazakstan pioneri 1930 zhyldan Druzhnye rebyata 1933 zhyldan Қazak әdebieti 1934 zhyldan Қazakstan mugalimi Uchitel Kazahstana 1952 zhyldan Sport 1959 zhyldan ujgyr tilinde Kommunizm tugi 1957 zhyldan onyn arab alfavitimen shygatyn Jeni һayat Zhana omir 1970 zhyldan kosymshasy zhәne үsh audany gazet korej tilinde Lenin kichi Lenin tuy 1938 zhyldan nemis tilinde Frojndshaft Dostyk 1966 zhyldan ozbek tilinde eki audany gazet shygady Resp zhurnaldar Akikat buryngy Қazakstan kommunisi 1921 zhyldan Zdravoohranenie Kazahstana 1923 zhyldan Қazakstan әjelderi 1925 zhyldan Narodnoe hozyajstvo Kazahstana 1926 zhyldan Zhuldyz buryngy Әdebiet zhәne iskusstvo 1928 zhyldan Mysl buryngy Partijnaya zhizn Kazahstana 1930 zhyldan Prostor 1932 zhyldan Қazakstannyn auyl sharuashylygy Selskoe hozyajstvo Kazahstana 1936 zhyldan Ara Shmel 1956 zhyldan Parasat buryngy Mәdeniet zhәne turmys Baldyrgan Avtomobilnyj transport Kazahstana Kooperator Kazahstana 1958 zhyldan Zerde buryngy Bilim zhәne enbek 1960 zhyldan Zhalyn 1969 zhyldan t b 1921 zhyldan Қazak telegraf agenttigi ҚazTAG zhumys istejdi Resp radio habary 1931 zh berile bastady 1974 zh radio habarlarynyn orta tәuliktik kolemi 5 resp 19 oblysy bagdarlama bojynsha 70 sag bolyp 200 audany zhәne 8 kalalyk radio redakciya zhumys istegen bolsa kazir 60 tan astam kogamdyk tanymdyk bagdarlama 20 ga zhuyk muz ojyn sauyk bagdarlamasy bar 2003 k Қazak radiosy 1958 zh tungysh telehabar berilse 1972 zh 15 televiziya studiyasy zhәne 40 tan astam retranslyator zhumys istedi k Қazakstan telearnasy Resp radio men televiziya kazak orys korej ujgyr nemis Әzirbajzhan tүrik tatar tilderinde habar beredi Baspa isi Қazan tonkerisine dejingi kezende tүrki tildes halyktardyn ishinde tatar tilindegi kitaptardan kejin kazak tilindegi kitaptar sany men kolemi zhagynan ekinshi oryn algan Bul kitaptar negizinen Қazan Tashkent Peterburg Ufa Troick Astrahan baspahanalarynan shykkan Қazak tilindegi en algashky basylym 1831 zh Қazak halkyna habarlama degen atpen Қazan un ti baspahanasynan zharyk korgen 1861 zh N I Ilminskijdin kurastyruymen orys kazak dala mektepterine arnalgan Қyrgyzdar үshin ozdiginen oryssha sauat ashu okulygy shykty 1862 zh Er Targyn eposy zhurtshylyktyn kolyna tidi Ol tort ret kajta basylyp taralymy 33 800 danaga zhetti 1908 zhylga dejin Edil men Zhajyk bojynda 2 mln 201 myn 105 dana 509 basylym onyn 461 i kitap zhariyalangan Folklorlyk sipattagy 25 basylym zharyk korgen Olardyn ishinde Қyz Zhibek Ajman Sholpan Sal sal Alpamys Shah Murat Қasym Zhomart Shәkir Shәkirat kissalary men Қula mergen Sәtbek batyr Mәlik Azhda Nauryz zhyrlary bar Suyryp salma akyndyk oner ishinde Birzhan men Saranyn ajtysy halykka ken taragan Ol togyz ret kajta basylyp taralymy 57800 danaga zhetken Қazak auyz әdebietinin үlgileri de zheke kitap bolyp shykkan Қazak makaldary Zhumbaktar men makaldar kurast G Zhәnibekov Zhumbak Shopan ata kurast Z Әbdikadyrov Togyz kumalak t b Sonymen birge arab parsy Әzirbajzhan ozbek folklorlarynyn shygarmalary kazak tiline audarylgan Ғashyktar kitaby audany A Sabasov Darbuga turaly anyz Өlenmen zhazylgan mahabbat haty tүrik tilinen Қaһarman Zulkarnaj Sejfilmәlik Bahdam audarylgan Orys әdebietinen A S Pushkinnin Altyn balyk turaly anyzy audany A Sabasov Kapitan kyzy audany Moldaniyaz Bekimov I A Krylovtyn Mysaldary audany Spandiyar Kobeev shykty Eluge zhuyk kalamgerdin zhana shygarmalary zharyk kordi Bulardyn ishinde M Seralin S Donentaev Қ Shopanov B Өtemisov M Қaltaev M Қashymov bar T Zhomartbaevtyn Қyz korelik S Kobeevtin Қalyn mal romandaryn Қ Tүgisovtin Nadandyk kurbany atty dramasyn atauga bolady Zhalpy 1917 zhylga dejin kazak tilinde 1000 nan asa kitap zharyk kordi 1920 zh karashada Meml kitap baspasy kuryldy Eger 1920 zh respublikada zhalpy taralymy 13 myn dana nebary 6 ak kitap shygarylgan bolsa 1930 zh 2 mln 671 myn dana 420 kitap 1940 zh 5 mln 775 myn dana 762 kitap 1971 zh taralymy 25 mln danadan asatyn 2096 kitap pen kitapsha zharyk kordi 1940 zh Қazakstanda nebary tort baspa Қazak baspasy 1964 zhyldan Қazakstan baspasy Қazak partiya baspasy Қazpartizdat Korkem әdebiet baspasy zhәne zhastar baspasy boldy 1963 zh Қazak KSR Min Kenesi zhanynan Baspa isteri zhonindegi meml k t kuryldy Ol 1978 zh Қazak KSR Meml baspa poligrafiya zhәne kitap saudasy isteri zhonindegi meml k t bolyp kajta kuryldy 1989 zh bul k t ҚR Baspasoz zhәne bukaralyk akparat min dep ataldy 1995 zh onyn negizinde ҚR Baspasoz zhәne bukaralyk akparat zhonindegi ulttyk agenttik kuryldy Ol 1997 zh taratylyp onyn ornyna ҚR Akparat zhәne kogamdyk kelisim min omirge keldi Bul min ҚR Prezidentinin 1999 zh 22 kantardagy Zharlygymen ҚR Mәdeniet akparat zhәne kogamdyk kelisim min bolyp ozgerdi 2003 zh 13 kyrkүjekte ҚR nyn Akparat min bolyp kajta kuryldy Қazir meml tapsyryspen zhumys istejtin 38 baspa bar 2003 1978 zh kurylgan Respublika kitap murazhajynda erte zamannan bүginge dejingi 60 mynnan astam әr aluan kitaptar albomdar kone kolzhazbalar saktalgan Қazakstanda Internet kabeldi teledidar serpindi damyp keledi Қazirgi zamangy akparattyk tehnologiyalar akparat narygynda keninen koldanys tabuda Ұlttyk TD men radiostansalar ulttyk garyshtyk zhүje arkyly taratyluda 2002 zhyly CaspioNet operatory Eutelsat garyshtyk arnasy kuryldy Respublikanyn barlyk aumagynda kabeldik zhәne garyshtyk arnalar arkyly BBC CNN Deutsche Welle arnalarynyn bagdarlamalary Azattyk radiosy Polshanyn Polonia arnasy resejlik zhәne baska da teleradio arnalar korsetiledi Қazakstan Respublikasy Syrtky ister miinstrliginde әlemnin 20 elinen 80 nen astam sheteldik BAҚ tardyn okilderi tirkelgen Olardyn katarynda BBC Associated Press Interfaks France Press Reuters ITAR TASS siyakty dүniezhүzine tanymal asa iri akparattar agenttikteri bar Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz