Эдуард Уади Саид (1 қараша 1935 — 25 қыркүйек 2003, ағылш. Edward Wadie Said, араб.: إدوارد وديع سعيد) — америкалық әдебиет және музыка сыншысы, мәдениеттанушы, пианист және . Тегі араб елдерінен тарайды. Әлемге әйгілі «Ориентализм» шығармасының авторы. Бұл кітапта Батыс мемлекеттерінің Гығыс туралы қалыптасқан таным принциптерін және батыс ғылымынын колониалдық саясатты ақтағаны және қолдағаны үшін сынайды.
Эдвард Саид | |
Edward Said | |
Туған кездегі есімі | Edward Wadie Said |
---|---|
Туған күні | |
Туған жері | |
Қайтыс болған күні | 25 қыркүйек 2003 (67 жас) |
Қайтыс болған жері | Нью-Йорк, АҚШ |
Колумбия университетінің профессоры. Америка Лингвистика Академииясының президенті ретінде қызмет етті. Америка ғылым және өнер Академиясына мүше, Америкалық Философия қоғамына мүше. Ғалымның ориенталистік көзқарастарының негізін тереңінен білу үшін де оның өміріне назар аударған жөн. Өйткені ол Батыс әлемінің Шығысқа деген ұстанымын, ғұмырының жартысынан көбін Америкада өткізуі арқылы «Шығыс адамы» ретінде басынан өткерді. Эдуард Саид 1935 жылы Иерусалимде христиан отбасында дүниеге келген. Бастауыш және орта білімін Мысырда ағылшын тілінде білім беретін отарлаушылардың мектебінде алды. Кейін Принстон мен Гарвард университеттерінде жоғары білімге ие болды. Университетте білім алып жүргенде жазғы демалысын Ливанға қоныс аударған отбасының жанында өткізіп, онда әдебиет, музыка мен философияны үйренетін.
Ориентализм
Э.Саид '«Ориентализм»' деп аталатын зерттеуінде Ориентализм ұғымының пайда болуын Еуропаның Орта және Таяу Шығыста ғасырлар бойы үстемдік етуімен байланыстырады.Аталған еңбек алғаш рет 1978 жылы жарық көрген. Содан бері түпнұсқа ағылшын тілінде бірнеше рет баспа бетін көріп, әлемнің 36 тіліне аударылған. Автор ориентализмді Батыстың Шығысты тануының күрделі, көпсатылы жүйесі деп қарауды ұсынады. Ориентализмді ол өз кезегінде жалпыға белгілі классикалық мәтіндерді зерттеу мен талдауға арналған академиялық жолдан басқа категория деп санайды. Саидтің айтуынша, «Ориентализм – Батыста империялық отарлау экспансиясының тәжірибесінде қалыптастырылған шығыс адамы жайлы белгілі бір көзқарас». Э. Саид өз еңбегінде осы жағдайдың қалай туындап, қай жолмен қалыптасқанын өткен және жаңа тарихқа көз сала отырып, жан-жақты талдайды.
Кәсіби әдебиеттанушы ретінде Саид үш бөлімнен тұратын кітабының алғашқы екі бөлімінде («Ориентализмнің аумағы» және «Ориенталистік құрылымдар мен қайта құрылымдар») жаңа заманғы Батыстың Шығыс туралы үстірттеу түсініктерін түрлі тарихи және әдеби мәтіндер арқылы терең сараптап берген. Ал «Ориентализм бүгін» атты үшінші бөлімінде ол «Шығыс туралы жаңсақ пікір қалыптастыру әрекетінің» қазіргі ғылыми ортада жалғасып жатуы мүмкін екеніне нұсқайды. Дәл осы бөлімнің, әсіресе автордың ұлыбританиялық-америкалық шығыстанушы Бернард Льюистің тұжырымдарына қатысты пайымдарының Батыстағы академиялық ортада сынға ұшырағанын атап өту ләзім. Кейбір замандас зерттеушілер Саид өз тұжырымын дәлелдеу үшін Льюистің мәтіндерін үзіп-жұлып, өзіне тиімді түрде ғана пайдаланды деп ойлайды.
Ориентализм– эстетикалық, ғылыми, экономикалық, әлеуметтанулық, тарихи және филологиялық мәтіндердің дәнекерлігімен түсіндіруге» тырысқан гео-экономикалық көзқарастардың жиынтығы. 2019 жылы «Жаңа гуманитарлық білім. 100 жаңа оқулық» мемлекеттік бағдарлама аясында Ұлттық аударма бюросынан тұңғыш рет қазақ тіліне аударды. Кітап қатты мұқабамен 10 000 тиражбен басылды . Мемлекеттік бағдарлама аясында Қазақстанның жоғары білім беру мекемелерінің кітапханаларына таратылды. Кітапты қазақ тіліне аударған Колумбия университетінің магистрі, шығыстанушы Тимур Муктаров аударды.
Дереккөздер
- Эдуард Саид және ориентализм
- Ориентализм деген не?
- Ориентализм 100kitap.kz
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Eduard Uadi Said 1 karasha 1935 25 kyrkүjek 2003 agylsh Edward Wadie Said arab إدوارد وديع سعيد amerikalyk әdebiet zhәne muzyka synshysy mәdeniettanushy pianist zhәne Tegi arab elderinen tarajdy Әlemge әjgili Orientalizm shygarmasynyn avtory Bul kitapta Batys memleketterinin Gygys turaly kalyptaskan tanym principterin zhәne batys gylymynyn kolonialdyk sayasatty aktagany zhәne koldagany үshin synajdy Edvard SaidEdward SaidTugan kezdegi esimiEdward Wadie SaidTugan kүni1 karasha 1935 1935 11 01 Tugan zheriIerusalim PalestinaҚajtys bolgan kүni25 kyrkүjek 2003 2003 09 25 67 zhas Қajtys bolgan zheriNyu Jork AҚSh Kolumbiya universitetinin professory Amerika Lingvistika Akademiiyasynyn prezidenti retinde kyzmet etti Amerika gylym zhәne oner Akademiyasyna mүshe Amerikalyk Filosofiya kogamyna mүshe Ғalymnyn orientalistik kozkarastarynyn negizin tereninen bilu үshin de onyn omirine nazar audargan zhon Өjtkeni ol Batys әleminin Shygyska degen ustanymyn gumyrynyn zhartysynan kobin Amerikada otkizui arkyly Shygys adamy retinde basynan otkerdi Eduard Said 1935 zhyly Ierusalimde hristian otbasynda dүniege kelgen Bastauysh zhәne orta bilimin Mysyrda agylshyn tilinde bilim beretin otarlaushylardyn mektebinde aldy Kejin Prinston men Garvard universitetterinde zhogary bilimge ie boldy Universitette bilim alyp zhүrgende zhazgy demalysyn Livanga konys audargan otbasynyn zhanynda otkizip onda әdebiet muzyka men filosofiyany үjrenetin OrientalizmE Said Orientalizm dep atalatyn zertteuinde Orientalizm ugymynyn pajda boluyn Europanyn Orta zhәne Tayau Shygysta gasyrlar bojy үstemdik etuimen bajlanystyrady Atalgan enbek algash ret 1978 zhyly zharyk korgen Sodan beri tүpnuska agylshyn tilinde birneshe ret baspa betin korip әlemnin 36 tiline audarylgan Avtor orientalizmdi Batystyn Shygysty tanuynyn kүrdeli kopsatyly zhүjesi dep karaudy usynady Orientalizmdi ol oz kezeginde zhalpyga belgili klassikalyk mәtinderdi zertteu men taldauga arnalgan akademiyalyk zholdan baska kategoriya dep sanajdy Saidtin ajtuynsha Orientalizm Batysta imperiyalyk otarlau ekspansiyasynyn tәzhiribesinde kalyptastyrylgan shygys adamy zhajly belgili bir kozkaras E Said oz enbeginde osy zhagdajdyn kalaj tuyndap kaj zholmen kalyptaskanyn otken zhәne zhana tarihka koz sala otyryp zhan zhakty taldajdy Kәsibi әdebiettanushy retinde Said үsh bolimnen turatyn kitabynyn algashky eki boliminde Orientalizmnin aumagy zhәne Orientalistik kurylymdar men kajta kurylymdar zhana zamangy Batystyn Shygys turaly үstirtteu tүsinikterin tүrli tarihi zhәne әdebi mәtinder arkyly teren saraptap bergen Al Orientalizm bүgin atty үshinshi boliminde ol Shygys turaly zhansak pikir kalyptastyru әreketinin kazirgi gylymi ortada zhalgasyp zhatuy mүmkin ekenine nuskajdy Dәl osy bolimnin әsirese avtordyn ulybritaniyalyk amerikalyk shygystanushy Bernard Lyuistin tuzhyrymdaryna katysty pajymdarynyn Batystagy akademiyalyk ortada synga ushyraganyn atap otu lәzim Kejbir zamandas zertteushiler Said oz tuzhyrymyn dәleldeu үshin Lyuistin mәtinderin үzip zhulyp ozine tiimdi tүrde gana pajdalandy dep ojlajdy Orientalizm estetikalyk gylymi ekonomikalyk әleumettanulyk tarihi zhәne filologiyalyk mәtinderdin dәnekerligimen tүsindiruge tyryskan geo ekonomikalyk kozkarastardyn zhiyntygy 2019 zhyly Zhana gumanitarlyk bilim 100 zhana okulyk memlekettik bagdarlama ayasynda Ұlttyk audarma byurosynan tungysh ret kazak tiline audardy Kitap katty mukabamen 10 000 tirazhben basyldy Memlekettik bagdarlama ayasynda Қazakstannyn zhogary bilim beru mekemelerinin kitaphanalaryna taratyldy Kitapty kazak tiline audargan Kolumbiya universitetinin magistri shygystanushy Timur Muktarov audardy DerekkozderEduard Said zhәne orientalizm Orientalizm degen ne Orientalizm 100kitap kz