ФЛЕКСУРА (лат. flexura — иін) — көлбеу немесе еңістеу орналасқан тау жыныстары қабаттарының тектоникалық қозғалыс салдарынан майысып, баспалдақ немесе иін тәрізді пішінге ие болуы. Флексура төмен, жоғары және оларды жалғастырушы (ортаңғы) қанаттан тұрады. Жоғары және төмен қанаттардағы тау жыныстары қабаттарының жатысы бірдей болады. Жалғастырушы қанат кейде біршама күрт жатып, қабаттың қалыңдығы едәуір азаяды. Көтерілген және төмендеген қанаттар арасындағы тік бағыт бойынша қашықтық Флексураның амплитудасы (құлашы) деп аталады. Ол бірнеше м-ден 1000 — 3000 м-ге дейін жетіп, Флексура жүздеген км-ге созылады. Флексуралар кентасты және мұнайлы-газды кен орындарында кеңінен таралып, платформа іргетасының блоктарын бір-біріне жапсыра орналасады және лықсу, кептелу, ысырылу сияқты деформациялармен байланысады. Мыс., Жезқазған мыс кен орнында 30-ға жуық Флексура бар.
ФЛЕКСУРА — әдетте бір қанатты қатпар ретінде қаралатын, бірқалыпты еңістене астасқан тау жынысы қабаттарының тектоникалық қозғалыстар әсерінен майысьш, баспалдақ немесе иін тәрізді болып қалыптасуы; қатпар қанатының көтеріңкі (жоғарғы) және түсіңкі (төменгі) өңірлеріндегі флексураны қалыптастырған астасу элементтері өзара ұқсас және көлбеу бағытта болады, бұл өңірлерді бір-бірімен жалғайтын жазықтық әдетте тік құлайды. Флексура қанатының көтеріңкі және түсіңкі бөліктерінің арасындагы тік бағытта өлшенген қашықтық флексура амплитудасы немесе флексура биіктігі деп аталады. Жекелеген флексуралардың бұл көрсеткіші бірнеше метрге, ал флексура сағалануының жалпылама ұзақтығы жүздеген километрге жетуі ықтимал. Флексура терминінің I шартты түрдегі синонимі: изоклиндік қатпар.
Сілтемелер
"Қазақ Энциклопедиясы" 9 том
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IX том
- Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Қ 17 Геология/Жалпы редакциясын басқарған — түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайышов — Алматы: "Мектеп" баспасы" ЖАҚ , 2003. — 248 бет. ӀSВN 5-7667-8188-1 ӀSВN 9965-16-512-2
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — геология бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
FLEKSURA lat flexura iin kolbeu nemese enisteu ornalaskan tau zhynystary kabattarynyn tektonikalyk kozgalys saldarynan majysyp baspaldak nemese iin tәrizdi pishinge ie boluy Fleksura tomen zhogary zhәne olardy zhalgastyrushy ortangy kanattan turady Zhogary zhәne tomen kanattardagy tau zhynystary kabattarynyn zhatysy birdej bolady Zhalgastyrushy kanat kejde birshama kүrt zhatyp kabattyn kalyndygy edәuir azayady Koterilgen zhәne tomendegen kanattar arasyndagy tik bagyt bojynsha kashyktyk Fleksuranyn amplitudasy kulashy dep atalady Ol birneshe m den 1000 3000 m ge dejin zhetip Fleksura zhүzdegen km ge sozylady Fleksuralar kentasty zhәne munajly gazdy ken oryndarynda keninen taralyp platforma irgetasynyn bloktaryn bir birine zhapsyra ornalasady zhәne lyksu keptelu ysyrylu siyakty deformaciyalarmen bajlanysady Mys Zhezkazgan mys ken ornynda 30 ga zhuyk Fleksura bar FLEKSURA әdette bir kanatty katpar retinde karalatyn birkalypty enistene astaskan tau zhynysy kabattarynyn tektonikalyk kozgalystar әserinen majyssh baspaldak nemese iin tәrizdi bolyp kalyptasuy katpar kanatynyn koterinki zhogargy zhәne tүsinki tomengi onirlerindegi fleksurany kalyptastyrgan astasu elementteri ozara uksas zhәne kolbeu bagytta bolady bul onirlerdi bir birimen zhalgajtyn zhazyktyk әdette tik kulajdy Fleksura kanatynyn koterinki zhәne tүsinki bolikterinin arasyndagy tik bagytta olshengen kashyktyk fleksura amplitudasy nemese fleksura biiktigi dep atalady Zhekelegen fleksuralardyn bul korsetkishi birneshe metrge al fleksura sagalanuynyn zhalpylama uzaktygy zhүzdegen kilometrge zhetui yktimal Fleksura termininin I shartty tүrdegi sinonimi izoklindik katpar Siltemeler Қazak Enciklopediyasy 9 tomDerekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 IX tom Қazak tili terminderinin salalyk gylymi tүsindirme sozdigi Қ 17 Geologiya Zhalpy redakciyasyn baskargan tүsindirme sozdikter toptamasyn shygaru zhonindegi gylymi baspa bagdarlamasynyn gylymi zhetekshisi pedagogika gylymdarynyn doktory professor Қazakstan Respublikasy Memlekettik syjlygynyn laureaty A Қ Қusajyshov Almaty Mektep baspasy ZhAҚ 2003 248 bet ӀSVN 5 7667 8188 1 ӀSVN 9965 16 512 2Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul geologiya bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz