Фалес теоремасы
Егер бұрыштың қабырғаларын қиятын параллель түзулер оның бір қабырғасында тең кесінділер қиса, онда олар екінші қабырғасында да тең қияды. Бұрыштың қабырғаларымен қиылысатын параллель түзулер бұрыштың қабырғаларында кесінділер қияды.
Трапеция
Екі қабырғасы ғана параллель болатын дөңес төртбұрыш трапеция деп аталады.
Трапецияның параллель қабырғалары табандары, ал параллель емес қабырғалар бүйір қабырғалары деп аталады.
Бүйр қабырғалары тең трапеция теңбүйірлі трапеция деп аталады. Егер трапецияның бір бұрышы 90°қа тең болса, онда ол тікбұрышты трапеция болады.
Трапецияның төбесінен табанына түсірілген перпендикуляр оның биіктігі деп аталады.
Қарсы жатқан төбелерін қосатын кесінді трапецияның диагоналі деп аталады.
Үшбұрыштың орта сызығы
Үшбұрыштың екі қабырғасының ортасын қосатын кесіндіні үшбұрыштың орта сызығы деп атайды.
Үшбұрыштың екі қабырғасының ортасын қосатын орта сызық үшінші қабырғаға параллель және оның жартысына тең болады.
Үшбұрыштың төбесін сол төбеге қарсы жатқан қабырғаның ортасымен қосатын кесінді медиана деп аталатыны белгілі.
Үшбұрыштың үш медианасы бір нүктеде қиылысады және ол нүкте әрбір медиананы оның табанынан бастап есептегенде бөлікке бөледі.
Трапецияның орта сызығы
Трапецияның бүйір қабырғаларының ортасын қосатын кесіндіні трапецияның орта сызығы дейміз.
Трапецияның орта сызығы табандарына параллель және табандарының қосындысының жартысына тең.
Үшбұрыштың биіктіктері
Кез келген үшбұрыштың биіктіктері бір нүктеде қиылысады.
Әрбір үшбұрышпен 4 нүкте байланысты:
1) үш медиана бір нүктеде қиылысады, ол нүкте ұшбұрыштың ауырлық центрі болады;
2) үш биссектриса бір нүктеде қиылысады, ол нүкте іштей сызылған шеңбердің центрі болады;
3) үш биіктік бір нүктеде қиылысады, ол нүкте үшбұрыштың ортоцентрі деп аталады;
4) үшбұрыштың қабырғаларына жүргізілген үш орта перпендикуляр бір нүктеде қиылысады, ол нүкте сырттай сызылған шеңбердің центрі болады.
Бұл нүктелер үшбұрыштың тамаша нүктелері деп аталады.
Ромб
Барлық қабырғалары тең параллелограмм ромб деп аталады.
Ромбының диогональдары өзара перпендикуляр және олар бұрыштардың биссектрисалары болып табылады.
Егер параллелограмның перпендикуляр болса, онда ол ромб болады.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Fales teoremasyEger buryshtyn kabyrgalaryn kiyatyn parallel tүzuler onyn bir kabyrgasynda ten kesindiler kisa onda olar ekinshi kabyrgasynda da ten kiyady Buryshtyn kabyrgalarymen kiylysatyn parallel tүzuler buryshtyn kabyrgalarynda kesindiler kiyady Trapeciya Eki kabyrgasy gana parallel bolatyn dones tortburysh trapeciya dep atalady Trapeciyanyn parallel kabyrgalary tabandary al parallel emes kabyrgalar bүjir kabyrgalary dep atalady Bүjr kabyrgalary ten trapeciya tenbүjirli trapeciya dep atalady Eger trapeciyanyn bir buryshy 90 ka ten bolsa onda ol tikburyshty trapeciya bolady Trapeciyanyn tobesinen tabanyna tүsirilgen perpendikulyar onyn biiktigi dep atalady Қarsy zhatkan tobelerin kosatyn kesindi trapeciyanyn diagonali dep atalady Үshburyshtyn orta syzygy Үshburyshtyn eki kabyrgasynyn ortasyn kosatyn kesindini үshburyshtyn orta syzygy dep atajdy Үshburyshtyn eki kabyrgasynyn ortasyn kosatyn orta syzyk үshinshi kabyrgaga parallel zhәne onyn zhartysyna ten bolady Үshburyshtyn tobesin sol tobege karsy zhatkan kabyrganyn ortasymen kosatyn kesindi mediana dep atalatyny belgili Үshburyshtyn үsh medianasy bir nүktede kiylysady zhәne ol nүkte әrbir medianany onyn tabanynan bastap eseptegende bolikke boledi Trapeciyanyn orta syzygy Trapeciyanyn bүjir kabyrgalarynyn ortasyn kosatyn kesindini trapeciyanyn orta syzygy dejmiz Trapeciyanyn orta syzygy tabandaryna parallel zhәne tabandarynyn kosyndysynyn zhartysyna ten Үshburyshtyn biiktikteri Kez kelgen үshburyshtyn biiktikteri bir nүktede kiylysady Әrbir үshburyshpen 4 nүkte bajlanysty 1 үsh mediana bir nүktede kiylysady ol nүkte ushburyshtyn auyrlyk centri bolady 2 үsh bissektrisa bir nүktede kiylysady ol nүkte ishtej syzylgan shenberdin centri bolady 3 үsh biiktik bir nүktede kiylysady ol nүkte үshburyshtyn ortocentri dep atalady 4 үshburyshtyn kabyrgalaryna zhүrgizilgen үsh orta perpendikulyar bir nүktede kiylysady ol nүkte syrttaj syzylgan shenberdin centri bolady Bul nүkteler үshburyshtyn tamasha nүkteleri dep atalady Romb Barlyk kabyrgalary ten parallelogramm romb dep atalady Rombynyn diogonaldary ozara perpendikulyar zhәne olar buryshtardyn bissektrisalary bolyp tabylady Eger parallelogramnyn perpendikulyar bolsa onda ol romb bolady