Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Cунниттер, кейде суннизм, "Әһл әс-Cунна уәл-Жамағат" (араб.: أهل السنة و الجماعة, сүннетке және жамағатқа ерушілер) — әлемдегі мұсылмандардың 87-90 пайызы ұстанатын ислам дінінің ең үлкен мазғабы болып табылады, Мұхаммед пайғамбар және оның сахабалары дәріптеледі және олар ұстанған діни дәстүрлер діни құлшылықта негіз етіледі. Мазғаб атауы Мұхаммед пайғамбардың іс-әрекетін басшылыққа алуды білдіретін "суннет" сөзінен шыққан. Сунниттер өкілін көбіне "сунниттер" деп, кейде "суннист", "сүнни(лер)", "сүннетшілер" деп атайды.
Сунниттер мен шииттер арасындағы айырмашылық Мұхаммедтің мұрагері туралы келіспеушіліктен туындады да, кейін кең көлемде саяси, теологиялық және қағидалық мәнге ие болды.
Сүннет — шариғат заңдарының қайнар көзі. Ол Мұхаммед пайғамбардың ﷺ іс-әрекеттері мен айтқан өсиет-тұжырымдарынан тұрады. Әһл әс-Суннаның негізгі сипаттары: алғашқы төрт халифаны мойындау (Әбу Бәкр, Омар, Осман ибн Аффан, Әли ибн Әбу Талиб), алты хадистер жиынтығын мойындау (Сахих әл-Бұхари, Сахих Муслим, Сунан Әбу Дәуд, Жамиғ әт-Тирмизи, әс-Сунан әс-Суғра, Сунан Ибн Маджаһ) және негізгі төрт сүнни мазһабтың (фиқһ мектебі) біріне тиіс болу (мәлики, ханафи, ханбали және шафиғи). Иран мен Иракты санамағанда Әһл әс-Суннаға өкілдері саны жағынан мұсылман елдерінің барлығында басым. Қазақтар да Сүннетті мойындаушылар қатарына, яғни Әһл әс-Суннаға жатады.
Анықтамасы
Сүннет (араб.: سنة) сөзі бүкіл мұсылман қауымын қамтитын өте ауқымды ұғым болып табылады. Бұл атаудың шығу тегіне байланысты ислами әдебиетте Мұхаммед пайғамбардың ﷺ «Менің артымнан ерген үмметім жетпіс үш тармаққа бөлініп кетеді. Біреуінен басқасы тозаққа кіреді» деген сөзі келген. Сол кезде қасында болған сахабалар тозақтан құтылатын қай топ деп сұрағанда Аллаһ елшісі ﷺ: «Ол топ менің артымнан ерген және менің артымнан ергендердің соңынан жүргендер» деген екен. Осы құтылған топты немесе жамағатты «Әһл әс-Cунна уәл-Жамағат» деп айтады.
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, I том
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Cunnitter kejde sunnizm Әһl әs Cunna uәl Zhamagat arab أهل السنة و الجماعة sүnnetke zhәne zhamagatka erushiler әlemdegi musylmandardyn 87 90 pajyzy ustanatyn islam dininin en үlken mazgaby bolyp tabylady Muhammed pajgambar zhәne onyn sahabalary dәripteledi zhәne olar ustangan dini dәstүrler dini kulshylykta negiz etiledi Mazgab atauy Muhammed pajgambardyn is әreketin basshylykka aludy bildiretin sunnet sozinen shykkan Sunnitter okilin kobine sunnitter dep kejde sunnist sүnni ler sүnnetshiler dep atajdy Sunnitter men shiitter arasyndagy ajyrmashylyk Muhammedtin murageri turaly kelispeushilikten tuyndady da kejin ken kolemde sayasi teologiyalyk zhәne kagidalyk mәnge ie boldy Sүnnet sharigat zandarynyn kajnar kozi Ol Muhammed pajgambardyn ﷺ is әreketteri men ajtkan osiet tuzhyrymdarynan turady Әһl әs Sunnanyn negizgi sipattary algashky tort halifany mojyndau Әbu Bәkr Omar Osman ibn Affan Әli ibn Әbu Talib alty hadister zhiyntygyn mojyndau Sahih әl Buhari Sahih Muslim Sunan Әbu Dәud Zhamig әt Tirmizi әs Sunan әs Sugra Sunan Ibn Madzhaһ zhәne negizgi tort sүnni mazһabtyn fikһ mektebi birine tiis bolu mәliki hanafi hanbali zhәne shafigi Iran men Irakty sanamaganda Әһl әs Sunnaga okilderi sany zhagynan musylman elderinin barlygynda basym Қazaktar da Sүnnetti mojyndaushylar kataryna yagni Әһl әs Sunnaga zhatady AnyktamasySүnnet arab سنة sozi bүkil musylman kauymyn kamtityn ote aukymdy ugym bolyp tabylady Bul ataudyn shygu tegine bajla nysty islami әdebiette Muhammed pajgambardyn ﷺ Menin artymnan ergen үmmetim zhetpis үsh tarmakka bolinip ketedi Bireuinen baskasy tozakka kiredi degen sozi kelgen Sol kezde kasynda bolgan sahabalar tozaktan kutylatyn kaj top dep suraganda Allaһ elshisi ﷺ Ol top menin artymnan ergen zhәne menin artymnan ergenderdin sonynan zhүrgender degen eken Osy kutylgan topty nemese zhamagatty Әһl әs Cunna uәl Zhamagat dep ajtady Derekkozder Қazakstan Ұlttyk enciklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 I tom