Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Самарқан салаубасы (лат. Helichrysum maracandicum) – астралылар тұқымдасына жататын Қазақстандық үш түрдің тау етегінен бастап, ортаңғы тау белдеуіне дейінгі Батыс Тянь-Шань жоталарына таралғандардың бірі. Құрғақ ұсақ, қиыршық тасты беткейлерде, далалы және бұталы бірлестіктерде, сондай-ақ аршалы сирек ормандарда кездеседі. Шөптесін көп жылдық. Ағаштанған шашақ басты тамырымен, тамырдан бірнеше гүлдейтін және ұрпақ бермейтін өркендер бастау алады. Жапырақтар мен сабақтарды шатасқан өрмекшінің торындай түк басқан. Осыдан бүкіл өсімдік күміс түстен тұрады. Ұрпақсыз түбіртектің жапырағы ұзын сағақты. Таспа қалақшалы бас жағы шеңберленген. Сабақтағы жапырағы таспа тәрізді отырыңқы. Түбінде үшбұрышты ойығымен. Сабақтары қатайған, биіктігі 75 см, күрделі қалқан тәрізді гүлшоғырымен безендірілген. Себеттері басқа түрлердікіне қарағанда ірілеу, диаметрі 1см, жапырақшалар орамдары ашық-сары түсті, көп санды, 5 қатарға орналасқан, бір-біріне қатпарлана қабаттасқан. Гүлдеп болған соң тостағанша тәрізді орам болып жазылады. Гүлдері түтікті, ұшында 5 тісшесі бар, ашық сары түсті, гүлдеу мерзімі маусым-тамыз, тамыз-қыркүйекте жеміс салады. Тұқымдары ұсақ, сопақ пішінді, көптеген жәй түтіктерден тұратын айдармен қамтылған. Гүл себеттерінің құрамында ащы иілік заттар, бояғыш заттар және эфир майы болады. Олар өт ауырғанда жақсы көмектесетін болғандықтан, ғылыми және халықтық медицинада бауыр ауруын емдеуде кеңінен пайдаланылады. Ал халық арасында сары бояу алу үшін және киімді қара күйеден қорғау зат ретінде қолданылады. Құрғақ гүл шоқтарын жасауда пайдалы. Ерекше сәндік өсімдік, құрғақ және кептірілген күйінде де түсін, сәндік сапасын сақтап қалады. Сондықтан да халық “бессмертник” – “мәңгілік” деп атайды.
| Самарқан салаубасы | ||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||
| Helichrysum maracandicum Popov. |
Дереккөздер
- А. А. Иващенко. Қазақстан өсімдіктер әлемі. Алматыкітап баспасы, 2012.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Samarkan salaubasy lat Helichrysum maracandicum astralylar tukymdasyna zhatatyn Қazakstandyk үsh tүrdin tau eteginen bastap ortangy tau beldeuine dejingi Batys Tyan Shan zhotalaryna taralgandardyn biri Қurgak usak kiyrshyk tasty betkejlerde dalaly zhәne butaly birlestikterde sondaj ak arshaly sirek ormandarda kezdesedi Shoptesin kop zhyldyk Agashtangan shashak basty tamyrymen tamyrdan birneshe gүldejtin zhәne urpak bermejtin orkender bastau alady Zhapyraktar men sabaktardy shataskan ormekshinin toryndaj tүk baskan Osydan bүkil osimdik kүmis tүsten turady Ұrpaksyz tүbirtektin zhapyragy uzyn sagakty Taspa kalakshaly bas zhagy shenberlengen Sabaktagy zhapyragy taspa tәrizdi otyrynky Tүbinde үshburyshty ojygymen Sabaktary katajgan biiktigi 75 sm kүrdeli kalkan tәrizdi gүlshogyrymen bezendirilgen Sebetteri baska tүrlerdikine karaganda irileu diametri 1sm zhapyrakshalar oramdary ashyk sary tүsti kop sandy 5 katarga ornalaskan bir birine katparlana kabattaskan Gүldep bolgan son tostagansha tәrizdi oram bolyp zhazylady Gүlderi tүtikti ushynda 5 tisshesi bar ashyk sary tүsti gүldeu merzimi mausym tamyz tamyz kyrkүjekte zhemis salady Tukymdary usak sopak pishindi koptegen zhәj tүtikterden turatyn ajdarmen kamtylgan Gүl sebetterinin kuramynda ashy iilik zattar boyagysh zattar zhәne efir majy bolady Olar ot auyrganda zhaksy komektesetin bolgandyktan gylymi zhәne halyktyk medicinada bauyr auruyn emdeude keninen pajdalanylady Al halyk arasynda sary boyau alu үshin zhәne kiimdi kara kүjeden korgau zat retinde koldanylady Қurgak gүl shoktaryn zhasauda pajdaly Erekshe sәndik osimdik kurgak zhәne keptirilgen kүjinde de tүsin sәndik sapasyn saktap kalady Sondyktan da halyk bessmertnik mәngilik dep atajdy Samarkan salaubasyDүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Қos zharnaktylar unranked AsteridsSaby Tukymdasy AsteraceaeKishi tukymdasy Tajpasy Kishi tajpasy Tegi HelichrysumTүri H maracandicumHelichrysum maracandicum Popov DerekkozderA A Ivashenko Қazakstan osimdikter әlemi Almatykitap baspasy 2012