Салют

Салют — Жер төңірегіндегі орбитада ұшуға арналған кеңестік орбиталық стансалар (ОС) сериясының атауы; оларды жасау, ұшыру бағдарламасы. “Салют” ғарышкерлердің басқаруымен және автоматты түрде ұша алады. Толық жабдықталған “ғарыштің” орбитадағы массасы 18,9 т; ғыл. аппараттардың массасы 2,5 т; ұзындығы 13,6 — 16 м, диам. 4,15 м, көлемі 82,5 м3, бос көлемі 47 м³; күн батареясы ашылғандағы көлденең қимасы 16,5 м; экипаж мүшелерінің саны 6 адамға дейін болады. Сонымен қатар мұнда стансаны басқару, энергиямен қоректендіру,радиобайланыс, термореттеуіш, ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізуге арналған аппараттар орналасқан. Ауысу бөлігінің диам. 2 м, түйістіру агрегаттарымен бірге ұзындығы 3 м, тұмшаланған ішкі көлемі 7 м³ тан артық. Мұндағы арнайы жүктесік (люк) пен диам. 0,8 м болатын тұмшаланған қақпақ арқылы экипаж мүшелерінің ғылыми-техника жұмыстарын жүргізу үшін ашық ғарыш кеңістігіне шығуы, орбиталық стансалар (ОС) мен тасымалдаушы кеме арасындағы қатынастар іске асырылады. Тұмшаланбаған агрегаттық бөлік стансаның артқы жағына орналасқан. Оның диаметрі 4,15 м, ұзындығы 3,5 м. Мұнда жеке отын қоры бар реттеуші қозғалтқыш, станса қозғалысын бағдарлаушы және тұрақтандырушы жүйе аспаптары, т.б. орналасқан. Аралық камераның ұзындығы 1,6 м, ені 2 м. Ол жұмыс бөлігінің түбіне тұмшаланған жүктесік арқылы жалғасқан. Оның екінші жағына жүк тасымалдау кемелерімен түйістіру агрегаты бекітілген. Аралық камераға ғыл. аппараттардың да орнатылуы мүмкін. “Салют” физ., хим., биол., астрофиз., геофиз., медиц., т.б. көптеген маңызды зерттеулер жүргізуге арналған. “Салют” — дүние жүзіндегі ең тұңғыш орбиталық ст. болып табылады. 1978 — 83 ж. аралығында ЖЖС орбитаға 7 “Салют” станция шығарды

Пайдаланылған cілтемелер

1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Әскери іс. Алматы: «Мектеп» ААҚ, 2001 жыл
2. Қазақ Энциклопедиясы, 7 том