Сай-Өтес эксперименті (ресми емес атауы Маңғышлақ) – кеңес үкіметінің өндірістік мақсаттағы термоядролық жарылыстары (мақсаты шөлейт, құрғақ жерлерде су қорын жинауға арналған үлкен ойық жасау болатын) болып табылады.
Эксперимент 1969-1970 жылдары жүргізілген және бірнеше болған. Құжаттар бойынша, экспериментті атқару Орташа машинажасау министрлігіне жүктеліп, Сай-Өтес ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 100-115 шақырым жерден (қазіргі Маңғыстау облысы) эксперимент өткізуге орын бөлінген
Осы жобаның аясында үш сынақ өткізілген. Екі жарылыстың нәтижесінде эксперимент ішінара орындалып, жер беті аздап шұңқырайған. Бірақ эксперимент табысты болмады. Себебі жерастындағы тау жыныстары жарылған кезде бірақ үгітіліп кетпей, жиналған су кесек тастардың арасынан тоқтамай ағып кете берді.
Сынақ саны | Мерзімі мен сынақ уақыты | Сынақ өткізілген мекендер координаталары | Шұңқыр тереңдігі | Қуаттылық күші | Түсініктемелер |
---|---|---|---|---|---|
№ 313 Сынақ Маңғышлақ-1 | 6 желтоқсан 1969 жыл 10:00 | Скважина № 2Т 43°52′38″ с. е. 54°47′52″ ш. б. / 43.87722° с. е. 54.79778° ш. б. (G) (O) (Я) | 410 м | 30 кт | кен орнындағы апатты ликвидациялауға В. С. Лебедев пен В. А. Разуваевпен қолданылған заряд. |
№ 329 Сынақ Маңғышлақ-2 | 12 желтоқсан 1970 жыл 10:00 | Скважина № 6Т 43°52′38″ с. е. 54°47′52″ ш. б. / 43.87722° с. е. 54.79778° ш. б. (G) (O) (Я) | 740 м | 80 кт | Шұңқыр пайда болған жоқ. |
№ 331 Сынақ Маңғышлақ-3 | 23 желтоқсан 1970 жыл 10:00 | Скважина № 1Т 44°01′23″ с. е. 54°55′51″ ш. б. / 44.02306° с. е. 54.93083° ш. б. (G) (O) (Я) | 500 м | 75 кт |
Дереккөздер
- П. Л. Подвиг, О. А. Бухарин, Б. В. Железов және т.б. Стратегическое ядерное вооружение России 478. М, ИздАТ, isbn = 5-86656-079-8 (1998).
- И. А. Ахтамзян, Ядерный фактор в Центральной Азии, Южный фланг СНГ. Центральная Азия — Каспий — Кавказ: возможности и вызовы для России = The Cis Southern flank. Central Asia — Caspian — Caucasus: hrospects and challenges for Russia, М., Логос, 2003, isbn 5-94010-232-8, 201 бет
- А. В. Яблоков Миф о безопасности и эффективности мирных подземных ядерных взрывов 49-50, 147, 157. М, 2003.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Saj Өtes eksperimenti resmi emes atauy Mangyshlak kenes үkimetinin ondiristik maksattagy termoyadrolyk zharylystary maksaty sholejt kurgak zherlerde su koryn zhinauga arnalgan үlken ojyk zhasau bolatyn bolyp tabylady Eksperiment 1969 1970 zhyldary zhүrgizilgen zhәne birneshe bolgan Қuzhattar bojynsha eksperimentti atkaru Ortasha mashinazhasau ministrligine zhүktelip Saj Өtes auylynan ontүstik shygyska karaj 100 115 shakyrym zherden kazirgi Mangystau oblysy eksperiment otkizuge oryn bolingen Osy zhobanyn ayasynda үsh synak otkizilgen Eki zharylystyn nәtizhesinde eksperiment ishinara oryndalyp zher beti azdap shunkyrajgan Birak eksperiment tabysty bolmady Sebebi zherastyndagy tau zhynystary zharylgan kezde birak үgitilip ketpej zhinalgan su kesek tastardyn arasynan toktamaj agyp kete berdi Synak sany Merzimi men synak uakyty Synak otkizilgen mekender koordinatalary Shunkyr terendigi Қuattylyk kүshi Tүsiniktemeler 313 Synak Mangyshlak 1 6 zheltoksan 1969 zhyl 10 00 Skvazhina 2T 43 52 38 s e 54 47 52 sh b 43 87722 s e 54 79778 sh b 43 87722 54 79778 G O Ya 410 m 30 kt ken ornyndagy apatty likvidaciyalauga V S Lebedev pen V A Razuvaevpen koldanylgan zaryad 329 Synak Mangyshlak 2 12 zheltoksan 1970 zhyl 10 00 Skvazhina 6T 43 52 38 s e 54 47 52 sh b 43 87722 s e 54 79778 sh b 43 87722 54 79778 G O Ya 740 m 80 kt Shunkyr pajda bolgan zhok 331 Synak Mangyshlak 3 23 zheltoksan 1970 zhyl 10 00 Skvazhina 1T 44 01 23 s e 54 55 51 sh b 44 02306 s e 54 93083 sh b 44 02306 54 93083 G O Ya 500 m 75 ktDerekkozderP L Podvig O A Buharin B V Zhelezov zhәne t b Strategicheskoe yadernoe vooruzhenie Rossii 478 M IzdAT isbn 5 86656 079 8 1998 I A Ahtamzyan Yadernyj faktor v Centralnoj Azii Yuzhnyj flang SNG Centralnaya Aziya Kaspij Kavkaz vozmozhnosti i vyzovy dlya Rossii The Cis Southern flank Central Asia Caspian Caucasus hrospects and challenges for Russia M Logos 2003 isbn 5 94010 232 8 201 bet A V Yablokov Mif o bezopasnosti i effektivnosti mirnyh podzemnyh yadernyh vzryvov 49 50 147 157 M 2003