Реабилитация

Реабилитация - ақтау, ақталу, орынсыз тағылған айыптан ақтап шығару. Бұл көбінесе негізсіз тағылған айып-кінәні сот арқылы немесе әкімшілік жолмен жоққа шығару, абырой-атақпен хұқықты кайта калпына келтіру жолымен жүзеге асырылды.

Р. әр елдің тарихында кездесіп отыратын окиға. Бұл процесс біздің елімізде КОКП-нің 20, 22 ж әне 27-съездерінің, сондай-ақ Бүкілодақтық 19 партия конференциясының шешімдерінен кейін кең түрде жүзеге асырылды. КОКП-нің 20-съезінде И.В.Сталиннің жеке басына табыну қатал айыпталып, репрессиялық саясатқа толық тыйым салынды, лениндік норма қайта қалпына келтірілді, социалистік заңлылықтықатаң сақтау талап етілді. Осыған байланысты 1954-1964 жылдар арасында бұрын репрессияға ұшырап, жазықсыз жазаланғандардың көпшілігі ақталып, азаттық алды қайтыс болғандары кейін ақталды. Бірақ бұл процесс 1960-1984 ж. арасында аздап тоқтап қалды. Елімізде болып өткен репрессиялар жөніңде айтпауға тырысты, айтқан күннің өзінде ол жөнінде жұқалап қана сөз бөлды. Ал елімізде демократия мен жариялылыктың, плюрализмнің дамуына кең жол ашты, партия халықты қайта құруға, бетбұрыс жасауға, жаңаша ойлауға, құқықтық мемлекетті нығайтуға шақырды. Оның үстіне КОКПОК-нің 1989 ж. «30-40-шы және 50-ші жылдардын бас кезінде орын алған жазалау шараларынын құрбаңдарына қатысты әділеттілікті қалпына келтіру жөніндегі қосымша шаралар туралы» қаулысына сай жазықсыз жазаланғандардың бәрінің толық ақталуына олардың бейнесінің мәңгі есте қалдыруына тиісті жағдай жасалды.

Ақталған қарағандылықтар

Осыған байланысты әр жылдары орынсыз жауапқа тартылып, жазықсыз жазаға ұшыраған қарағандылықтар Ж.Ақбаев, Ә.Бөкейханов, Ә.Ермеков, Н.Нұрмақов, А.Асылбеков, М.Ғатаулин, Н.Нұрсейітов, М.Ордабаев, Ж.Баймолдин, А.Нарешев, Ж.Өмірбеков, 3.Әбділдин, Б.Жақсылықов, А.Рүстемов, Б.Ысқақов, М.Теміров, Р.Нарешев, т. б. реабилитация алды, яғни толық ақталды.

Дереккөздер

1. Қарағанды. Қарағанды облысы: Энциклопедия. - Алматы: Атамұра, 2006. ІSBN 9965-34-515-5