Қоздырғышы- Onehocera volvulus. Аналығының көлемі (33,5-50,0)х (0,27-0,4) мм, аталығының көлемі –(19-42,0)х (0,13-0,21) мм, микрофилярийлер –(0,285-0,368)х 0,09 мм. Ақырғы иесі-адам, ағзаны зақымдайтын толық жетілген гельминттер және де микрофиллярийлары туады. Ену қақпалары терінің беткі қабаттары, көз арқылы перифериялық лимфа түйіндер. Аралық иелері-шіркей тұқымдас-Simulium, шіркейлер науқасты тістеген кезде өздерінің асқазандарына сорып, 6-12 күн жатып инвазивті түріне айналды. Шіркей адамға тері арқылы жұқтырып, шіркей жұмыртқалары теріден еніп, лимфа жүйесі арқылы миграция жасайды. Одан кейін тері асты клетчаткасына және апоневрозды бұлшық етке өтіп, сол арада толық жетіліп өседі. Үлкен гельминттердің өмір сүру уақыты 20 жыл, микрофилярийлар 1-3 жыл.
Эпидемиологиясы.
Онхоцеркоз-антропонозды трансмиссивті биогельминтоз. Инфекция көзі болып онхоцеркозбен инвазирленген адам. Жұғу жолы шіркей шаққан кезде. Жұмыртқалары кислород көп жерде және өзендерде жақсы өніп өседі. Мекен ететін жерлері жер шарының жақсы тропикалық жерлері. Онхоцеркоз дамып келе жатқан мемлекеттердің медициналық және әлеуметтік экономикалық проблемаларының бірі болып табылады, өйткені науқастарды соқырлыққа апарып соқтырады. Айтулары бойынша 20 млн адам Африкада онхоцеркозбен ауырады екен, 1-2% осы инвазияның салдарынан соқыр болып қалған. Дүние жүзінде 200-500 мың адам онхоцеркоз салдарынан көздері көруден қалған.
Патогенез және патологоанатомиялық көрінісі.
Онхоцеркоздың патогенезінде адам ағзасында паразиттелген. Инвазиялық жұмыртқалары, гельминттердің үлкен түрлерімен микрофилярлар маңызды роль атқарады. Практикалық түрде ағзадағы болатын инвазирленген жұмыртқалардың үлкен түріне ауысатындығы толық зерттелмеген. Жетілмеген гельминттердің маңайында созылмалы гранулематозды қабыну ошағы дамиды және инфильтрат түзіледі, инфильтратта эозинофильді лейкоциттер, макрофагтар, сонымен қатар домалақ фибробласттар болады. Теріні микрофиялалар паразиттегенде әртүрлі патологиялық процесстер мен депигменттизацияға әкеледі, тері жбындыларымен лимфаденопатияға, созылмалы лимфатикалық стаздың дамуы да болады. Микрофилярлар қасаң қабықпен шырыштарына енген жағдайда склерозивті кератит, иридоциклит, көру нервісінің атрофиясын тудырады. Көру бұзылысының негізгі себебі-тамыр қабатының және көру нервісінің зақымданулары.
Клиникалық көрінісі.
Бірінші клиникалық симптомдар зақымданған соң бірнеше айдан кейін дамиды. Терінің зақымдануы микрофилярдың зақымдауымен болады. Қарапайым және ерте симптом болып тері қышуы дамиды. Қышу үнемі немесе кезектесіп жүреді. Орналасатын яғни көбінесе қышитын аймақтар сан және сирақ, бұл қышулар кешке немесе түнде үдейді. Кей кездерде болмауы да мүмкін, кей кездерде полиморфты эритематозды папулезді бөртпелер, бұл кезде қатты қышу болады (“филяриозды қышыма”). Тері зақымданғанда түсі лимон қабығына, піл терісіне, кесіртке терісіне ұқсайды. Біраз уақыттан соң терінің депигментациясы болады, әсіресе сирақтың алдыңғы бетінде. Онхоцеркоздың ұзақ уақытында атрофия дамиды, тері кәрілік теріге ұқсап тұрады, жұқарып, құрғап қатпарланады. Өте жиі болатын онхоцеркоздың симптомы дәнекер тіннің реактивті өсуі болады, бұл өлген және тірі гельминттердің маңайында болды. Онхоцеркомалар көбінесе топтасып, кейде бірден орналасады. Онхоцеркалар көру мүшесінің барлық құрылымын бұзады: коньюктивалар, қасаң қабық, қасаң қабықтың шырышты қабатын және цилиарлы денені, ұсақ тамырларды, сетчатканы, артқы сегменттің көру нервісін.
Диагностикасы:
РСК, РПГА, РФА тері астына аллергиялық сынама жүргіземіз.
Дереккөздер
- http://www.medikk.ru/onhocerkoz.htm Мұрағатталған 4 қазанның 2012 жылы.
- http://www.epidemiolog.ru/prof/3183.html
- http://medkarta.com/?cat=article&id=20522 Мұрағатталған 8 қазанның 2013 жылы.
- http://www.epidemiolog.ru/prof/3183.html
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қozdyrgyshy Onehocera volvulus Analygynyn kolemi 33 5 50 0 h 0 27 0 4 mm atalygynyn kolemi 19 42 0 h 0 13 0 21 mm mikrofilyarijler 0 285 0 368 h 0 09 mm Akyrgy iesi adam agzany zakymdajtyn tolyk zhetilgen gelmintter zhәne de mikrofillyarijlary tuady Enu kakpalary terinin betki kabattary koz arkyly periferiyalyk limfa tүjinder Aralyk ieleri shirkej tukymdas Simulium shirkejler naukasty tistegen kezde ozderinin askazandaryna soryp 6 12 kүn zhatyp invazivti tүrine ajnaldy Shirkej adamga teri arkyly zhuktyryp shirkej zhumyrtkalary teriden enip limfa zhүjesi arkyly migraciya zhasajdy Odan kejin teri asty kletchatkasyna zhәne aponevrozdy bulshyk etke otip sol arada tolyk zhetilip osedi Үlken gelmintterdin omir sүru uakyty 20 zhyl mikrofilyarijlar 1 3 zhyl Epidemiologiyasy Onhocerkoz antroponozdy transmissivti biogelmintoz Infekciya kozi bolyp onhocerkozben invazirlengen adam Zhugu zholy shirkej shakkan kezde Zhumyrtkalary kislorod kop zherde zhәne ozenderde zhaksy onip osedi Meken etetin zherleri zher sharynyn zhaksy tropikalyk zherleri Onhocerkoz damyp kele zhatkan memleketterdin medicinalyk zhәne әleumettik ekonomikalyk problemalarynyn biri bolyp tabylady ojtkeni naukastardy sokyrlykka aparyp soktyrady Ajtulary bojynsha 20 mln adam Afrikada onhocerkozben auyrady eken 1 2 osy invaziyanyn saldarynan sokyr bolyp kalgan Dүnie zhүzinde 200 500 myn adam onhocerkoz saldarynan kozderi koruden kalgan Patogenez zhәne patologoanatomiyalyk korinisi Onhocerkozdyn patogenezinde adam agzasynda parazittelgen Invaziyalyk zhumyrtkalary gelmintterdin үlken tүrlerimen mikrofilyarlar manyzdy rol atkarady Praktikalyk tүrde agzadagy bolatyn invazirlengen zhumyrtkalardyn үlken tүrine auysatyndygy tolyk zerttelmegen Zhetilmegen gelmintterdin manajynda sozylmaly granulematozdy kabynu oshagy damidy zhәne infiltrat tүziledi infiltratta eozinofildi lejkocitter makrofagtar sonymen katar domalak fibroblasttar bolady Terini mikrofiyalalar parazittegende әrtүrli patologiyalyk processter men depigmenttizaciyaga әkeledi teri zhbyndylarymen limfadenopatiyaga sozylmaly limfatikalyk stazdyn damuy da bolady Mikrofilyarlar kasan kabykpen shyryshtaryna engen zhagdajda sklerozivti keratit iridociklit koru nervisinin atrofiyasyn tudyrady Koru buzylysynyn negizgi sebebi tamyr kabatynyn zhәne koru nervisinin zakymdanulary Klinikalyk korinisi Birinshi klinikalyk simptomdar zakymdangan son birneshe ajdan kejin damidy Terinin zakymdanuy mikrofilyardyn zakymdauymen bolady Қarapajym zhәne erte simptom bolyp teri kyshuy damidy Қyshu үnemi nemese kezektesip zhүredi Ornalasatyn yagni kobinese kyshityn ajmaktar san zhәne sirak bul kyshular keshke nemese tүnde үdejdi Kej kezderde bolmauy da mүmkin kej kezderde polimorfty eritematozdy papulezdi bortpeler bul kezde katty kyshu bolady filyariozdy kyshyma Teri zakymdanganda tүsi limon kabygyna pil terisine kesirtke terisine uksajdy Biraz uakyttan son terinin depigmentaciyasy bolady әsirese siraktyn aldyngy betinde Onhocerkozdyn uzak uakytynda atrofiya damidy teri kәrilik terige uksap turady zhukaryp kurgap katparlanady Өte zhii bolatyn onhocerkozdyn simptomy dәneker tinnin reaktivti osui bolady bul olgen zhәne tiri gelmintterdin manajynda boldy Onhocerkomalar kobinese toptasyp kejde birden ornalasady Onhocerkalar koru mүshesinin barlyk kurylymyn buzady konyuktivalar kasan kabyk kasan kabyktyn shyryshty kabatyn zhәne ciliarly deneni usak tamyrlardy setchatkany artky segmenttin koru nervisin Diagnostikasy RSK RPGA RFA teri astyna allergiyalyk synama zhүrgizemiz Derekkozderhttp www medikk ru onhocerkoz htm Muragattalgan 4 kazannyn 2012 zhyly http www epidemiolog ru prof 3183 html http medkarta com cat article amp id 20522 Muragattalgan 8 kazannyn 2013 zhyly http www epidemiolog ru prof 3183 html