Нитроқосылыстар — молекуласындағы сутек атомы нитротопқа (-NО2) алмасқан көмірсутектердің туындылары. Нитроқосылыстарды азот қышқылындағы HО-NО2 гидроксил тобының орнын алкил немесе арил басқан қосылыстар деп қарастыруға да болады.
Нитроглицерин мен нитроцеллюлозаның құрамында да — NО2 тобы болғанымен, оларда азот атомы көміртекпен тікелей байланыспай, оттек атомы арқылы жалғасқан. Бұндай қосылыстар нитроқосылыстарға емес, азот қышқылының қүрделі эфирлеріне жатады.
Нитротоптың санына байланысты нитроқосылыстар — мононитро-, динитро- және полинитроқосылыстар болып бөлінеді. Нитротоп байланысқан көміртек атомына байланысты нитроқосылыстар біріншілік (а), екіншілік (ә), үшіншілік (б) және ароматты (в) болып бөлінеді:
Халықаралық номенклатура бойынша нитроқосылыстарды көмірсутектердің атына қосымша нитро- деген сөз қосу арқылы атайды. Өндірісте нитроқосылыстарды көмірсутектерді нитрлеп алады.
Дереккөздер
- Химия: Жалпы білім беретін мектептің жаратылыстану-математика бағытындағы 11-сыныбына арналған оқулық / Ә. Темірболатова, Н. Нұрахметов, Р. Жұмаділова, С. Әлімжанова. – Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. – 352 бет. ISBN 9965-36-092-8
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Nitrokosylystar molekulasyndagy sutek atomy nitrotopka NO2 almaskan komirsutekterdin tuyndylary Nitrokosylystardy azot kyshkylyndagy HO NO2 gidroksil tobynyn ornyn alkil nemese aril baskan kosylystar dep karastyruga da bolady Nitroglicerin men nitrocellyulozanyn kuramynda da NO2 toby bolganymen olarda azot atomy komirtekpen tikelej bajlanyspaj ottek atomy arkyly zhalgaskan Bundaj kosylystar nitrokosylystarga emes azot kyshkylynyn kүrdeli efirlerine zhatady Nitrotoptyn sanyna bajlanysty nitrokosylystar mononitro dinitro zhәne polinitrokosylystar bolyp bolinedi Nitrotop bajlanyskan komirtek atomyna bajlanysty nitrokosylystar birinshilik a ekinshilik ә үshinshilik b zhәne aromatty v bolyp bolinedi Halykaralyk nomenklatura bojynsha nitrokosylystardy komirsutekterdin atyna kosymsha nitro degen soz kosu arkyly atajdy Өndiriste nitrokosylystardy komirsutekterdi nitrlep alady DerekkozderHimiya Zhalpy bilim beretin mekteptin zharatylystanu matematika bagytyndagy 11 synybyna arnalgan okulyk Ә Temirbolatova N Nurahmetov R Zhumadilova S Әlimzhanova Almaty Mektep baspasy 2007 352 bet ISBN 9965 36 092 8Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet