Модульдік арифметика

Модульдік Арифметика– бүтін санды өзара жай модульдер (негіздер), т1, т2, ..., тn жиынтығы арқылы өрнектеп есептеу әдісінің бір түрі. Бүтін сандарды “модульдік түрде” А=(а1, а2, ..., аn), аіA(mod mі), і=1,2,..., n, AM= жазуды компьютерлік өрнектеудің жаңа түрі ретінде қарастыруға болады. Модульдік арифметиканың (позициялық емес есептеу жүйесінің) бірнеше ерекшеліктері бар: (қосу, азайту, көбейту) әрбір модуль бойынша разрядтары бір-бірінен тәуелсіз параллель түрде орындалады; модульдік емес операциялар (санның таңбасы мен модуль диапазонынан шығуын анықтау, бөлу амалы, т.б.) арнайы жасалған алгоритмдер арқылы орындалады. 20 ғасырдың 50-жылдарында модульдік арифметикаға байланысты зерттеу жұмыстары жақсы нәтижелер беріп, есептеу техникасында жаңа бағыттың негізі салынды. Ақпаратты өңдеу әдістерінің жалпылауы әр түрлі бағытта жүргізілді: модульдік емес операциялар, мен ядросы, т.б. (Акушский И.Я.), бас идеалдар сақинасы элементтерінің арифметикасы (Әмірбаев В.М.), полиномдар сақинасы (Бияшев Р.Г.), комплекс сандар мен кватерниондар облысы (Пак И.Т., Тұрмұхамбетов Р.), ақпаратты номография әдістері бойынша сақтау және өңдеу жолдары (Қазанғапов Ә.Н.). Әдебиеттер: Акушский И.Я., Амербаев В.М., Пак И.Т., Основы машинной арифметики комплексных чисел, А.-А., 1970; Казангапов А. и др., Волоконная оптика в измерительной и вычислительной технике, А.-А., 1989.

Ә. Қазанғапов

Пайдаланған Әдебиет