Көшкін – таудың құлама беткейімен төмен қарай орасан жылдамдықпен сырғитын қар немесе мұз массасы. Қар көшкіні қалың қар жаууының, қардың қарқынды еруінің, жаңбыр жауудың, тереңдік қылаудың борпылдақ түзілімі бар қар қабатының қайта кристалдануының әсерінен беткейдегі қар беріктігі бұзылғанда пайда болады. Жылжу сипаты бойынша оны жылжыма, науалық және секірмелі көшкіндер деп бөледі. Құрғақ қардан көшкін жүрген кезде, оның алдыңғы жағында жан-жаққа тарап үлгеретін ауа толқыны пайда болады. Қар көшкіндері өзінің бұрынғы тапталған жолы бойынша жүреді, көл. 2 млн. м3-ге дейін, ал күшінің соққысы 60 – 100 т/м3-ге дейін барады. Көшкін жиі болатын тауларда (Іле, Жетісу Алатаулары, т.б.) көшкіннен қорғау жүйелері (қардан қорғайтын қалқандар, қауіпті беткейлерді артиллериямен атқылау және т.б.) құрылады, орманды кесуге тыйым салынады. Көшкін қауіпті беткейлерге ағаш отырғызылады. Мұз көшкіндері, тік аспалы мұздықтардың опырылып, төмен қарай жылжуынан пайда болады.
Дереккөздер
- Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі. Су шарушылығы. – Алматы, «Мектеп» баспасы, 2002 жыл.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Koshkin taudyn kulama betkejimen tomen karaj orasan zhyldamdykpen syrgityn kar nemese muz massasy Қar koshkini kalyn kar zhauuynyn kardyn karkyndy eruinin zhanbyr zhauudyn terendik kylaudyn borpyldak tүzilimi bar kar kabatynyn kajta kristaldanuynyn әserinen betkejdegi kar beriktigi buzylganda pajda bolady Zhylzhu sipaty bojynsha ony zhylzhyma naualyk zhәne sekirmeli koshkinder dep boledi Қurgak kardan koshkin zhүrgen kezde onyn aldyngy zhagynda zhan zhakka tarap үlgeretin aua tolkyny pajda bolady Қar koshkinderi ozinin buryngy taptalgan zholy bojynsha zhүredi kol 2 mln m3 ge dejin al kүshinin sokkysy 60 100 t m3 ge dejin barady Koshkin zhii bolatyn taularda Ile Zhetisu Alataulary t b koshkinnen korgau zhүjeleri kardan korgajtyn kalkandar kauipti betkejlerdi artilleriyamen atkylau zhәne t b kurylady ormandy kesuge tyjym salynady Koshkin kauipti betkejlerge agash otyrgyzylady Muz koshkinderi tik aspaly muzdyktardyn opyrylyp tomen karaj zhylzhuynan pajda bolady DerekkozderҚazak tili terminderinin salalyk gylymi tүsindirme sozdigi Su sharushylygy Almaty Mektep baspasy 2002 zhyl