Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Кеңестік Социалистік Республикалар Одағының Жоғарғы Кеңесі (КСРО Жоғарғы Кеңесі) – Кеңестік Социалистік Республикалар Одағында (КСРО) және одақ құрамына кірген Социалистік Республикалардың Жоғарғы заң шығарушы органы (1936 – 88);
| Жоғарғы Кеңес (Парламент) | |
|---|---|
 | |
 | |
| Қазақстан Республикасының Жоғарғы Кеңес ғимараты | |
| Жалпы мағлұмат | |
| Жоғарғы заң шығарушы орган | |
| Құрылған уақыты | 1938 жыл |
| Таратылған уақыты | 1996 жыл |
| Орнына келген мекеме | Қазақстан Республикасының Парламенті |
КСРО
КСРО Жоғарғы Кеңесі - КСРО-дағы мемлекеттік биліктің ең жоғары әрі бірден бір заң шығарушы органы болып саналды. Алайда, ол іс жүзінде (КОКП) басшылығы қабылдаған шешімдерді құқықтық тұрғыдан қайталап, заңды құжатқа айналдырып отырды.
КСРО Жоғарғы Кеңесі депутаттары жалпыға бірдей тең және негізінде, жолымен төрт жыл мерзімге сайланды. Одақтық заңдар, мемлекеттік, шаруашылық және әлеуметтік-мәдени құрылыстың аса маңызды мәселелері бойынша шешімдер осы Жоғарғы Кеңес қабылдаған ресми құжаттар түрінде күшіне енді.
бойынша Жоғарғы Кеңестің құзырына, сондай-ақ, КСРО құрамына жаңа республикалар қабылдау, одақтас республикалар арасындағы шекараларға жасалған өзгертулерді бекіту және одақтас республикалардың құрамындағы жаңа мен автономиялық облыстардың құрылымдарын бекіту жатқызылды.
КСРО Жоғарғы Кеңесі тең құқылы екі палатадан – мен құралды. Одақ Кеңесі КСРО-ның барлық тұрғындарының жалпы мүдделерін, Ұлттар Кеңесі КСРО халықтарының ұлттық ерекшеліктеріне байланысты мүдделерін білдірді.
бойынша, 300 мың адамнан 1 депутат, әр одақтас республикадан 32, автономиялық республикадан 11, автономиялық облыстан 5, ұлттық округтен 1 депутаттан сайланды. 23 жасқа толған, сайлау құқығын жоғалтпаған КСРО-ның әрбір азаматы Жоғарғы Кеңеске депутат болып сайлана алды.
Екі палата тең құқықты болды: олар тең дәрежеде заң шығарушылық бастама құқығына ие болды; палаталардың сессиялары бір мезгілде басталып, бір мезгілде аяқталды. Палаталар арасында алауыздықтар туған жағдайда мәселені палаталардың өздері теңбе-теңдік негізде құратын келісім комиссиясы қарады. Ал комиссия келісімді шешімге келе алмағанда немесе оның шешімі палаталардың бірін қанағаттандырмаған жағдайда мәселе палаталарда екінші рет қаралатын болды, олар да келісімді шешім таппаған ретте Жоғарғы Кеңесті таратып, жаңа сайлау тағайындауға тиісті еді.
КСРО Жоғарғы Кеңесін КСРО заңдарын шығару жөнінде айрықша құқықты пайдаланды. Ол заң шығарушылық қызметті екі түрде: тікелей заңдар қабылдау жолымен және сессиялар аралығында шығарылған заңнамаға өзгертулер енгізген КСРО Жоғарғы Кеңесі Төралқасының жарлықтарын бекіту жолымен жүзеге асырды. Заңдарға палаталар бойынша бөлек-бөлек дауыс берілді. Әр палатада жай көпшілік дауыс берілген жағдайда заң қабылданды деп есептелді. Конституцияға өзгертулер енгізу үшін әр палатада басым көпшілік дауыс (кемінде 2/3 дауыс) берілуі талап етілді. Сондай-ақ Конституция бойынша мке КСРО Жоғарғы Кеңесінің Төралқасын сайлау, КСРО үкіметін – КСРО Министрлер Кеңесін құру, КСРО Жоғарғы сотын сайлау, КСРО Бас прокурорын тағайындау жүктелді. Олар ресми түрде Жоғарғы Кеңес алдында жауапты болды және оған есеп беріп тұрды.
КСРО Жоғарғы Кеңесі сессияларында депутаттар КСРО Жоғарғы Кеңесі Төралқасының сессиялар аралығында шығарылған жарлықтары туралы баяндамаларын, баяндамаларын, т.б. тыңдады. Сондай-ақ КСРО үкіметіне немесе оның жекелеген мүшелеріне палаталардың тұрақты комиссиялары арқылы депутаттардың сұрау салуы жолымен де бақылау жасалды.
КСРО Жоғарғы Кеңесі қажет деп тапқан жағдайда кез келген мәселе бойынша тергеу және тексеру комиссияларын тағайындай алатын еді. Жоғарғы Кеңес сессиялары жылына кемінде 2 рет шақырылды. Жоғарғы Кеңес Төралқасы өз қалауы немесе одақтас республикалардың бірінің талап етуі бойынша кезектен тыс (төтенше) сессия шақыра алды. Жаңа сайланған Жоғарғы Кеңестің 1-ші сессиясында депутаттардың қатарынан КСРО Жоғарғы Кеңесінің Төралқасы сайланды, ал әр палата – палатаның отырыстарын басқару үшін төрағалар және оның 4 орынбасарын сайлады, палаталардың бірлескен және бөлек мәжілістерінің тәртіптемелерін бекітті.
КСРО-дағы жоғары мемлекеттік билік органдарының міндеттерін жүзеге асыруда палаталардың көмекші органдары – КСРО Жоғарғы Кеңесінің тұрақты комиссиялары маңызды буын болды. Әр палата 10 тұрақты комиссия құрды. Олар:
- мандат комиссиясы,
- заң шығарушылық ұсыныстар комиссиясы,
- жоспар-бюджет комиссиясы,
- сыртқы істер жөніндегі комиссия, сондай-ақ бірқатар салалық комиссиялар – мемлекеттік басқару салалары немесе салалар топтары жөніндегі комиссиялар.
Одақтас және автономиялық республикаларда Жоғарғы Кеңес бір палаталы болды, олар тиісті республика конституциясында белгіленген өкілдік нормалары шегінде сайланды.
Дереккөздер
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Kenestik Socialistik Respublikalar Odagynyn Zhogargy Kenesi KSRO Zhogargy Kenesi Kenestik Socialistik Respublikalar Odagynda KSRO zhәne odak kuramyna kirgen Socialistik Respublikalardyn Zhogargy zan shygarushy organy 1936 88 Zhogargy Kenes Parlament Қazakstan Respublikasynyn Zhogargy Kenes gimaratyZhalpy maglumatZhogargy zan shygarushy organҚurylgan uakyty 1938 zhylTaratylgan uakyty 1996 zhylOrnyna kelgen mekeme Қazakstan Respublikasynyn ParlamentiKSROKSRO Zhogargy Kenesi KSRO dagy memlekettik biliktin en zhogary әri birden bir zan shygarushy organy bolyp sanaldy Alajda ol is zhүzinde KOKP basshylygy kabyldagan sheshimderdi kukyktyk turgydan kajtalap zandy kuzhatka ajnaldyryp otyrdy KSRO Zhogargy Kenesi deputattary zhalpyga birdej ten zhәne negizinde zholymen tort zhyl merzimge sajlandy Odaktyk zandar memlekettik sharuashylyk zhәne әleumettik mәdeni kurylystyn asa manyzdy mәseleleri bojynsha sheshimder osy Zhogargy Kenes kabyldagan resmi kuzhattar tүrinde kүshine endi bojynsha Zhogargy Kenestin kuzyryna sondaj ak KSRO kuramyna zhana respublikalar kabyldau odaktas respublikalar arasyndagy shekaralarga zhasalgan ozgertulerdi bekitu zhәne odaktas respublikalardyn kuramyndagy zhana men avtonomiyalyk oblystardyn kurylymdaryn bekitu zhatkyzyldy KSRO Zhogargy Kenesi ten kukyly eki palatadan men kuraldy Odak Kenesi KSRO nyn barlyk turgyndarynyn zhalpy mүddelerin Ұlttar Kenesi KSRO halyktarynyn ulttyk erekshelikterine bajlanysty mүddelerin bildirdi bojynsha 300 myn adamnan 1 deputat әr odaktas respublikadan 32 avtonomiyalyk respublikadan 11 avtonomiyalyk oblystan 5 ulttyk okrugten 1 deputattan sajlandy 23 zhaska tolgan sajlau kukygyn zhogaltpagan KSRO nyn әrbir azamaty Zhogargy Keneske deputat bolyp sajlana aldy Eki palata ten kukykty boldy olar ten dәrezhede zan shygarushylyk bastama kukygyna ie boldy palatalardyn sessiyalary bir mezgilde bastalyp bir mezgilde ayaktaldy Palatalar arasynda alauyzdyktar tugan zhagdajda mәseleni palatalardyn ozderi tenbe tendik negizde kuratyn kelisim komissiyasy karady Al komissiya kelisimdi sheshimge kele almaganda nemese onyn sheshimi palatalardyn birin kanagattandyrmagan zhagdajda mәsele palatalarda ekinshi ret karalatyn boldy olar da kelisimdi sheshim tappagan rette Zhogargy Kenesti taratyp zhana sajlau tagajyndauga tiisti edi KSRO Zhogargy Kenesin KSRO zandaryn shygaru zhoninde ajryksha kukykty pajdalandy Ol zan shygarushylyk kyzmetti eki tүrde tikelej zandar kabyldau zholymen zhәne sessiyalar aralygynda shygarylgan zannamaga ozgertuler engizgen KSRO Zhogargy Kenesi Toralkasynyn zharlyktaryn bekitu zholymen zhүzege asyrdy Zandarga palatalar bojynsha bolek bolek dauys berildi Әr palatada zhaj kopshilik dauys berilgen zhagdajda zan kabyldandy dep esepteldi Konstituciyaga ozgertuler engizu үshin әr palatada basym kopshilik dauys keminde 2 3 dauys berilui talap etildi Sondaj ak Konstituciya bojynsha mke KSRO Zhogargy Kenesinin Toralkasyn sajlau KSRO үkimetin KSRO Ministrler Kenesin kuru KSRO Zhogargy sotyn sajlau KSRO Bas prokuroryn tagajyndau zhүkteldi Olar resmi tүrde Zhogargy Kenes aldynda zhauapty boldy zhәne ogan esep berip turdy KSRO Zhogargy Kenesi sessiyalarynda deputattar KSRO Zhogargy Kenesi Toralkasynyn sessiyalar aralygynda shygarylgan zharlyktary turaly bayandamalaryn bayandamalaryn t b tyndady Sondaj ak KSRO үkimetine nemese onyn zhekelegen mүshelerine palatalardyn turakty komissiyalary arkyly deputattardyn surau saluy zholymen de bakylau zhasaldy KSRO Zhogargy Kenesi kazhet dep tapkan zhagdajda kez kelgen mәsele bojynsha tergeu zhәne tekseru komissiyalaryn tagajyndaj alatyn edi Zhogargy Kenes sessiyalary zhylyna keminde 2 ret shakyryldy Zhogargy Kenes Toralkasy oz kalauy nemese odaktas respublikalardyn birinin talap etui bojynsha kezekten tys totenshe sessiya shakyra aldy Zhana sajlangan Zhogargy Kenestin 1 shi sessiyasynda deputattardyn katarynan KSRO Zhogargy Kenesinin Toralkasy sajlandy al әr palata palatanyn otyrystaryn baskaru үshin toragalar zhәne onyn 4 orynbasaryn sajlady palatalardyn birlesken zhәne bolek mәzhilisterinin tәrtiptemelerin bekitti KSRO dagy zhogary memlekettik bilik organdarynyn mindetterin zhүzege asyruda palatalardyn komekshi organdary KSRO Zhogargy Kenesinin turakty komissiyalary manyzdy buyn boldy Әr palata 10 turakty komissiya kurdy Olar mandat komissiyasy zan shygarushylyk usynystar komissiyasy zhospar byudzhet komissiyasy syrtky ister zhonindegi komissiya sondaj ak birkatar salalyk komissiyalar memlekettik baskaru salalary nemese salalar toptary zhonindegi komissiyalar Odaktas zhәne avtonomiyalyk respublikalarda Zhogargy Kenes bir palataly boldy olar tiisti respublika konstituciyasynda belgilengen okildik normalary sheginde sajlandy Қazak SSR Zhogargy Kenesinin eltanbasyDerekkozderBul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet