Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Зеректік – адамның өзінің маңындағы нәрселер мен құбылыстарды танып білудегі сезімталдығын, ақыл-ойының ұшқырлығын, ойлау әрекеттерінің оралымдылығын білдіретін даралық қасиеті. Зеректі адамның түйсіну, қабылдау, сезіну, ойлау, талдау мен біріктіру, нақтылау мен , салыстыру мен пайымдау сияқты амал-тәсілдермен тығыз байланысты. Сондай-ақ, зеректік жеке адамның жоғары ерекшеліктеріне, темпераментіне, мінез-құлқы мен қабілеттілік деңгейіне де қатысты.
- Ұғымталдық, зейінділік пен пайымдылық зеректіктің мәнді, тұрақты белгі-сипаттары. «Дулат Абайдың ұғымтал зеректігіне шын сүйінді (Әуезов)». Адамның саналы әрекетіндегі З. қасиеті психикалық процестердегі түйсіну мен қабылдау, сезім, ойлау әрекеттері болып саналатын талдау мен біріктіру, нақтылау мен абстракциялау, салыстыру мен пайымдаусияқты амал-тәсілдермен өзара тығыз байланысты түрде дамып отыратын жан жүйесінің процестері. З. – адамның өзінің маңындағы нәрселер мен құбылыстарды танып білуіндегі сезімталдығын, ақыл-ойының ұшқырлығын, ойлау әрекеттерінің оралымдығын білдіретін даралық қасиеті.
З. жоғары жүйке қызметінің типтері мен олардың әсерлену ерекшеліктерін көрсететін темперамент типтеріне, мінез-құлқы мен қабілеттілік ерекшеліктеріне тәуелді болып отыратындығы психологияда ғылыми тұрғыдан шындығы айқындалған жайттар. З. қазақ халқының ғасырлар бойы даму тарихында сан алуан құбылыстар мен жеке адамдардың өмірінен айқын көрініс беріп отырған. Халқымызға атақ-даңқы мен ақыл-ойы танымал болып, Жиренше шешен мен Қарашаш, Тазша бала мен Алдаркөсе, Қожанасырдың ақыл-ойы мен зеректігі әрбір істің түйінін шешуде айқын көрініс беріп отыратын халық бұқарасына өнеге берелік істер. З.-тің көрінісі Ы.Алтынсариннің «Асан мен Үсен» атты әңгімесінен де айқын байқалады. Халқымыз ақыл-ой мен саналықтың қасиеті з-ті жоғары бағалап, ондай кейіпкерлерді үлгі-өнеге тұтқан. З.- (зейінділік, түсініктілік, ұққыштық, ұғымдылық, ұғымталдық) әсер етуші нәрселер мен құбылыстарды сезім мүшелері мен ақыл-ой арқылы тез қабылдап, олардың мән-мағынасын жете түсіну қабілеті.
Дереккөздер
- "Қазақ Энциклопедиясы",4 том 3 бөлім
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Zerektik adamnyn ozinin manyndagy nәrseler men kubylystardy tanyp biludegi sezimtaldygyn akyl ojynyn ushkyrlygyn ojlau әreketterinin oralymdylygyn bildiretin daralyk kasieti Zerekti adamnyn tүjsinu kabyldau sezinu ojlau taldau men biriktiru naktylau men salystyru men pajymdau siyakty amal tәsildermen tygyz bajlanysty Sondaj ak zerektik zheke adamnyn zhogary erekshelikterine temperamentine minez kulky men kabilettilik dengejine de katysty Ұgymtaldyk zejindilik pen pajymdylyk zerektiktin mәndi turakty belgi sipattary Dulat Abajdyn ugymtal zerektigine shyn sүjindi Әuezov Adamnyn sanaly әreketindegi Z kasieti psihikalyk procesterdegi tүjsinu men kabyldau sezim ojlau әreketteri bolyp sanalatyn taldau men biriktiru naktylau men abstrakciyalau salystyru men pajymdausiyakty amal tәsildermen ozara tygyz bajlanysty tүrde damyp otyratyn zhan zhүjesinin procesteri Z adamnyn ozinin manyndagy nәrseler men kubylystardy tanyp biluindegi sezimtaldygyn akyl ojynyn ushkyrlygyn ojlau әreketterinin oralymdygyn bildiretin daralyk kasieti dd Z zhogary zhүjke kyzmetinin tipteri men olardyn әserlenu erekshelikterin korsetetin temperament tipterine minez kulky men kabilettilik erekshelikterine tәueldi bolyp otyratyndygy psihologiyada gylymi turgydan shyndygy ajkyndalgan zhajttar Z kazak halkynyn gasyrlar bojy damu tarihynda san aluan kubylystar men zheke adamdardyn omirinen ajkyn korinis berip otyrgan Halkymyzga atak danky men akyl ojy tanymal bolyp Zhirenshe sheshen men Қarashash Tazsha bala men Aldarkose Қozhanasyrdyn akyl ojy men zerektigi әrbir istin tүjinin sheshude ajkyn korinis berip otyratyn halyk bukarasyna onege berelik ister Z tin korinisi Y Altynsarinnin Asan men Үsen atty әngimesinen de ajkyn bajkalady Halkymyz akyl oj men sanalyktyn kasieti z ti zhogary bagalap ondaj kejipkerlerdi үlgi onege tutkan Z zejindilik tүsiniktilik ukkyshtyk ugymdylyk ugymtaldyk әser etushi nәrseler men kubylystardy sezim mүsheleri men akyl oj arkyly tez kabyldap olardyn mәn magynasyn zhete tүsinu kabileti Derekkozder Қazak Enciklopediyasy 4 tom 3 bolimBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet