Жаңадария каналы

Жаңадария каналы – Қызылорда облысындағы суару-суландыру жүйесі. Сырдария өзенінің сол жағасында орналасқан.

Жаңадария каналы
Орналасуы
Ел	Қазақстан
Аймақ	Қызылорда облысы
Сипаттамасы
Ұзындығы	592,3 км
Су шығыны	50 м³/с
44°39′20″ с. е. 65°01′24″ ш. б. / 44.655685° с. е. 65.023272° ш. б. / 44.655685; 65.023272 ^(G) ^(O) ^(Я)^(T)
44°21′55″ с. е. 63°51′17″ ш. б. / 44.365275° с. е. 63.854593° ш. б. / 44.365275; 63.854593 ^(G) ^(O) ^(Я)Координаттар: 44°21′55″ с. е. 63°51′17″ ш. б. / 44.365275° с. е. 63.854593° ш. б. / 44.365275; 63.854593 ^(G) ^(O) ^(Я)^(T)
— бастауы, — сағасы

 Басқа мағыналар үшін Жаңадария деген бетті қараңыз.

Гидрологиялық сипаты

Ұзындығы – 592,3 км, оның 535,5 км табиғи арнамен жүргізілген. Каналда 19 гидротехникалық құрылыс салынған. Су жинау алабы Сырдария өзеніндегі Қызылорда су торабы арқылы пайдаланылады. Су шығыны каналдың басында 50 м³/с, Жаңадарияның табиғи арнасы секундына 200 м³ су өткізе алады. Бұдан 210 км шамасында басталады. Ұзындығы – 436,4 км, оның 407 км-нің су шығыны 60 м³/с. Су жинау алабы Жалағаш ауданындағы Жаңадария кеңшары жеріндегі арнаулы су құрылысы арқылы жүзеге асырылады. Жаңадария каналы 1958— 1968 жылдары іске қосылған. Сырдария, Жалағаш, Қармақшы, Қазалы аудандары шаруашылықтарының 40 мың га егістік және бау-бақшалық жерлерін суарып, 20 мың га табиғи шабындықтарын, 1,0 млн.га жайылымдарын суландырады. Жаңадария каналын бойлай орналасқан қырғауыл аулау шаруашылығы бар. Қатпарлы-жаңбырлы бұлттардан жауатын ақ жауын, будақ-жаңбырлы бұлттардан жауатын нөсер жаңадария болып бөлінеді.

Дереккөздер

1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі. Су шарушылығы. – Алматы, Мектеп, 2002.