Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Жарасқан Әбдірашев (7 наурыз 1948 жыл, Аманөткел ауылы, Арал ауданы, Қызылорда облысы - 10 ақпан 2001 жыл, Алматы) — қазақ ақыны, сыншы, аудармашы, сықақшы.
| Әбдіраштың Жарасқаны | |
| Жарасқан Әбдірашев | |
 | |
| Лақап аты | Үмбетов Жарасқан |
|---|---|
| Туған күні | |
| Туған жері | Аманөткел ауылы, Арал ауданы, Қызылорда облысы |
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері | |
| Азаматтығы | |
| Ұлты | Қазақ |
| Мансабы | ақын, сыншы, аудармашы, сықақшы |
| Жанры | поэзия, сын, аударма, сатира |
| Шығармалардың тілі | қазақ |
Өмірбаяны
1954-1960 жылдары Ақшатау бөлімшесіндегі бастауыш, Арал қаласындағы Т.Г. Шевченко атындағы орта мектепте оқыған. 1963 жылы «Жақсы қылыш» («Сольтрест») жұмысшылар кентіндегі орта мектептің тоғызыншы сыныбын тамамдап, Қазалы ауылшаруашылық техникумынің механика факультетіне оқуға түскен. 14-15 жасар кезінде Арал аудандық «Толқын», Қазалы аудандық «Ленин туы», Қызылорда облыстық «Ленин жолы» газеттерінде тырнақалды өлеңдері, мақала, əңгіме, аудармалары (М.Зощенконың «Қарасу» əңгімесі) жариялана бастады.
1965 жылы Қазақтың (қазіргі əл-Фараби атындағы) Мемлкеттік университетінің журналистика факультетіне оқуға түсіп, 1969 жылы бітірген. Осы оқу орнының аспирантурасында сырттай оқыған.
Еңбек жолы
- 1969 жылы "Лениншіл жас" газетінің әдебиет пен өнер бөлімі;
- 1969-1970 жылдары "Қазақ əдебиеті" газетінің сын бөлімін басқарған;
- 1970-1974 жылдары "Жалын" альманағының сын және поэзия бөлімін басқарған;
- 1974-1985 жылдары "Жұлдыз" журналының сын жəне библиография бөлімінің меңгерушісі;
- 1989-1992 жылдары Қазақстан Жазушылар одағы жанындағы Көркем аударма жəне əлемдік əдебиеттер байланысы бас редакциясы Төрағасының орынбасары;
- 1992-1997 жылдары "Тамаша" сатиралық телехабарының Бас редакторы;
- 1997 жылдан бастап шығармашылық демалысқа шыққан.
Шығармашылығы
- «Тұңғыш кітап» (1969).
- «Ақ қайран» (1970).
- «Найзағайлы жаз» (1971).
- «Саяхат» (1972).
- «Парасат пен парыз» (1973).
- «Дала, сенің ұлыңмын» (1975).
- «Соғыстан соң туғандар» (1977).
- «Перзент парызы» (1980).
- «Сана соқпағы» (1988).
- «Әзілің жарасса» (1989).
- «Сана соқпағы» — 3 томдық тағдамалы жырлар жинағы (1998).
- «Көңіл көкпары» (1998).
- «Шежірелі шаңырақ» (1998).
- XX ғасыр басындағы Алаш азаматтарының рухына бағыштаған тағзым жырлардан тұратын көркемдік құрылымы бөлек «Құлпытас» (2001) кітабын жазды. "Құлпытас" жинағы Жарасқан Әбдірашев көзі тірісінде өзі дайындап үлгерген соңғы кітабы. Алайда кітап ақын қайтыс болғаннан кейін 2 айдан кейін жарық көрген.
Аударма
Жарасқан Əбдірашев үнді ақыны Р.Тагордың (1969 жыл), француз ақыны П.Элюардың (1972 жыл) белорус ақыны Я.Купаланың (1982 жыл), палестиналық ақын М.Бсисудың (1981 жыл) таңдамалы өлеңдер жинағын, балалар ақындары К.Чуковскийдің «Дəрігер Айболит», А.Бартоның «Ойыншықтар», «Өсіп келем» сияқты туындыларын аударған. Сондай-ақ, А.С.Пушкиннің, А.Блоктың, Г.Гейненің таңдамалы өлең кітаптарын аударуға ат салысқан. Сонымен бірге Б.Окуджаваның, Е.Евтушенконың, Р.Рождественскийдің жəне басқалардың шығармаларын тəржімалаған.
Жарасқан Әбдірашевтің құрметіне
- Жарасқан Əбдірашевтің атында 2001 жылдан бері Алматы қаласында көше бар.
- Туған жері Арал қаласында бір көшенің, мектептің аты Жарасқан Әбдірашевтің атымен аталады.
- Алматы қалалық Ономастика жөніндегі комиссияның шешімі бойынша Ж.Əбдірашевтің қазақ əдебиетіне сіңірген зор еңбегі ескеріліп, оның соңғы жылдары тұрған үйіне ескерткіш тақта орнатылды.
Дереккөздер
- “ Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010 жыл.ISBN 9965-26-096-6
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Zharaskan Әbdirashev 7 nauryz 1948 zhyl Amanotkel auyly Aral audany Қyzylorda oblysy 10 akpan 2001 zhyl Almaty kazak akyny synshy audarmashy sykakshy Әbdirashtyn ZharaskanyZharaskan ӘbdirashevLakap atyҮmbetov ZharaskanTugan kүni7 nauryz 1948 1948 03 07 Tugan zheriAmanotkel auyly Aral audany Қyzylorda oblysyҚajtys bolgan kүni10 akpan 2001 2001 02 10 52 zhas Қajtys bolgan zheriAlmatyAzamattygyҚazakstanҰltyҚazakMansabyakyn synshy audarmashy sykakshyZhanrypoeziya syn audarma satiraShygarmalardyn tilikazakӨmirbayany1954 1960 zhyldary Akshatau bolimshesindegi bastauysh Aral kalasyndagy T G Shevchenko atyndagy orta mektepte okygan 1963 zhyly Zhaksy kylysh Soltrest zhumysshylar kentindegi orta mekteptin togyzynshy synybyn tamamdap Қazaly auylsharuashylyk tehnikumynin mehanika fakultetine okuga tүsken 14 15 zhasar kezinde Aral audandyk Tolkyn Қazaly audandyk Lenin tuy Қyzylorda oblystyk Lenin zholy gazetterinde tyrnakaldy olenderi makala engime audarmalary M Zoshenkonyn Қarasu engimesi zhariyalana bastady 1965 zhyly Қazaktyn kazirgi el Farabi atyndagy Memlkettik universitetinin zhurnalistika fakultetine okuga tүsip 1969 zhyly bitirgen Osy oku ornynyn aspiranturasynda syrttaj okygan Enbek zholy 1969 zhyly Leninshil zhas gazetinin әdebiet pen oner bolimi 1969 1970 zhyldary Қazak edebieti gazetinin syn bolimin baskargan 1970 1974 zhyldary Zhalyn almanagynyn syn zhәne poeziya bolimin baskargan 1974 1985 zhyldary Zhuldyz zhurnalynyn syn zhene bibliografiya boliminin mengerushisi 1989 1992 zhyldary Қazakstan Zhazushylar odagy zhanyndagy Korkem audarma zhene elemdik edebietter bajlanysy bas redakciyasy Toragasynyn orynbasary 1992 1997 zhyldary Tamasha satiralyk telehabarynyn Bas redaktory 1997 zhyldan bastap shygarmashylyk demalyska shykkan Shygarmashylygy Tungysh kitap 1969 Ak kajran 1970 Najzagajly zhaz 1971 Sayahat 1972 Parasat pen paryz 1973 Dala senin ulynmyn 1975 Sogystan son tugandar 1977 Perzent paryzy 1980 Sana sokpagy 1988 Әzilin zharassa 1989 Sana sokpagy 3 tomdyk tagdamaly zhyrlar zhinagy 1998 Konil kokpary 1998 Shezhireli shanyrak 1998 XX gasyr basyndagy Alash azamattarynyn ruhyna bagyshtagan tagzym zhyrlardan turatyn korkemdik kurylymy bolek Қulpytas 2001 kitabyn zhazdy Қulpytas zhinagy Zharaskan Әbdirashev kozi tirisinde ozi dajyndap үlgergen songy kitaby Alajda kitap akyn kajtys bolgannan kejin 2 ajdan kejin zharyk korgen Audarma Zharaskan Ebdirashev үndi akyny R Tagordyn 1969 zhyl francuz akyny P Elyuardyn 1972 zhyl belorus akyny Ya Kupalanyn 1982 zhyl palestinalyk akyn M Bsisudyn 1981 zhyl tandamaly olender zhinagyn balalar akyndary K Chukovskijdin Deriger Ajbolit A Bartonyn Ojynshyktar Өsip kelem siyakty tuyndylaryn audargan Sondaj ak A S Pushkinnin A Bloktyn G Gejnenin tandamaly olen kitaptaryn audaruga at salyskan Sonymen birge B Okudzhavanyn E Evtushenkonyn R Rozhdestvenskijdin zhene baskalardyn shygarmalaryn terzhimalagan Zharaskan Әbdirashevtin kurmetineZharaskan Ebdirashevtin atynda 2001 zhyldan beri Almaty kalasynda koshe bar Tugan zheri Aral kalasynda bir koshenin mekteptin aty Zharaskan Әbdirashevtin atymen atalady Almaty kalalyk Onomastika zhonindegi komissiyanyn sheshimi bojynsha Zh Ebdirashevtin kazak edebietine sinirgen zor enbegi eskerilip onyn songy zhyldary turgan үjine eskertkish takta ornatyldy Derekkozder Қazak әdebieti Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna Ltd ZhShS 2010 zhyl ISBN 9965 26 096 6 Bul makala kazak әdebieti turaly bastama makala Ony tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz