Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Жамбы ату - қазақ, халқында кең тараған мергендік сынның, ат үстіндегі ойындардың бір түрі. Атпен шауып келе жатып жігіттер екпінін бәсеңдетпестен құрулы бақан үстіндегі нысананы атып құлатуға тиісті болған. Ереже бойынша жігіттер сөреде өз сәйгүліктерінің жанында болады. Ойын қазақтың ата тегінен бері келе жатқан, болмаса аңшылық кәсібінен қалған, келе-келе көз ұшындай жерге жамбы тігіп, соны ататын, көңіл көтеретін, бүкіл жұрт болып қызықтайтын ұлттық ойынына айналған. Бұл ойын халықтың ұлт ерекшелігін көрсетеді. Қазақтар жамбыны ат үстінде тұрып, болмаса шауып келе жатып қана атқан. Төреші белгі берісімен олар аттарын тез ерттеп, шаба жөнеліп, жолындағы нысаналарды атып құлатуға тиісті. Төрешілердің ұйғарымы бойынша, нысаналар бірнешеу болады. Әрбір олимпиялық ойындардан кейін оның бағдарламаларына енген спорт түрлернің халықаралық бірлестіктері қайта қарап, түзетулер, өзгерістер енгізіп жүр. Қазір уақыт басқа. Қазақ халқының ұлттық спорт түрлерінің ережелерін де қайта қарап, заман талабына сай өзгертуге болады. Мысалы, Жамбы ату биатлонның ережесіне сай өзгертуге келеді. Тек шаңғының орнына ат керек. Сонда жаңа спорт түрі жазғы биатлон, "қазақ биатлоны" өмірге келер еді?...
Жас категориясы
Жарысқа 16 жастан жоғары ерлер адамдар мен әйелдер адамдар бірдей дәрежеде қатыса алады.
Жарыс өткізетін орын мен оның құрал-жабдығы
Жарыс орны жергілікті жағдайға байланысты таңдап алынады. Жамбы атудан ірі жарыстар ипподромдарда өткізіледі. Жарыс өткізілетін алаңның көлемі 50х200 метрден кем болмауы тиіс. Нысана мылтықпен немесе садақпен көзделеді. Мәреден сөреге дейінгі жолдың ұзындығы 150 метр, ені 5 метр. Нысананың мөлшері 50х60 см, жерден биіктігі 3-4 м. Нысананы жалаушалармен қойған белдеудің кез келген жеріне атуға болады. Ату сызығының нысанаға дейінгі аралығы 15-20 м болуы тиіс. Мәреден сөреге дейінгі уақыт есепке алынып отырады.
Жарыс өткізу шарттары мен тәртібі
Жарысқа қатысушылардың жанында болатын төрешінің шақыруымен қолында қаруы бар салт атты мәре басталатын жерге келіп, шабатын жағына қарап тұрады. Дайын болғанда команда беруші төрешінің «алға» деген әмірі бойынша спортшы онша қатты болмағанымен шоқырақтап шаба жөнеледі. Нысананы жалаушалармен белгілегеннен: ұзындығы 40-45 метрлік белдеудің кез келген жерінен тек жүрісті баяулатпай көздеуге болады.
Дереккөздер
- Қазақстан - спортшылар елі. Энциклопедиялық анықтамалық. - Алматы: "Сөздік-Словарь". ISBN 9965-822-57-3
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
| Бұл мақаланың сәйкес санаты қойылмаған. |
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Zhamby atu kazak halkynda ken taragan mergendik synnyn at үstindegi ojyndardyn bir tүri Atpen shauyp kele zhatyp zhigitter ekpinin bәsendetpesten kuruly bakan үstindegi nysanany atyp kulatuga tiisti bolgan Erezhe bojynsha zhigitter sorede oz sәjgүlikterinin zhanynda bolady Ojyn kazaktyn ata teginen beri kele zhatkan bolmasa anshylyk kәsibinen kalgan kele kele koz ushyndaj zherge zhamby tigip sony atatyn konil koteretin bүkil zhurt bolyp kyzyktajtyn ulttyk ojynyna ajnalgan Bul ojyn halyktyn ult ereksheligin korsetedi Қazaktar zhambyny at үstinde turyp bolmasa shauyp kele zhatyp kana atkan Toreshi belgi berisimen olar attaryn tez erttep shaba zhonelip zholyndagy nysanalardy atyp kulatuga tiisti Toreshilerdin ujgarymy bojynsha nysanalar birnesheu bolady Әrbir olimpiyalyk ojyndardan kejin onyn bagdarlamalaryna engen sport tүrlernin halykaralyk birlestikteri kajta karap tүzetuler ozgerister engizip zhүr Қazir uakyt baska Қazak halkynyn ulttyk sport tүrlerinin erezhelerin de kajta karap zaman talabyna saj ozgertuge bolady Mysaly Zhamby atu biatlonnyn erezhesine saj ozgertuge keledi Tek shangynyn ornyna at kerek Sonda zhana sport tүri zhazgy biatlon kazak biatlony omirge keler edi Zhas kategoriyasyZharyska 16 zhastan zhogary erler adamdar men әjelder adamdar birdej dәrezhede katysa alady Zharys otkizetin oryn men onyn kural zhabdygyZharys orny zhergilikti zhagdajga bajlanysty tandap alynady Zhamby atudan iri zharystar ippodromdarda otkiziledi Zharys otkiziletin alannyn kolemi 50h200 metrden kem bolmauy tiis Nysana myltykpen nemese sadakpen kozdeledi Mәreden sorege dejingi zholdyn uzyndygy 150 metr eni 5 metr Nysananyn molsheri 50h60 sm zherden biiktigi 3 4 m Nysanany zhalaushalarmen kojgan beldeudin kez kelgen zherine atuga bolady Atu syzygynyn nysanaga dejingi aralygy 15 20 m boluy tiis Mәreden sorege dejingi uakyt esepke alynyp otyrady Zharys otkizu sharttary men tәrtibiZharyska katysushylardyn zhanynda bolatyn toreshinin shakyruymen kolynda karuy bar salt atty mәre bastalatyn zherge kelip shabatyn zhagyna karap turady Dajyn bolganda komanda berushi toreshinin alga degen әmiri bojynsha sportshy onsha katty bolmaganymen shokyraktap shaba zhoneledi Nysanany zhalaushalarmen belgilegennen uzyndygy 40 45 metrlik beldeudin kez kelgen zherinen tek zhүristi bayaulatpaj kozdeuge bolady DerekkozderҚazakstan sportshylar eli Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Sozdik Slovar ISBN 9965 822 57 3Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn sәjkes sanaty kojylmagan Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet