Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ертіс орманы – мемлекеттік табиғи орман резерваты. Қазақстан Республикасы Орман және аңшылық шаруашылығы комитетiнiң және Шалдай ормандарын және жануарлар дүниесiн қорғау жөнiндегi мемлекеттiк орман мекемелерiнiң бiрiгуiнен құрылды, жалпы алаңы 277 961 га (Шалдай тармағы 143 247 га, Бесқарағай - 134 714 га). Аумағы "ерекше бағалы орман алқаптарын" қорғаудың бірегей дәрежесімен қамтамасыз етілген. Құрылу мақсаты - Абай және Павлодар облыстарындағы Ертіс өңірінің ерекше экологиялық, ғылыми, мәдени және рекреациялық құндылығы бар жалқарағай ормандарын сақтау және қалпына келтіру.
| Ертіс орманы резерваты | |
| ХТҚО санаты — VI (Табиғи ресурстарды тұрақты пайдалану аумағы) | |
| Жалпы мағлұмат | |
|---|---|
| Ауданы | 277 961 га |
| Құрылған уақыты | 22 қаңтар 2003 жыл |
| Сайты | ҚР АШМ Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитеті |
| Орналасуы | |
| 51°50′00″ с. е. 78°50′00″ ш. б. / 51.83333° с. е. 78.83333° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 51°50′00″ с. е. 78°50′00″ ш. б. / 51.83333° с. е. 78.83333° ш. б. (G) (O) (Я) | |
| Ел |  Қазақстан |
| Аймақ | Павлодар облысы |
| Аудандар | Аққулы ауданы, Шарбақты ауданы |
| Lua error Module:Wikidata/media ішіндегі 4 жолында: attempt to concatenate local 'value' (a nil value). | |
Географиялық орны
Павлодар облысының Шарбақты мен Аққулы аудандары жерінде, Құлынды жазығының оңтүстік-батыс бөлігінде орналасқан. Аумағының ұзындығы солтүстіктен оңтүстікке қарай 133 км, батыстан шығысқа қарай 130 км. Ауданы Шарбақты ауданында – 117 816 га; Аққулы ауданында – 160 145 га.
Флорасы
Қорық аумағындағы флорасы жоғарғы сатыдағы өсімдіктердің 6 тобы мен 4 туыс тармағына, 50 тұқымдас, 148 тұқымына жататын 215 түрін қамтиды. Түрлердің басым көпшілігі жабықтұқымдылар, олардың 208 түрі бар (түрлердің жалпы санының 96,7% құрайды). Жабықтұқымдылардың ішінде қосжарнақтылар басым, олардың 164 түрі бар (жалпы жабықтұқымдылардың 78,8%). Флораның жетекші тұқымдастары арктогеялық тұқымдастар болып табылады: астралылар тұқымдасы – 34 түр (жоғарғы сатыдағы өсімдіктер флорасының жалпы тізімінің 15,8%), астық тұқымдастар – 30 түр (13,9%), бұршақ тұқымдастар – 17 түр (7,9%) және раушангүлділер – 17 түр (7,9%). Флораның негізгі биоморфы көпжылдық шөптер болып табылады, олардың үлесіне 132 түр (61,4%) жатады. Қалған биоморфтардың түрлер саны әлдеқайда аз: бір жылдық шөптер – 21 түр (9,7%), екі жылдық шөптер – 18 түр (8,4%), бұталар – 15 түр (7%), ағаштар – 14 түр (6,5%). Қалған биоморфтардың (жартылай бұталар, жартылай бұталар, жатаған бұталар, лианалар) аздаған түрлер кездеседі және жиынтықта тек 14 түрді (6,5%) құрайды. Қорық аумағындағы орман қорының жалпы ауданы 277 961 га, оның ішінде 159 470 га орманды жермен жабылған. Негізгі орман құрайтын түрлер: қарағай – 140,7 мың га (орманды жердің 94,9%), көктерек – 4,7 мың га (3,2%), қайың – 1,1 мың га (0,7%).
Фаунасы
Резерват фаунасы әртүрлі, соңғы түгендеу бойынша қосмекенділер, бауырымен жорғалашылар, құстар және сүтқоректілер тобын жататын омыртқалы жануарлардың 63 түрі бар. Қосмекенділер тобынан құйрықсыз қосмекенділердің бір түрі – сүйіртұмсық бақа кездеседі. Құстар тобы (бүркіт, безгелдек, үкі, қаршыға, қырғи, құладын, қара кезқұйрық, ителгі, далалық күйкентай, құр, сұр кекілік, қоңыр үйрек және т.б.) 13 отрядты, 24 тұқымдас және 43 түрді қамтиды. Қазақстанның Қызыл кітабына енген түрлері: бүркіт, безгелдек, үкі, ителгі. Сүтқоректілер тобының (сілеусін, ақкіс, қасқыр, кәдімгі түлкі, күзен, кәдімгі борсық, сібір елігі, бұлан, аққоян, ор қоян, тиін, аққалақ, жарқанат, құлақты кірпі, қосаяқ, орман тышқаны, кәдімгі тышқан, үй тышқаны, қызылұрт сарышұнақ) 6 отряды, 10 тұқымдасы және 20 түрі мекен етеді. Бауырымен жорғалаушылар тобынан – секіргіш кесіртке және кәдімгі сарыбас жылан мен кәдімгі сұр жылан ғана кездеседі
Дереккөздер
- Сайт "Особо охраняемые природные территории Республики Казахстан" https://oopt.kz/
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Ertis ormany memlekettik tabigi orman rezervaty Қazakstan Respublikasy Orman zhәne anshylyk sharuashylygy komitetinin zhәne Shaldaj ormandaryn zhәne zhanuarlar dүniesin korgau zhonindegi memlekettik orman mekemelerinin biriguinen kuryldy zhalpy alany 277 961 ga Shaldaj tarmagy 143 247 ga Beskaragaj 134 714 ga Aumagy erekshe bagaly orman alkaptaryn korgaudyn biregej dәrezhesimen kamtamasyz etilgen Қurylu maksaty Abaj zhәne Pavlodar oblystaryndagy Ertis onirinin erekshe ekologiyalyk gylymi mәdeni zhәne rekreaciyalyk kundylygy bar zhalkaragaj ormandaryn saktau zhәne kalpyna keltiru Ertis ormany rezervatyHTҚO sanaty VI Tabigi resurstardy turakty pajdalanu aumagy Zhalpy maglumatAudany277 961 gaҚurylgan uakyty22 kantar 2003 zhylSajtyҚR AShM Orman sharuashylygy zhәne zhanuarlar dүniesi komitetiOrnalasuy51 50 00 s e 78 50 00 sh b 51 83333 s e 78 83333 sh b 51 83333 78 83333 G O Ya Koordinattar 51 50 00 s e 78 50 00 sh b 51 83333 s e 78 83333 sh b 51 83333 78 83333 G O Ya T El ҚazakstanAjmakPavlodar oblysyAudandarAkkuly audany Sharbakty audanyErtis ormany rezervatyErtis ormany rezervatyLua error Module Wikidata media ishindegi 4 zholynda attempt to concatenate local value a nil value Geografiyalyk ornyPavlodar oblysynyn Sharbakty men Akkuly audandary zherinde Қulyndy zhazygynyn ontүstik batys boliginde ornalaskan Aumagynyn uzyndygy soltүstikten ontүstikke karaj 133 km batystan shygyska karaj 130 km Audany Sharbakty audanynda 117 816 ga Akkuly audanynda 160 145 ga FlorasyҚoryk aumagyndagy florasy zhogargy satydagy osimdikterdin 6 toby men 4 tuys tarmagyna 50 tukymdas 148 tukymyna zhatatyn 215 tүrin kamtidy Tүrlerdin basym kopshiligi zhabyktukymdylar olardyn 208 tүri bar tүrlerdin zhalpy sanynyn 96 7 kurajdy Zhabyktukymdylardyn ishinde koszharnaktylar basym olardyn 164 tүri bar zhalpy zhabyktukymdylardyn 78 8 Floranyn zhetekshi tukymdastary arktogeyalyk tukymdastar bolyp tabylady astralylar tukymdasy 34 tүr zhogargy satydagy osimdikter florasynyn zhalpy tiziminin 15 8 astyk tukymdastar 30 tүr 13 9 burshak tukymdastar 17 tүr 7 9 zhәne raushangүldiler 17 tүr 7 9 Floranyn negizgi biomorfy kopzhyldyk shopter bolyp tabylady olardyn үlesine 132 tүr 61 4 zhatady Қalgan biomorftardyn tүrler sany әldekajda az bir zhyldyk shopter 21 tүr 9 7 eki zhyldyk shopter 18 tүr 8 4 butalar 15 tүr 7 agashtar 14 tүr 6 5 Қalgan biomorftardyn zhartylaj butalar zhartylaj butalar zhatagan butalar lianalar azdagan tүrler kezdesedi zhәne zhiyntykta tek 14 tүrdi 6 5 kurajdy Қoryk aumagyndagy orman korynyn zhalpy audany 277 961 ga onyn ishinde 159 470 ga ormandy zhermen zhabylgan Negizgi orman kurajtyn tүrler karagaj 140 7 myn ga ormandy zherdin 94 9 kokterek 4 7 myn ga 3 2 kajyn 1 1 myn ga 0 7 FaunasyRezervat faunasy әrtүrli songy tүgendeu bojynsha kosmekendiler bauyrymen zhorgalashylar kustar zhәne sүtkorektiler tobyn zhatatyn omyrtkaly zhanuarlardyn 63 tүri bar Қosmekendiler tobynan kujryksyz kosmekendilerdin bir tүri sүjirtumsyk baka kezdesedi Қustar toby bүrkit bezgeldek үki karshyga kyrgi kuladyn kara kezkujryk itelgi dalalyk kүjkentaj kur sur kekilik konyr үjrek zhәne t b 13 otryadty 24 tukymdas zhәne 43 tүrdi kamtidy Қazakstannyn Қyzyl kitabyna engen tүrleri bүrkit bezgeldek үki itelgi Sүtkorektiler tobynyn sileusin akkis kaskyr kәdimgi tүlki kүzen kәdimgi borsyk sibir eligi bulan akkoyan or koyan tiin akkalak zharkanat kulakty kirpi kosayak orman tyshkany kәdimgi tyshkan үj tyshkany kyzylurt saryshunak 6 otryady 10 tukymdasy zhәne 20 tүri meken etedi Bauyrymen zhorgalaushylar tobynan sekirgish kesirtke zhәne kәdimgi sarybas zhylan men kәdimgi sur zhylan gana kezdesediDerekkozderSajt Osobo ohranyaemye prirodnye territorii Respubliki Kazahstan https oopt kz