Гравитациялық бөгет — 1) өзен арнасында орналасқан жасанды суқойманың суын халық шаруашылығының әр түрлі саласында пайдалануға арналған гидротехникалық құрылыстар жиынтығы. Мұндай құрылыстар құрылымына байланысты: гравитациялық-көлемдік; кеңейтілген жікті; бөгет табанының ұзына бойы жолақты, анкерлі; арынды қыры экранды; қарсы кермелі — көлемдік карсы кермелі; көпаркалы және т.б. болып бөлінеді. Гравитациялық бөгеттердің технологиялық тұрғыдан пайдалануына қатысты: тұйық бөгет және қашыртқылы бөгет деп аталатын түрлері бар;
2) су және мұздың қысым күштерінің (гидростатикалық, сүзілмелік, толқындық және т.б.) әсерінен болатын жылжуға өарсы табанының орнықтылығы негізінен бөгеттің массасына пропорционал үйкеліс күштері есебінен қамтамасыз етілетін шомбал бетон немесе тасбөгет. Өлсіз табанға (іргетас) орнатылған анкерлі немесе қатты понурлы гравитациялық бөгетті оның үстіндегі су призмасының массасына пропорционал понур табанының үйкеліс күші ұстап тұрады. Гравитациялық бөгет сызылған жоспарда негізінен тік сызықты, кейде қисық сызықты көрініске ие. Егер жоспардағы бөгет ұзына бойына жеткілікті дәрежедегі қисық сызықпен (гравитациялық-аркалық бөгет) берілсе, онда салмақтың (жүктеменің) бір бөлігі арканың жағалық тіреулеріне түседі. Гравитациялық бөгеттің көлденең қимасы үшбұрышты (табаны биіктігінің 2/3 бөлігіне жуық) немесе трапеция пішінді болады. Бетонды гавитациялық бөгет бітеу (олардан су өткізілмейді) және суағар бөгеттер (суқашыртқылы) түрінде тұрғызылады. Құрылымы мен салыну әдістерінің қарапайымдылығына, кез келген табиғат жағдайларындағы сенімділігіне байланысты гавитациялық бөгет жиі пайдаланылады.
Дереккөздер
- Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі. Су шарушылығы. – Алматы, «Мектеп» баспасы, 2002 жыл.
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Gravitaciyalyk boget 1 ozen arnasynda ornalaskan zhasandy sukojmanyn suyn halyk sharuashylygynyn әr tүrli salasynda pajdalanuga arnalgan gidrotehnikalyk kurylystar zhiyntygy Mundaj kurylystar kurylymyna bajlanysty gravitaciyalyk kolemdik kenejtilgen zhikti boget tabanynyn uzyna bojy zholakty ankerli aryndy kyry ekrandy karsy kermeli kolemdik karsy kermeli koparkaly zhәne t b bolyp bolinedi Gravitaciyalyk bogetterdin tehnologiyalyk turgydan pajdalanuyna katysty tujyk boget zhәne kashyrtkyly boget dep atalatyn tүrleri bar 2 su zhәne muzdyn kysym kүshterinin gidrostatikalyk sүzilmelik tolkyndyk zhәne t b әserinen bolatyn zhylzhuga oarsy tabanynyn ornyktylygy negizinen bogettin massasyna proporcional үjkelis kүshteri esebinen kamtamasyz etiletin shombal beton nemese tasboget Өlsiz tabanga irgetas ornatylgan ankerli nemese katty ponurly gravitaciyalyk bogetti onyn үstindegi su prizmasynyn massasyna proporcional ponur tabanynyn үjkelis kүshi ustap turady Gravitaciyalyk boget syzylgan zhosparda negizinen tik syzykty kejde kisyk syzykty koriniske ie Eger zhospardagy boget uzyna bojyna zhetkilikti dәrezhedegi kisyk syzykpen gravitaciyalyk arkalyk boget berilse onda salmaktyn zhүktemenin bir boligi arkanyn zhagalyk tireulerine tүsedi Gravitaciyalyk bogettin koldenen kimasy үshburyshty tabany biiktiginin 2 3 boligine zhuyk nemese trapeciya pishindi bolady Betondy gavitaciyalyk boget biteu olardan su otkizilmejdi zhәne suagar bogetter sukashyrtkyly tүrinde turgyzylady Қurylymy men salynu әdisterinin karapajymdylygyna kez kelgen tabigat zhagdajlaryndagy senimdiligine bajlanysty gavitaciyalyk boget zhii pajdalanylady DerekkozderҚazak tili terminderinin salalyk gylymi tүsindirme sozdigi Su sharushylygy Almaty Mektep baspasy 2002 zhyl Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet