Гази (көпше түрі - газет)
- «Дін жолындағы соғысқа» қатысушы адам. VII ғасырдың 2-жартысы мен IX ғ-дың 1-жартысында Гази мұсылмандардың жаулап алу жорықтарына қатысты. IX ғ-дың аяғында Хорасандажәне соның солтүстік-шығысына таман әскери табыс арқылы күн көретін және бөтен діндегілер мен «адасқандарға» қарсы соғысуға жиналған кез-келген билеуші мен әскери басшыга өзінің қызметін ұсынатын Гази жасақтары пайда болды Мұндай жасақтардың басшылары ресми ортала танылып, артықшылықтарға ие болып отырды. Алайда, бейбіт кезеңдерде Гази жасақтары бір кезде өздері қызмет көрсеткендерге де қауіп-қатер туғызды. Олар ең бірінші кезекте Халифаттың шығыс аймақтарындағы бірқатар көтерілістерге қатысты. Бұл жасақтар Халифаттың Византияға қарсы соғысында аса зор рөл атқарды. 1200 жылы шамасында ан-Насыр халифатқа қызмет ететін Гази жасақтары ар-намыс пен мінез-ұлықтың айрықша кодексі болып табылатын « қағидаларына сәйкес қайта құрыла бастады. Онда, атап айтқанда табандылық, уәдеге беріктік, әлсіздерге қамқорлық, ал кейде некеге отырмау мәселелері қамтылды. Гази жоғары ресми мәртебе алды, олардың жасақтары геральдикаға ие болып, патша төңірегіндегі айрықша адамдардың қатарына енді, сосын Гази атағын иеленіп, діни, бауырластықтар ретінде жұмысын жалғастырды. Моңғол шапқыншылығының нәтижесінде (VIII ғ.)түріктің көшпелі тайпалары Кіші Азияға екінші рет ауа кешті. Сөйтіп, Гази қатары жаңа жауынгерлермен толықты. Төртінші крест жорығынан кейінгі Салжұқ мемлекетінің әлсіреуі және Византия империясының күйреуі шекаралық аймақтардағы билік басындағылардың арасында аласапыран туғызды. Мұның өзі XIII ғ-дың аяғы мен XIX ғ-дың бас кезінде Батыл Анатолийде бірқатар түрік эмираттарының пайда болуына себепкер болды.Ал бұл эмираттардың құрамында Гази едәуір рөл атқарды. Солардың бірі - Осман эмираты кейін аса зор империяға айналды.Осман империясында Гази сұлтан мемлекетіне бағындырылды. XIV ғ. Гранада патшалығындағы едәуір қуатты испандық христиандық мемлекетке қарсы тұрған Гази жалпы күштері әлсірегеніне қарамастан,соғысты одан әрі жалғастыруды жақтады. Сөйтіп, Испаниядағы ең соңғы мұсылман мемлекетінің кұлауына ықпал етті.
- Мұсылман билеушілері лауазымдарының бір бөлігіне айналған, «дін үшін соғыста» көзге түскендерге берілетін құрметті лауазым. Соңғы рет бұл атақ Сакарья өз-ндегі ұрыста жеңіске жеткені үшін Мұстафа Кемальға(Ататүрікке)берілді. Бұл лауазым Түркияда 1934 жылы жойылған.
Дереккөздер
- Ислам. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2010 ISBN 9965-26-322-1
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — Ислам туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Gazi kopshe tүri gazet Din zholyndagy sogyska katysushy adam VII gasyrdyn 2 zhartysy men IX g dyn 1 zhartysynda Gazi musylmandardyn zhaulap alu zhoryktaryna katysty IX g dyn ayagynda Horasandazhәne sonyn soltүstik shygysyna taman әskeri tabys arkyly kүn koretin zhәne boten dindegiler men adaskandarga karsy sogysuga zhinalgan kez kelgen bileushi men әskeri basshyga ozinin kyzmetin usynatyn Gazi zhasaktary pajda boldy Mundaj zhasaktardyn basshylary resmi ortala tanylyp artykshylyktarga ie bolyp otyrdy Alajda bejbit kezenderde Gazi zhasaktary bir kezde ozderi kyzmet korsetkenderge de kauip kater tugyzdy Olar en birinshi kezekte Halifattyn shygys ajmaktaryndagy birkatar koterilisterge katysty Bul zhasaktar Halifattyn Vizantiyaga karsy sogysynda asa zor rol atkardy 1200 zhyly shamasynda an Nasyr halifatka kyzmet etetin Gazi zhasaktary ar namys pen minez ulyktyn ajryksha kodeksi bolyp tabylatyn kagidalaryna sәjkes kajta kuryla bastady Onda atap ajtkanda tabandylyk uәdege beriktik әlsizderge kamkorlyk al kejde nekege otyrmau mәseleleri kamtyldy Gazi zhogary resmi mәrtebe aldy olardyn zhasaktary geraldikaga ie bolyp patsha toniregindegi ajryksha adamdardyn kataryna endi sosyn Gazi atagyn ielenip dini bauyrlastyktar retinde zhumysyn zhalgastyrdy Mongol shapkynshylygynyn nәtizhesinde VIII g tүriktin koshpeli tajpalary Kishi Aziyaga ekinshi ret aua keshti Sojtip Gazi katary zhana zhauyngerlermen tolykty Tortinshi krest zhorygynan kejingi Salzhuk memleketinin әlsireui zhәne Vizantiya imperiyasynyn kүjreui shekaralyk ajmaktardagy bilik basyndagylardyn arasynda alasapyran tugyzdy Munyn ozi XIII g dyn ayagy men XIX g dyn bas kezinde Batyl Anatolijde birkatar tүrik emirattarynyn pajda boluyna sebepker boldy Al bul emirattardyn kuramynda Gazi edәuir rol atkardy Solardyn biri Osman emiraty kejin asa zor imperiyaga ajnaldy Osman imperiyasynda Gazi sultan memleketine bagyndyryldy XIV g Granada patshalygyndagy edәuir kuatty ispandyk hristiandyk memleketke karsy turgan Gazi zhalpy kүshteri әlsiregenine karamastan sogysty odan әri zhalgastyrudy zhaktady Sojtip Ispaniyadagy en songy musylman memleketinin kulauyna ykpal etti Musylman bileushileri lauazymdarynyn bir boligine ajnalgan din үshin sogysta kozge tүskenderge beriletin kurmetti lauazym Songy ret bul atak Sakarya oz ndegi urysta zheniske zhetkeni үshin Mustafa Kemalga Atatүrikke berildi Bul lauazym Tүrkiyada 1934 zhyly zhojylgan DerekkozderIslam Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna Ltd ZhShS 2010 ISBN 9965 26 322 1Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul Islam turaly makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz