Аномия — (гр. an- — жоқтық және гр. nomos — заң) қоғамның құндылықтар жүйесiндегi түбегейлi дағдарыстарды бiлдiретiн ұғым.
Аномия өзiнiң төмендегiдей белгiлерiмен анықталады:
- қалыптасқан құндылықтардың мәнін жоғалтуы салдарынан болатын ретсiздiк нормативтiк-баптық вакуум;
- әлеуметтiк үйлесiмдiктiң жоғалуы,қоғамдағы құндылықтардың жиынтық бейнесiне айналған жеке тұлғалар беделiнiң жоғалуы;
- адамдардың жоғары мұраттардан, өмiрлiк құштарлықтарынан айырылуы;
- мiнез-құлықтағы тұрақсыздық, өзiн-өзi өлтiрудiң көбейуi, т.б.
Аномия терминiн ғылыми айналысқа енгiзген француз ғалымы — (1858-1917).
Ол «Еңбектiң қоғамдық бөлiнуi» кiтабында аномия еңбек белiнiciнiң бұрмалануы нәтижесiнде пайда болады деп тұжырымдайды және оның себебiн мамандандыру кезiндегi адамдар арасындағы ынтымақтастық пен үйлесiмдiктiң жоғалуынан көредi.
«Өзiн-өзi өлтiру» деген еңбегiнде Дюркгейм эгоистiк, альтуристiк және аномиялық суицидтердiң түлерiн атап өтедi. Соңғысы дәстүрлi шектеу нормалары шайқалған кезде ырықсыз құмарлықтан туындайды делiнедi. Шектелмеген тiлектер орындалмаған жағдайда адамдарда шешiмi жоқ тұйық дағдарыстар пайда болады.
Аномия ұғымын қазiргi социологияда әpi қарай дамытқан американдық ғалым (1910). Ол аномия мәселесін ауытқушылық әрекетпен байланысты қарастырады. Мұндай әрекет ұлғалық мақсаттарға заңды құралдармен жете алмайтын жағдайларда қалыптасады. Нақтылы мәдени жүйеде туындайтын мүдделер үстемдік етіп тұрған басқарушы және реттеуші тетіктерге қайшы келуі мүмкін. Аномия әсіресе, өтпелі қоғамдарда жиі кездеседі. Бұрынғы әдетке айналған бағдарлар жаңа талаптарға сәйкес құндылықтармен жылдам ауыстырыла бермейді. Мұндай қайшылықтар тұлғалар санасында ауытқушылық туғызуы мүмкін.
Дереккөздер
- Биекенов К., Садырова М. Әлеуметтанудың түсіндірме сөздігі. — Алматы: Сөздік-Словарь, 2007. — 344 бет. ISBN 9965-822-10-7
- Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Anomiya gr an zhoktyk zhәne gr nomos zan kogamnyn kundylyktar zhүjesindegi tүbegejli dagdarystardy bildiretin ugym Anomiya ozinin tomendegidej belgilerimen anyktalady kalyptaskan kundylyktardyn mәnin zhogaltuy saldarynan bolatyn retsizdik normativtik baptyk vakuum әleumettik үjlesimdiktin zhogaluy kogamdagy kundylyktardyn zhiyntyk bejnesine ajnalgan zheke tulgalar bedelinin zhogaluy adamdardyn zhogary murattardan omirlik kushtarlyktarynan ajyryluy minez kulyktagy turaksyzdyk ozin ozi oltirudin kobejui t b Anomiya terminin gylymi ajnalyska engizgen francuz galymy 1858 1917 Ol Enbektin kogamdyk bolinui kitabynda anomiya enbek belinicinin burmalanuy nәtizhesinde pajda bolady dep tuzhyrymdajdy zhәne onyn sebebin mamandandyru kezindegi adamdar arasyndagy yntymaktastyk pen үjlesimdiktin zhogaluynan koredi Өzin ozi oltiru degen enbeginde Dyurkgejm egoistik alturistik zhәne anomiyalyk suicidterdin tүlerin atap otedi Songysy dәstүrli shekteu normalary shajkalgan kezde yryksyz kumarlyktan tuyndajdy delinedi Shektelmegen tilekter oryndalmagan zhagdajda adamdarda sheshimi zhok tujyk dagdarystar pajda bolady Anomiya ugymyn kazirgi sociologiyada әpi karaj damytkan amerikandyk galym 1910 Ol anomiya mәselesin auytkushylyk әreketpen bajlanysty karastyrady Mundaj әreket ulgalyk maksattarga zandy kuraldarmen zhete almajtyn zhagdajlarda kalyptasady Naktyly mәdeni zhүjede tuyndajtyn mүddeler үstemdik etip turgan baskarushy zhәne retteushi tetikterge kajshy kelui mүmkin Anomiya әsirese otpeli kogamdarda zhii kezdesedi Buryngy әdetke ajnalgan bagdarlar zhana talaptarga sәjkes kundylyktarmen zhyldam auystyryla bermejdi Mundaj kajshylyktar tulgalar sanasynda auytkushylyk tugyzuy mүmkin DerekkozderBiekenov K Sadyrova M Әleumettanudyn tүsindirme sozdigi Almaty Sozdik Slovar 2007 344 bet ISBN 9965 822 10 7 Sayasi tүsindirme sozdik Almaty 2007 ISBN 9965 32 491 3Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz