Автономды ғарышайлақты дрон кемесі АҒДК ағылш Autonomous spaceport drone ship ASDS бұл палубалы баржадан дамытылған мұхи

Автономды ғарышайлақты дрон кемесі (АҒДК, ағылш. Autonomous spaceport drone ship, ASDS) — бұл палубалы баржадан дамытылған мұхит кемесі болып, ол стационарлы (station-keeping) қозғалтқыштармен және үлкен қону платформасымен жабдықталған, оны басқарады. Мұндай кемелер құрылымы SpaceX аэроғарыштық компаниясының тапсырысы бойынша жасалады, ол ғарыш аппараттарын орбиталық немесе транспланеталық траекторияға көтергеннен кейін ұшыру орнына қайта оралуға отыны жеткіліксіз болған миссиялар үшін теңіздегі бірінші саты зымырандарын жинау үшін қолданылады.

Дронсыз кеме - "Әрине мен сені әлі сүйемінге" сәтті қонған ағашқы зымыранды тасуда (Falcon 9 FT, CRS-8 миссиясы, 2016 ж, 8 сәуір)

SpaceX екі жедел дрон кемесіне ие, олар "Нұсқаулықты оқып шығыңыз" (Just Read the Instructions) және "Әрине мен сені әлі сүйемін" (Of Course I Still Love You) деп аталады. Екеуі де Атлант мұхитындағы Канаверал мүйісінен ұшады. JRtI болса 2019 жылдың тамызында аттанғанға дейін 2016-2019жж аралығында Тынық мұхитындағы ұшырылымдары үшін қызмет етті. 2020 жылдың 2 маусымындағы жағдай бойынша, 43 рет Falcon 9 ұшырылымы дрон кемеге қонуға тырысты, олардың 34-і сәтті болды (78,6%) .

АҒДК - SpaceX объекттерін "толық және жылдам қайта пайдалану" арқылы ғарышқа ұшыу қызметінің бағасын едәуір төмендетті, ұзақ жыл бойы ол зымырандарды қайта пайдалануды дамыту бағдарламасының маңызды бір бөлігі болды, SpaceX компаниясы бұл инженерлік-техникалық қызметті мықтап қолға алды. Геостационарлық орбитаға кірген, немесе қашу жылдамдығынан (escape velocity) асатын кез-келген Falcon ұшырылымдарын теңізге қондыру мақсат тұтылады, бұл міндет 2016 жылы SpaceX миссияларының жартысына жуығын қамтыды.

Дереккөздер

Еlon musk Musk, Aiming to launch this weekend and (hopefully) land on our droneship. Ship landings needed for high velocity missions, 12 January 2016
Elon Musk: If speed at stage separation > ~6000 km/hr. With a ship, no need to zero out lateral velocity, so can stage at up to ~9000 km/h. 17 January 2016
Harwood William: SpaceX readies rocket for station launch, barge landing http://www.cbsnews.com/news/spacex-readies-rocket-for-station-launch-barge-landing/ 23 December 2014, CBS News 16 December 2014. A 300-foot-long barge will be used as an off-shore landing platform during launch of a SpaceX Falcon 9 rocket Friday. The primary goal of the flight is to deliver critical supplies and equipment to the space station, but SpaceX hopes to land the rocket's first-stage on the barge for possible refurbishment and reuse – a key milestone in the company's push to reduce launch costs.
https://www.youtube.com/watch?v=Nz60GcmKOvc SpaceX Dragon Headed to the ISS, 8 April 2016

[1] Еlon musk Musk, Aiming to launch this weekend and (hopefully) land on our droneship. Ship landings needed for high velocity missions, 12 January 2016

[musk-tweet-20160117-2] Elon Musk: If speed at stage separation > ~6000 km/hr. With a ship, no need to zero out lateral velocity, so can stage at up to ~9000 km/h. 17 January 2016

[3] Harwood William: SpaceX readies rocket for station launch, barge landing http://www.cbsnews.com/news/spacex-readies-rocket-for-station-launch-barge-landing/ 23 December 2014, CBS News 16 December 2014. A 300-foot-long barge will be used as an off-shore landing platform during launch of a SpaceX Falcon 9 rocket Friday. The primary goal of the flight is to deliver critical supplies and equipment to the space station, but SpaceX hopes to land the rocket's first-stage on the barge for possible refurbishment and reuse – a key milestone in the company's push to reduce launch costs.

[4] ttps://www.youtube.com/watch?v=Nz60GcmKOvc SpaceX Dragon Headed to the ISS, 8 April 2016