Абай мұздығы – Жетісу (Жоңғар) Алатауының солтүстік беткейіндегі Үлкен Басқан өзені алабында, Өсек өзенінің басталу кезеңінде орналасқан мұздық. 1947 жылы Абай Құнанбаев есімі берілді. Алғаш рет бұл мұздық туралы қысқаша ғылыми сипаттама 1913 жылы М.Ф. Войшвило кітабында жазылған. 1947 жылдан бері Абай мұздығын зерттеумен Қазақстан ғылым академиясының География институты айналысады.
Абай мұздығы | |
Сипаттамасы | |
---|---|
Түрі | Таулы мұздық |
Ауданы | 10,2 км² |
Ұзындығы | 7,5 (морена басқан бөлігін қосқанда 8,5) км |
Қалыңдығы | 100 м |
Орналасуы | |
45°04′06″ с. е. 80°16′23″ ш. б. / 45.06833° с. е. 80.27306° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 45°04′06″ с. е. 80°16′23″ ш. б. / 45.06833° с. е. 80.27306° ш. б. (G) (O) (Я) | |
Ел | Қазақстан |
Аймақ | Жетісу облысы |
Аумағы
Ұзындығы 7,5 км (морена басқан бөлігін қосқанда 8,5 км). Аумағы 10,2 км2, ашық жерінің аумағы 8,9 км2, орташа қалыңдығы 100 м. Кейінгі 25 жыл ішінде мұздық аумағы 3,0 км-ге (ашық жері 2,3 км2-ге) кішірейген.
Жер бедері
Үстіңгі беті бедерлі, жарықшақты болып келеді. Фирн межесі 3720 м биіктікте. Мұздықтың үстіңгі ұшы 4511 м, төменгі шеті 3060 м биіктікте жатыр. Мұздықтан еріген су төменгі морена бөгелуінен пайда болған көлге құяды.
Дереккөздер
- Жетісу. Энциклопедия. - Алматы: «Арыс» баспасы, 2004. — 712 бет. ISBN 9965-17-134-3
- «Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IX том
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Baska magynalar үshin Abaj muzdygy degen betti karanyz Abaj muzdygy Zhetisu Zhongar Alatauynyn soltүstik betkejindegi Үlken Baskan ozeni alabynda Өsek ozeninin bastalu kezeninde ornalaskan muzdyk 1947 zhyly Abaj Қunanbaev esimi berildi Algash ret bul muzdyk turaly kyskasha gylymi sipattama 1913 zhyly M F Vojshvilo kitabynda zhazylgan 1947 zhyldan beri Abaj muzdygyn zertteumen Қazakstan gylym akademiyasynyn Geografiya instituty ajnalysady Abaj muzdygySipattamasyTүriTauly muzdykAudany10 2 km Ұzyndygy7 5 morena baskan boligin koskanda 8 5 kmҚalyndygy100 mOrnalasuy45 04 06 s e 80 16 23 sh b 45 06833 s e 80 27306 sh b 45 06833 80 27306 G O Ya Koordinattar 45 04 06 s e 80 16 23 sh b 45 06833 s e 80 27306 sh b 45 06833 80 27306 G O Ya T El ҚazakstanAjmakZhetisu oblysyAbaj muzdygyAbaj muzdygyAumagyҰzyndygy 7 5 km morena baskan boligin koskanda 8 5 km Aumagy 10 2 km2 ashyk zherinin aumagy 8 9 km2 ortasha kalyndygy 100 m Kejingi 25 zhyl ishinde muzdyk aumagy 3 0 km ge ashyk zheri 2 3 km2 ge kishirejgen Zher bederiҮstingi beti bederli zharykshakty bolyp keledi Firn mezhesi 3720 m biiktikte Muzdyktyn үstingi ushy 4511 m tomengi sheti 3060 m biiktikte zhatyr Muzdyktan erigen su tomengi morena bogeluinen pajda bolgan kolge kuyady DerekkozderZhetisu Enciklopediya Almaty Arys baspasy 2004 712 bet ISBN 9965 17 134 3 Қazakstan Ұlttyk enciklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 IX tom