Іздеу

Іздеу, әскери істе –

• 1) бөлімшенің (топтың) тұтқындар алу, құжаттар мен қару-жарақ үлгілерін басып алу мақсатында белгіленген нысанға жасырын түрде және кенеттен шабуыл жасауымен жүргізілетін әскери барлау тәсілі. Іздеу нысаны ретінде жеке сарбаз немесе алғы шептегі, не қарсыластың ұрыс ретіндегі жақын тереңдіктегі шағын топ болуы мүмкін. Іздеу үшін взводқа дейінгі барлау не бөлімшелері немесе құрамына саперлар, химия мамандары, байланысшылар кіретін арнайы дайындалған топ тағайындалады. Әдетте олардың құрамына шабуылдаушы және тұтқын алушы топ, олардың іс-қимылын қамтамасыз етуші топ енгізіледі. Іздеу жүргізуші бөлімшелерді сүйемелдеу үшін артиллерия, мина жарғыштар және басқа да атыс құралдары тартылады. Іздеу әдетте түнгі уақытта немесе көрінім шектеулі жағдайда (қатты жаңбыр, жел болғанда, тұманда) жүргізіледі;
• 2) Әскери-әуе күштерінде (ӘӘК) қарсыластың әуедегі ұшақтарын немесе маңызды жер үсті нысандарын анықтау мен жоюдағы жеке ұшақтың немесе ұшақтар тобының өзіндік іс-қимылы. Мұндай іс-қимылдар үшін ұшаққа (ұшақтар тобына) іздеу аймағы немесе алқабы белгіленеді;
• 3) Әскери-теңіз флотында (ӘТФ) арнайы бөлінген авиация, су үсті кемелері және су асты қайықтары күштерімен нысандарды анықтау, топтастыру, тану, басып алу, жою мақсатында теңіздің (мұхиттың) белгілі бір ауданын тексеру;
• 4) ӘТФ және ӘӘК-де қарсылас қиратқан, зақымдаған немесе апатқа ұшыраған кемелер мен ұшақтарға көмек көрсету және экипажды құтқару мақсатында іздеу жүргізіледі;
• 5) Әуе шабуылына қарсы қорғаныста әуе нысаналарын анықтау мен тану, олардың қимылдарының координаттары мен өлшемдерін, сондай-ақ іздеу-нысаналау жүйелері көмегімен радиоэлектронды құрылғыларды анықтау әрекеттері. Іздеу айнала төңірек бойынша немесе тек берілген секторда жүргізілуі мүмкін;
• 6) Радиотехника әскерлерде радиотехника бөлімдердің (бөлімшелердің) арнайы қабылдағыштар мен басқа да аппараттардың көмегімен қарсыластың радиоқұралдарын анықтау және белгілеу қабілеттілігі;
• 7) Ғарышта түсірілетін ғарыштық аппараттарды анықтау, экипаждарға және оларды көшіруге көмек көрсету;
• 8) Шекара әскерлерінде іздеу шекара әскерлері бөлімдері мен бөлімшелерінің іс-қимыл түрі.

Дереккөздер

1. Қазақ Энциклопедиясы, 9 том
2. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Әскери іс. Алматы: «Мектеп» ААҚ, 2001 жыл

Пайдаланылған cілтемелер

К. Серікбаев