Эмбриология (ұрық және грек. logos – ілім) – жыныс жасушаларының қалыптасуын, дамуын, құрылысын, ұрықтануды, ұрықтың пайда болуын және оның эмбрионалдық дамуының негізгі кезеңдерін зерттейтін биологиялық ғы-лым; қ. Ұрықтың дамуы, Жануарлар, Өсімдіктер эмбриологиясы.
Эмбриология (embryologia, грек, embryon — ұрық, logos —ілім) — ұрықтың пайда болуы және дамуы туралы ілім. Эмбриология жыныс жасушаларының қалыптасуын, дамуын, құрылысын және эмбриондық дамудың негізгі кезеңдерін, ұрықтан тыс мүшелердің дамуын зерттейтін морфология ғылымының саласы. Ол биология ғылымдарының жедел дамып келе жатқан саласы. Эмбриологияның соңғы қол жеткен ғылыми жетістіктері биологияда, медицина мен ветеринарияда кеңінен қолданылуда. Атап айтқанда, қолдан ұрықтандыру, ұрықтануды аналық организмнен тыс пробиркада жүргізіп, ұрықтарды мұздату әдістері, клондау, мал шаруашылығындағы суперовуляция және ұрықтарды басқа организмдерге көшіру және т.б. өдістер. Эмбриология — медициналық және ветеринарлық пәндердің (акушерлік, педиатрия, гинекология) іргетасын қалайды.
Эмбриология (грек тілінен embryon — ұрық, logos — ілім) — ұрықтың дамуының заңдылықтары туралы ғылым.
Медициналық эмбриология адам ұрығының даму заңдылықтарын зерттейді. Адамның дамуының қатерлі кезеңдеріне, ана–плацента–нәресте жүйесінің қызметтік және метаболизмдік ерекшеліктеріне, тіндердің дамуының заңдылықты үрдістері мен эмбрионалдық даму көздеріне ерекше назар аударылады. Қазіргі кезде адам эмбриологиясы бойынша білім бедеуліктің себептерін анықтауға және оны жоюға, фетальды мүшелерді трансплантациялауға, аналық жыныс жасушаларын жасанды өсіруге (культивациялау), экстракорпоральды ұрықтандыру мен ұрықты жатырға имплантациялауға пайдаланылады.
Эмбриогенез прогенезбен және ерте постэмбрионалдық кезеңмен тығыз байланысты. Тіндердің дамуы эмбрионалдық кезеңде (эмбрионалдық гистогенез) басталып, бала туғаннан кейін де жалғасады (постэмбрионалдық гистогенез).
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, X том
- Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі/ - Алматы: "Сөздік-Словарь", 2009. ISBN 9965-822-54-9
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Embriologiya uryk zhәne grek logos ilim zhynys zhasushalarynyn kalyptasuyn damuyn kurylysyn uryktanudy uryktyn pajda boluyn zhәne onyn embrionaldyk damuynyn negizgi kezenderin zerttejtin biologiyalyk gy lym k Ұryktyn damuy Zhanuarlar Өsimdikter embriologiyasy Embriologiya embryologia grek embryon uryk logos ilim uryktyn pajda boluy zhәne damuy turaly ilim Embriologiya zhynys zhasushalarynyn kalyptasuyn damuyn kurylysyn zhәne embriondyk damudyn negizgi kezenderin uryktan tys mүshelerdin damuyn zerttejtin morfologiya gylymynyn salasy Ol biologiya gylymdarynyn zhedel damyp kele zhatkan salasy Embriologiyanyn songy kol zhetken gylymi zhetistikteri biologiyada medicina men veterinariyada keninen koldanyluda Atap ajtkanda koldan uryktandyru uryktanudy analyk organizmnen tys probirkada zhүrgizip uryktardy muzdatu әdisteri klondau mal sharuashylygyndagy superovulyaciya zhәne uryktardy baska organizmderge koshiru zhәne t b odister Embriologiya medicinalyk zhәne veterinarlyk pәnderdin akusherlik pediatriya ginekologiya irgetasyn kalajdy Embriologiya grek tilinen embryon uryk logos ilim uryktyn damuynyn zandylyktary turaly gylym Medicinalyk embriologiya adam urygynyn damu zandylyktaryn zerttejdi Adamnyn damuynyn katerli kezenderine ana placenta nәreste zhүjesinin kyzmettik zhәne metabolizmdik erekshelikterine tinderdin damuynyn zandylykty үrdisteri men embrionaldyk damu kozderine erekshe nazar audarylady Қazirgi kezde adam embriologiyasy bojynsha bilim bedeuliktin sebepterin anyktauga zhәne ony zhoyuga fetaldy mүshelerdi transplantaciyalauga analyk zhynys zhasushalaryn zhasandy osiruge kultivaciyalau ekstrakorporaldy uryktandyru men urykty zhatyrga implantaciyalauga pajdalanylady Embriogenez progenezben zhәne erte postembrionaldyk kezenmen tygyz bajlanysty Tinderdin damuy embrionaldyk kezende embrionaldyk gistogenez bastalyp bala tugannan kejin de zhalgasady postembrionaldyk gistogenez Derekkozder Қazakstan Ұlttyk enciklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 X tom Biomorfologiya terminderinin tүsindirme sozdigi Almaty Sozdik Slovar 2009 ISBN 9965 822 54 9Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet