Пітір

Пітір садақа пітір сөзі араб тілінде - «жаратылыс» деген мағынаны білдіргендіктен, кейбір ғұламалар пітір садақасын «дененің зекеті» деп атаған. Пітір садақасы - күнделікті қолданылатын негізгі қажеттерінен тыс, кем дегенде, нисап мөлшеріндегі (85 гр. алтын немесе құнына тең) байлыққа ие адамға уәжіп садақа. Пітір садақасы һижреттің екінші жылы, парыз етілген жылы уәжіп етілді. Пітір садақасы Ораза айт күні таң атысымен уәжіп болғанымен, бірнеше күн, тіпті бірнеше ай немесе жыл бұрын беруге де болады. Бұл садақаның Ораза айт намазына дейін берілгені дұрыс. Пайғамбарымыз (с.а.у.) «Осындай күнде (айт мейрам кедейлерді қайыр садақа тілеуге мұқтаж етпеңдер», - деген. Кедейлердің осындай барлық адамдардың қуанып, тойлайтын мейрам күнінде халықтың беретін пітір садақалары арқылы қажетті нәрселерін алып елмен бірге ойнап күлулерін ойлаған пітір садақасы бір жағдайлармен аталмыш мерзімнен қанша кешіктірілсе де, міндетті түрде берілуі тиіс.

• Пітір садақасын айт күні таң атысымен беру уәжіп болғандықтан, аталмыш уақыттан бұрын дүниеден өтіп кеткен адамдар үшін уәжіп емес. Бірақ осы уақыттан кейін қайтса, артында қалған туыстары қайтқан адамның малынан өтейді. Сол сияқты таң атпай дүниеге келген сәбиге пітір садақасы - уәжіп. Ал, таң атқаннан кейін туған балаға - уәжіп емес. Пітір садақасы әрбір нисап мөлшеріне ие азат Мұсылман үшін - уәжіп. Пітір садақасы уәжіп болған мұсылман нисап мөлшерінде байлығы жоқ әйелі мен кішкентай балалары үшін де беруге тиіс. Бір адамның пітір садақасы мұқтаж бір адамға беріледі. Бірақ бір адамның пітір садақасын бірнеше адамға бөліп беруге болмайды. Бірнеше адамның пітір садақасын біріктіріл, тек қана бір мұқтаж адамға беруге болады. Пітір садақалары, ең алдымен жергілікті жердің мұқтаж кедейлеріне берілуі тиіс. Жергілікті жердің мұқтаж кедейлері бола тұра, басқа жердің кедейлеріне беру - мәкрұһ.

Пітір садақаның мөлшері

Пітір садақасы мына төрт нәрсенің кез келген біреуінің өзінен немесе құнынан беріледі. Кедейлердің кез келген қажетіне ыңғайлы болғандықтан құнын беру - абзал.

1. Бидай немесе бидай ұнының уәжіп болған мөлшері: 1 кг 459 гр. немесе осы мөлшердің құны.
2. Арпа немесе арпа ұнының уәжіп болған мөлшері: 2 кг 918 гр. немесе осы мөлшердің құны.
3. Құрғатылған жүзімнің уәжіп болған мөлшері: 2 кг 918 гр. немесе осы мөлшердің құны.
4. Құрғатылған уәжіп болған мөлшері: 2 кг 918 гр. немесе осы мөлшердің құны.

Дереккөздер

1. Ислам. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2010 ISBN 9965-26-322-1