Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Прецессия (кейінгі латын тілінде praecessіo — алдағы қозғалыс, латын тілінде pracedo — алда келемін), физикада — қозғалмайтын О нүктесі бар қатты дененің онымен өзгеріссіз байланысқан Оz осін W бұрыштық жылдамдықпен айналуы мен Оz осін w бұрыштық жылдамдықпен айналуынан құралатын қозғалысы. Мұндағы — Охуz — шартты түрде қозғалмайтын болып есептелетін, олармен салыстырғанда дене қозғалысы қарастырылатын осьтер, ON — түйіндер сызығы деп аталатын бетіне перпендикуляр түзу, Y=ON — поэтика бұрышы. Прецессиямен қатар дене нутация бұрышының q= өзгеруі болып өтетін нутац. қозғалыс жасайды. Астрономияда — Жердің айналу осінің шеңберлік конус бойынша баяу қозғалуы. Бұл конустың осі Жер орбитасының бетіне перпендикуляр, ал ось пен қалыптасқан конустың арасындағы бұрыш 23Ә17¢-қа тең. Жер осі прецессиялық қозғалыспен бір мезгілде нутациялық тербелістерге ұшырайды. Прецессия периоды шамамен 26 мың жылға тең.
Бұл механикада толығымен дәлелденді: егер айналып тұрған денеге қос күштің әсері тиетін болса, онда дененің айналу осі қос күштің құраушыларына перпендикуляр бағытпен қозғала бастайды. Прецессия бұрышы - қозғалмайтын ОХ осімен түйіндер сызығы арасындағы бұрыш.
Дереккөздер
- Қазақ энциклопедиясы
- Қазақстан энциклопедиясы, VII-том
- Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Механика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Aрын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. ISBN 9965-08-234-0
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Precessiya kejingi latyn tilinde praecessio aldagy kozgalys latyn tilinde pracedo alda kelemin fizikada kozgalmajtyn O nүktesi bar katty denenin onymen ozgerissiz bajlanyskan Oz osin W buryshtyk zhyldamdykpen ajnaluy men Oz osin w buryshtyk zhyldamdykpen ajnaluynan kuralatyn kozgalysy Mundagy Ohuz shartty tүrde kozgalmajtyn bolyp esepteletin olarmen salystyrganda dene kozgalysy karastyrylatyn oster ON tүjinder syzygy dep atalatyn betine perpendikulyar tүzu Y ON poetika buryshy Precessiyamen katar dene nutaciya buryshynyn q ozgerui bolyp otetin nutac kozgalys zhasajdy Astronomiyada Zherdin ajnalu osinin shenberlik konus bojynsha bayau kozgaluy Bul konustyn osi Zher orbitasynyn betine perpendikulyar al os pen kalyptaskan konustyn arasyndagy burysh 23Ә17 ka ten Zher osi precessiyalyk kozgalyspen bir mezgilde nutaciyalyk terbelisterge ushyrajdy Precessiya periody shamamen 26 myn zhylga ten Giroskop precessiyasy Bul mehanikada tolygymen dәleldendi eger ajnalyp turgan denege kos kүshtin әseri tietin bolsa onda denenin ajnalu osi kos kүshtin kuraushylaryna perpendikulyar bagytpen kozgala bastajdy Precessiya buryshy kozgalmajtyn OH osimen tүjinder syzygy arasyndagy burysh DerekkozderҚazak enciklopediyasyҚazakstan enciklopediyasy VII tom Oryssha kazaksha tүsindirme sozdik Mehanika Zhalpy redakciyasyn baskargan e g d professor E Aryn Pavlodar EKO ҒӨF 2007 ISBN 9965 08 234 0Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet