Кермек

Кермек (Lіmonіum) – қорғасыншөптер тұқымдасына жататын көп жылдық шөптесін өсімдік, . Жер шарында кең тараған, негізінен, Жерорта теңізі жағалауларынан Орталық Азияға дейінгі аймақта кездеседі. 200-ден артық түрі белгілі. Қазақстанда ойысы мен Іленің сусымалы құмдары мен сортаң топырақты жерлерінде, Сөгеті, Сарытоғай, Көртоғай, Шарынның тастақты беткейлері мен тау етектерінде өсетін 18 түрі кездеседі. Биіктігі 15 – 80 см, сабағының түбі қатайып сүректенген, ұшына қарай көптеген бұтақтар тарайды. Қабыршақты, ине немесе желпуіш тәрізді жіңішке, тегіс жиекті жапырақтары өркенге сағақты кейде () кезектесіп орналасады. Сабағының түбіндегі ірілеу жапырақтары жертағандап сабақты айнала дегелектеніп жатады. Жеке гүлі ойыс немесе түтік тәрізді жұқа жарғақты 5 тостағаншадан, күлгін, қызғылт, сары түсті 5 күлтеден, 5 аталық және бір аналықтан тұрады. Майда гүлдері жиі бұтақталып тарамдалған біржақты масақ гүлшоғырына жиналған. Шілде – қыркүйек айларында гүлдейді. Жемісі – құрғақ, өте жұқа жарғақ қабықты жақтауынан немесе қақпақшасынан ашылады. Томарбояулы Кермек (Lіmonіum gmelіnі), кермексабын (Lіmonіum otolepіs), Каспий Кермегінің (Lіmonіum caspіum) шаруашылық маңызы зор. К-тің тамырынан тері илейтін зат – жүн, кілем бояйтын бояу алынады. Тамырының қайнатпасын халық медицинасында жас сәбилердің іші өткенде ішкізеді. Кермектің 2 түрі Михельсон Кермегі (Lіmonіum mіchelsonіі) мен Резниченко Кермегі (Lіmonіum reznіczenkoanum) реликт түрлері ретінде ерекше қорғауға алынып, Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілген.

Sea-lavender
Limonium perezii at the
Дүниесі: Өсімдіктер (unranked) (unranked) Сабы: Тұқымдасы: Тегі: Limonium
Species
About 120-150 species; see text

Дереккөздер

1. Қазақ Энциклопедиясы
2. Батыс Қазақстан облысы. Энциклопедия. — Алматы: «Арыс» баспасы, 2002 жыл. ISBN 9965-607-02-8

Ортаққорда бұған қатысты медиа санаты бар: Limonium