Еңбек шарты

Еңбек келісімі

Белгілі бір жас пен білім дәрежесіне жеткеннен кейін, жұмысқа тұрғандардың әрқайсысының еңбек жолы осы құжаттан басталады.

Еңбек шарты заңмен рәсімделген екі жақтың (әдетте "жұмыс беруші" және "жұмысшы" деп аталады), нақты бір міндеттерді өзіне ерікті түрде алу туралы жазбаша келісімі болып табылады.

Аталған міндеттемелерді нақты анықталған шарттар негізінде уақыттың белгілі бір мерзімі аралығында орындайтындықтары баяндалады. Басқа кез келген құжат еңбек келісімінің де өзіндік құрылымы мен мазмұны, рәсімдеу ережелері бар.

Еңбек келісімі жұмысқа орналасқан кезде немесе алдыңғы жасалған келісімнің кейбір шарттары (міндеттер мазмұны, еңбекақы мөлшері, жұмыс жағдайы т.б.) өзгерген жағдайда жасалады.

Келісім жасауға ұйым әкімшілігінде белгіленге тәртіп бойынша қаралған жұмысшы арызы негіз болады.

Еңбек келісімі мыналардан тұрады:

1. құжат аты;
2. келісімнің жасалған орны мен күні;
3. екі жақтың толық және шартты атауы;
4. жұмыстың сипаты мен мазмұны, оны орындауға қажетті квалификация дәрежесі;
5. келісім типі (негізгі жұмыс әлде қосымша істелетін жұмыс);
6. келісім түрі (шектеулі мерзімге ме әлде ұзақ уақытқа ма);
7. келісімнің уақыты, мерзімі (шектеулі мерзімге жасалған келісім үшін);
8. сынау мерзімі;
9. жұмысшының міндеттері;
10. еңбек жағдайы, еңбекақы төлеу сияқты әкімшіліктің негізгі міндеттерін көрсете отырып жазылған жұмыс беруші міндеттері;
11. жұмысшының еңбек құқын қорғауға қосымша кепілдік беретін мағлұмат;
12. еңбек пен демалыс тәртібінің ерекшеліктері туралы мәлімет;
13. ақшалай берілетін сыйлық көлемі мен оны төлеу тәртібі туралы мәлімет;
14. демалыс алу тәртібі мен оның мерзімі туралы мәлімет;
15. келісім бойынша жасалатын басқа да жағдайлар мен шарттар;
16. келісім бойынша атап өтілетін ерекше жағдайлар (қай кезде келісім бұзылуы немесе қайт ақаралуы мүмкін);
17. келісім тоқтатылатын жағдай атап көрсетіледі;
18. екі жақтың мекен-жай мен реквизиттері;
19. екі жақтың қойылатын қолы (сигнатура);
20. шартқа қол қойылған күн;
21. келісім қосымшасы (егер бар болса).

Еңбек келісімін безендірудің қызметтік құжаттарды безендірудің жалпы талаптарынан көп айырмашылығы жоқ. Келісім мәтіні А4 форматты қағазда таза, түзетулерсіз басылады. Цифрлар қажет жағдайда жазбаша жазылады.

Дереккөздер

1. Орысша-қазақша заңдық түсіндірме сөздік-анықтамалық. — Алматы: «Жеті жарғы» баспасы, 2008 жыл. ISBN 9965-11-274-6

Еңбек келісімі жұмысқа орналасқан кезде немесе алдыңғы жасалған келісімнің кейбір шарттары (міндеттер мазмұны, еңбекақы мөлшері, жұмыс жағдайы т.б.)өзгерген жағдайда жасалады.Келісім жасауда ұйым әкімшілігінде белгіленген тәртіп бойынша қаралған жұмысша арызы негіз болады.

 Еңбек келісімі мыналардан тұрады: 1) Құжат аты; 2) келісімнің жасалған орны мен күні; 

3) екі жақтың толық және шартты атауы; 4)жұмыстың сипаты мен мазмұны, оны орындауға қажетті квалификация дәрежесі; 5) келісім тип (негізгі жұмыс әлде қосымша істелетін жұмыс); 6) келісім түрі (шектеулі мерзімге ме әлде ұзақ уақытқа ма); 7)келісімнің уақыты, мерзімі (шектеулі мерзімге жасалған келісім үшін); 8)сынау мерзімі; 9)жұмысшының міндеттері; 10) еңбек жағдайы, еңбекақы төлеу сияқты әкімшіліктің негізгі міндеттері көрсете отырып жазылған жұмыс беруші міендеттері; 11)жұмысшының еңбек құқын қорғауға қосымша кепілдік беретін мағлұмат; 12)еңбек пен демалыс тәртібінің ерекшеліктері туралы мәлімет; 13)ақшалай берілетін сыйлық көлемі мен оны төлеу тәртібі туралы мәлімет; 14)демалыс алу тәртібі мен оның мерзімі туралы мәлімет; 15)келісім бойынша жасалатын басқа да жағдайлар мен шарттар; 16)келісім бойынша атап өтілетін ерекше жағдайлар (қай кезде келісім бұзылуы немесе қайта қаралуы мүмкін); 17)келісім тоқтатылатын жағдай атап көрсетіледі; 18)екі жақтың мекен-жайы мен деректемелері; 19)екі жақтың қойылатын қолы (сигнатура); 20)шартқа қол қойылған күн; 21)келісім қосымшасы (егер бар болса);

 Еңбек келісімін рәсімдеудің қызметтік құжаттарды рәсімдеудің жалпы талаптарынан көп айырмашылығы жоқ. Келісім мәтіні А4 форматты қағазда таза, түзетулерсіз басылады. Цифрлар қажет жағдайда жазбаша жазылады. Енді еңбек келісімінің жазылуына нақтылай тоқталайық. 1.Құжат аты. 

Қүжаттың толық аты мен нөмірі парақтың жоғарғы шетінен 3-5 интервал қалдырылып, орта тұсына үлкен әріптермен жазылады.