Барий карбонаты

Барий карбонаты - бейорганикалық қосылыс, көмір қышқылдың барий тұзы. Химиялық формуласы - BaCO₃. Уыттандыратын зат. Табиғатта витерит минералы түрінде кездеседі.

Барий карбонаты

Физикалық қасиеті

Түссіз кристалдық зат, тығыздығы 4,3-4,4 г/сm³, балқу температурасы - 1740°С. Суда өте нашар (18°С-та 20 мг/л), тұз және азот қышқылдарында оңай ериді.

Алынуы

• Өнеркәсіпте Барий карбонатын көбіне минералдық шикізаттан алады.

• Химикалық әдісі - Барий карбонатын барий сульфидінің (BaS) ерітіндісінен көміртек қос тотығын (CO₂) өткізу арқылы алады:

${\displaystyle ~{\mathsf {BaS+Na_{2}CO_{3}\longrightarrow \ BaCO_{3}\downarrow \ +Na_{2}S}}}$

• Бұл реакцияда CO₂ орнына сода (Na_{2</subCO3) ерітіндісін алса да болады:}

${\displaystyle ~{\mathsf {Ba^{2+}+CO_{3}^{2-}\longrightarrow \ BaCO_{3}\downarrow \ }}}$

Химиялық қасиеттер

• Сұйылға тұз, азат және сірке қышқылдарымен әрекеті:

${\displaystyle ~{\mathsf {BaCO_{3}+2HCl\longrightarrow \ BaCl_{2}+H_{2}O+CO_{2}\uparrow }}}$

${\displaystyle ~{\mathsf {BaCO_{3}+2HNO_{3}\longrightarrow \ Ba(NO_{3})_{2}+H_{2}O+CO_{2}\uparrow }}}$

${\displaystyle ~{\mathsf {BaCO_{3}+2CH_{3}COOH\longrightarrow \ (CH_{3}COO)_{2}Ba+H_{2}O+CO_{2}\uparrow }}}$

• 1400 °C-тан астам температураға қыздырғанда ыдырайды:

${\displaystyle ~{\mathsf {BaCO_{3}\longrightarrow \ BaO+CO_{2}\uparrow }}}$

Қолдануы

Барий карбонаты - барийдің өте маңызды қосылыстарының бірі, оны барийдің басқа қосылыстарын (тотығы, нитраты, ацетаты т.б.) алу үшін және шыны өндірісінде эмаль, кіреуке жасауда қолданады .

Тағы қараңыз

• Барий қосылыстары

Дереккөздер

1. Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 2 том