Ақтау палеонтологиялық қазба орны - әр түрлі өзен-көл тұнбаларының шөгінді қабаттарынан тұратын тау жыралары. Палеоген заманында (эоценнің ортасы, шамамен 50 млн. жыл) тіршілік еткен жануарлардың сүйектері сақталған, биіктігі 1000 м-ден асады. Ол Алматыдан солтүстік-шығысқа қарай 200 км жерде, Айдарлы ауылыныңның маңында орналасқан. Алғаш 1948 жылы бұл жерден ертеде тіршілік еткен жануарлар сүйегі табылды. Соның негізінде миоцен дәуірінің басында тіршілік еткен мастодонттардың, мүйізтұмсықтардың (соңғы анықтау бойынша бұрын Жәйрем қазба орнынан табылған түрі) сүйектері зерттелді. 1996 жылы Қазақстанда алғаш рет эоцен дәуірінде тіршілік еткен бронтотерийдің екі толық қаңқа сүйегі, миоценнің алғашқы кезеңінің батпақ шөгінді қабатынан сол заманның өсімдіктерінің жапырақ таңбалары табылды. Мұны ғалымдар күзде жапырақтары түсетін ағаштар мен бұталардың жапырақ таңбалары деген болжам айтады. Қазба орнынан өсімдіктердің 56 түрі анықталды. Жануарлар сүйектерімен қатар, өсімдіктер таңбаларының да кездесуі сол заманның табиғат көріністерін миоцен дәуірінде өзен-көл жағалауларын тоғайлар қоршап жатқанын, жануарлардың көпшілігі осы ортаға сәйкес тіршілік еткенін анықтауға мүмкіндік береді. Ақтау палеонтологиялық қазба орнының тағы бір ерекшелігі – мұнда палеоген кезеңінен бастап, қазіргі уақытқа дейінгі көпшілік кезеңдердің шөгінді қабаттары ретімен сақталған.
Дереккөздер
- Қазақстан Республикасының табиғаты туралы энциклопедиясы, V- том
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Aktau paleontologiyalyk kazba orny әr tүrli ozen kol tunbalarynyn shogindi kabattarynan turatyn tau zhyralary Paleogen zamanynda eocennin ortasy shamamen 50 mln zhyl tirshilik etken zhanuarlardyn sүjekteri saktalgan biiktigi 1000 m den asady Ol Almatydan soltүstik shygyska karaj 200 km zherde Ajdarly auylynynnyn manynda ornalaskan Algash 1948 zhyly bul zherden ertede tirshilik etken zhanuarlar sүjegi tabyldy Sonyn negizinde miocen dәuirinin basynda tirshilik etken mastodonttardyn mүjiztumsyktardyn songy anyktau bojynsha buryn Zhәjrem kazba ornynan tabylgan tүri sүjekteri zertteldi 1996 zhyly Қazakstanda algash ret eocen dәuirinde tirshilik etken brontoterijdin eki tolyk kanka sүjegi miocennin algashky kezeninin batpak shogindi kabatynan sol zamannyn osimdikterinin zhapyrak tanbalary tabyldy Muny galymdar kүzde zhapyraktary tүsetin agashtar men butalardyn zhapyrak tanbalary degen bolzham ajtady Қazba ornynan osimdikterdin 56 tүri anyktaldy Zhanuarlar sүjekterimen katar osimdikter tanbalarynyn da kezdesui sol zamannyn tabigat korinisterin miocen dәuirinde ozen kol zhagalaularyn togajlar korshap zhatkanyn zhanuarlardyn kopshiligi osy ortaga sәjkes tirshilik etkenin anyktauga mүmkindik beredi Aktau paleontologiyalyk kazba ornynyn tagy bir ereksheligi munda paleogen kezeninen bastap kazirgi uakytka dejingi kopshilik kezenderdin shogindi kabattary retimen saktalgan mastodontmүjiztumsykDerekkozderҚazakstan Respublikasynyn tabigaty turaly enciklopediyasy V tomBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet