Астрахан көтерілісі

Астрахан көтерілісі (1705–1706) — стрелецтер, солдаттар, қала кедейлері мен жұмысшылардың феодалдарға қарсы көтерілісі.

Астрахан көтерілісі езгінің күшеюіне, алым-салықтың көбеюіне, жергілікті өкімет орындарының зорлық-зомбылығына байланысты шықты (1705 жыл, 30 маусым). Оған стрелецтер, солдаттар, қала кедейлері мен жұмысшылар қатысты.

Көтерілістің негізгі қозғаушы күші стрелецтер мен солдаттар болды. Оған Иван Шелудяк, Прохор Носов т.б. (стрелецтер мен солдаттар арасынан шыққан) жетекшілік етті. Көтерілісшілер қала кремлін басып алып, шет жерлік офицерлер мен "басшы адамдарды" қырып-жойды. Қаладағы билеуші топтың үй-мүлкі мен байлығын бөлісіп алды. Өкімет билігі жалпы қалалық жиналыс - "круг"тың қолына көшті. Круг старшындар советін сайлады.

Жаңа салыққа тыйым салынды, откуптар мен сауда монополиялары жойылды, стрелецтер мен солдаттарға ақшалай жалақы беру т.б. жолға қойылды. Сауда-саттық , финанс мекемелері , қару-жарақ , оқ дәрі старшынның қолына көшті. Қызылжар (Красный Яр), Қаражар (Черный Яр), Гурьев, Терки қалаларының тұрғындары көтерілісшілерге қосылды. Олар Еділ (Волга) бойымен жоғары өрледі, бірақ Царицынды ала алмады. 1706 жылы 13 наурызда патша әскерлері көтерісті басып жаншыды.

Дереккөздер

1. Астраханское восстание
2. Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 1 том
3. Взятие Астрахани

Сыртқы сілтемелер

• Взятие Астрахани
• БСЭ
• Астраханское восстание
• http://astinform.ru/load/knigi/istorija/nina_borisovna_golikova_astrakhanskoe_vosstanie_1705_1706_gg/8-1-0-273 Мұрағатталған 3 қарашаның 2013 жылы.
• Астрахань мятежная / Восстание 1705—1706 жж.